Lý do vũ khí hạt nhân lớn nhất lịch sử nhân loại vừa bị loại khỏi ‘cuộc chơi’

Tàu ngầm tên lửa đạn đạo năng lượng hạt nhân Arkhangelsk TK-17 được thiết kế năm 1987 trong Dự án 941 ‘Shark’ (hay còn được gọi là ‘Typhoon’ theo phân loại của NATO).

Dự án này nhằm trang bị cho Hải quân Xô viết các tàu ngầm tên lửa đạn đạo năng lượng hạt nhân. Và kết quả là một đội tàu ngầm lớn nhất của lớp này ra đời. Mỗi chiếc đủ chỗ cho thủy thủ đoàn 179 người “lặn” dưới đáy biển nhiều tháng, và trữ kho vũ khí với 20 tên lửa đạn đạo xuyên lục địa vì sử dụng năng lượng hạt nhân, chúng có thể hoạt động liên tục nhiều tháng dưới biển.

Với lượng giãn nước toàn tải khi nổi lên tới 24.500 tấn, khi lặn tới 48.000 tấn, dài 175m lớp tàu ngầm Typhoon được đánh giá là tàu ngầm lớn nhất trong lịch sử loài người.

Đặc biệt, tàu được trang bị hai lò phản ứng hạt nhân áp lực nước OK-650 công suất 190 MW/chiếc cung cấp năng lượng cho con tàu hoạt động liên tục hàng chục năm.

Hiện tổng cộng có 6 chiếc Typhoon đã ra đời từ dự án này. Chiếc đầu tiên được đưa vào hoạt động năm 1981 là tàu ngầm TK 208, tiếp theo là tàu ngầm TK 202 năm 1983, tàu ngầm TK 12 năm 1984, tàu ngầm TK 13 năm 1985, tàu ngầm TK 17 năm 1987 và tàu ngầm TK 20 năm 1989. Các tàu ngầm này được biên chế cho Hạm đội Phương Bắc của Nga tại Litsa Guba. Tuy nhiên, ngày nay, chỉ còn duy nhất tàu Dmitry Donskoi là còn hoạt động trong hải quân Nga, phục vụ cho các vụ thử nghiệm phóng tên lửa.

Mặc dù tàu ngầm này mang sức mạnh vô đối nhưng theo Hiệp ước cắt giảm vũ khí hạt nhân mới (Start mới) giữa Nga và Mỹ có hiệu lực từ năm 2011, nhà máy đóng tàu Zvezdochka của Nga tại thành phố Severodvinsk sẽ tháo dỡ hệ thống vũ khí trên tàu ngầm Arkhangelsk.

Thông báo trên cho biết: “Chúng tôi sẽ dỡ bỏ vỏ của các thiết bị phóng tên lửa trên tàu ngầm và niêm phong chúng lại để việc sử dụng các vũ khí tên lửa của tàu là không thể”.

Tuy nhiên, nhà máy Zvezdochka nhấn mạnh rằng đây chỉ là bước tháo dỡ hệ thống vũ khí của tàu, chứ “chưa bàn tới việc tháo dỡ bản thân con tàu và bên thực hiện quá trình này vẫn chưa được công bố”.

Theo số liệu do Cơ quan năng lượng hạt nhân Nga (Rosatom), việc tháo dỡ vũ khí của tàu ngầm Zvezdochka ước tính tiêu tốn khoảng 400.000 USD.

Và mới đây, theo như kế hoạch vạch ra, tàu ngầm hạt nhân lớn nhất thế giới thuộc đề án 941U (mã hiệu Akula) là Arkhangelsk đã được đưa ra khỏi biên chế chiến đấu của Hải quân Nga.

Một nguồn tin trong ngành công nghiệp đóng tàu Nga nói với hãng RIA Novosti. “Tiếp tục vận hành con tàu này là không có lợi. Chúng đã được đưa ra khỏi Hải quân, Rosatom sẽ thanh lý chúng sau năm 2020”.

Hiện giờ tàu ngầm duy nhất thuộc đề án 941U còn hoạt động trong thành phần Hải quân Nga là tàu ngầm Dmitry Donskoy - được sử dụng để thử tên lửa đạn đạo Bulava. Tàu ngầm Dmitry Donskoy được đóng năm 1976, được phiên chế chiến đấu trong Hạm đội Biển Bắc năm 1981. Tàu này sau đó được hiện đại hóa và trang bị thiết bị cần thiết để dùng trong hoạt động thử tên lửa đạn đạo Bulava.

An Dương (T/h)