Mánh khóe gian lận xăng dầu ngày càng tinh vi

Theo ông Trần Minh Dũng – Chánh Thanh tra Bộ KH&CN, kết quả cuộc thanh tra diện rộng chuyên đề năm 2012 và các năm trước đây cho thấy, tuy số lượng các cơ sở kinh doanh xăng dầu có hành vi vi phạm về đo lường và chất lượng có chiều hướng giảm. Tuy nhiên, hình thức vi phạm lại đa dạng hơn và có chiều hướng phát triển ngày càng tinh vi, phức tạp và dai dẳng. Cụ thể, tỷ lệ vi phạm trong cuộc thanh tra diện rộng chuyên đề xăng dầu năm 2003 là 29%, năm 2008 là 17,9% và năm 2012 là 12,8% trên tổng số cơ sở được thanh tra.

Ông Trần Minh Dũng - Chánh thanh tra Bộ KH&CN trình bày báo cáo tại hội nghị

Tính đến ngày 30/9/2012, đã có 5.278 cơ sở được thực hiện thanh tra, với 918 cơ sở kinh doanh LPG và 4.339 cơ sở kinh doanh xăng dầu. Cơ quan chức năng đã phát hiện và xử phạt vi phạm hành chính đối với 678 cơ sở, trong đó có 170 cơ sở kinh doanh LPG và 508 cơ sở kinh doanh xăng dầu với tổng số tiền phạt là 5.336.057.000 đồng. Truy thu số tiền thu lợi bất hợp phát do vi phạm hành chính của các cơ sở vi phạm vào ngân sách nhà nước 352.522.000 đồng.

Ngoài xử phạt bằng tiền, cơ quan thanh tra đã xử phạt bổ sung với hình thức như tước quyền sử dụng  giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh xăng dầu của 56 cơ sở, tước quyền sử dụng 10 giấy chứng nhận kiểm định phương tiện đo, tịch thu 13 cột đo nhiên liệu, đình chỉ hoạt động 32 cột đo, đình chỉ hoạt động kinh doanh của 03 cơ sở kinh doanh xăng dầu, đình chỉ lưu thông 505 bình gas buộc khắc phục đủ định lượng trước khi lưu thông trở lại và tịch thu 600 lít xăng dầu.

Điển hình của sai phạm trong kinh doanh xăng dầu, qua thống kê cho thấy, trong tổng số 568 lượt hành vi vi phạm, có 246 lượt hành vi vi phạm về đo lường, 90 lượt hành vi vi phạm về chất lượng.

Với các vi phạm về đo lường, các hành vi bị xử lý chủ yếu là phương tiện đo chưa được kiểm định ban đầu đã đưa vào sử dụng; sử dụng phương tiện đo đã quá thời hạn kiểm định; sử dụng phương tiện đo có chứng chỉ kiểm định rách, nát, mờ; phương tiện đo không có nguồn gốc rõ ràng dẫn đến phương tiện đo không đảm bảo về đo lường; tự ý phá niêm chì để hiệu chỉnh phương tiện đo theo hướng có lợi cho người bán; sử dụng phương tiện đo không đạt yêu cầu về đo lường do có sai số vượt quá sai số cho phép.

Hội nghị thu hút sự tham dự của hầu hết thanh tra KH&CN các địa phương

Trong các tháng cao điểm tập trung thanh tra, cơ quan chức năng đã phát hiện 13 lượt hành vi vi phạm quy định làm thay đổi tình trạng kỹ thuật của phương tiện đo (lắp thêm/thay đổi các bộ điều khiển điện tử nhằm gian lận đo lường xăng dầu), chiếm tỷ lệ 2,3% số hành vi vi phạm. Các vi phạm này được phát hiện rải rác trên khắp các tỉnh thành (Bạc Liêu - phát hiện 01 cơ sở vi phạm), Bình Dương (02 cơ sở vi phạm), Bình Thuận (01 cơ sở vi phạm), Đồng Nai (01 cơ sở), Gia Lai (02 cơ sở), Hòa Bình (01 cơ sở), Ninh Thuận (01 cơ sở), Phú Yên (01 cơ sở), Trà Vinh (02 cơ sở) và Vĩnh Long (01 cơ sở). Loại hành vi vi phạm này mặc dù được phát hiện với số lượng không lớn trong cuộc thanh tra năm nay, song, để phát hiện được chúng, cơ quan chức năng phải mất rất nhiều thời gian, công sức (theo dõi và tác nghiệp).

Trong các vi phạm về chất lượng bị cơ quan thanh tra phát hiện và xử lý, chủ yếu là hành vi pha loại xăng có trị số octan thấp với xăng có trị số octan cao để bán với giá của xăng có trị số octan cao để gian lận chênh lệch giá tiền.

Ngoài các hành vi vi phạm kể trên, nhiều đoàn thanh tra liên ngành còn phát hiện và xử phạt các vi phạm khác như: vi phạm về sở hữu công nghiệp (cơ sở kinh doanh sử dụng bất hợp pháp nhãn hiệu của tổ chức, cá nhân đã đăng ký và được cơ quan có thẩm quyền bảo hộ nhãn hiệu hàng hóa); vi phạm về trang bị dụng cụ đong đối chứng; vi phạm về điều kiện kinh doanh; vi phạm quy định về giá bán, về phòng cháy chữa cháy...

Ông Trần Minh Dũng cho rằng, những kết quả thu từ cuộc thanh tra vừa qua đã góp phần ngăn chặn kịp thời các hành vi vi phạm pháp luật về đo lường, chất lượng và sở hữu công nghiệp; góp phần lập lại kỷ cương pháp luật và răn đe, phòng ngừa các hành vi có ý định gian dối, vi phạm pháp luật trong hoạt động kinh doanh LPG, xăng dầu trên cả nước. Công bằng xã hội, lợi ích chính đáng của người tiêu dùng và cạnh tranh lành mạnh trong hoạt động kinh doanh LPG và xăng dầu đã có nhiều chuyển biến tích cực,  đáp ứng sự đòi hỏi của người tiêu dùng, được nhân dân trong cả nước đánh giá cao và đồng tình ủng hộ.

”Cuộc thanh tra cũng đã đạt được mục tiêu là tăng cường hiệu lực quản lý nhà nước về tiêu chuẩn, đo lường và chất lượng trong kinh doanh LPG và xăng dầu, tiếp tục thiết lập khả năng kiểm soát của Nhà nước về đo lường và chất lượng trong lĩnh vực kinh doanh LPG và xăng dầu”, ông Dũng nói.

Nguyễn Nam