Tiêm kích Trung Quốc ‘vờn’ trinh sát cơ Mỹ ở biển Hoa Đông mạnh cỡ nào?

Một máy bay chiến đấu Trung Quốc vừa bị tố có hành vi chặn máy bay do thám Mỹ ở không phận quốc tế trên biển Hoa Đông vào ngày 6/6, trong khoảng cách được cho là 30m. Các quan chức Lầu Năm Góc giấu tên cho biết vụ đụng độ có sự tham gia của máy bay chiến đấu J-10 Trung Quốc và máy bay trinh sát RC-135 của không quân Mỹ, theo những tin tức mới nhất báo Người Lao Động tổng hợp từ nguồn Reuters và The Diplomat.

Bình luận về vụ việc, các quan chức cho biết phi công Mỹ coi cuộc chạm trán là “không an toàn” vì máy bay tiêm kích J-10 của Trung Quốc di chuyển với “tốc độ cao”. Đài CNN dẫn lời các quan chức Bộ Quốc phòng Mỹ cho biết chiến đấu cơ Trung Quốc chỉ bay cách cách máy bay Mỹ trong khoảng 30m, khi RC-135 đang làm nhiệm vụ thường xuyên trên không phận quốc tế ở ở biển Hoa Đông.

Máy bay chiến đấu J-10 của Trung Quốc bị tố áp sát trinh sát cơ Mỹ trên biển Hoa Đông

Các quan chức Mỹ không nói rõ liệu máy bay nước này có tránh chiến đấu cơ Trung Quốc hay không hoặc tiêm kích J-10 bay tách ra vào thời điểm nào. Họ cũng chưa rõ liệu Washington có phản ứng ngoại giao sau sự việc hay không. Bắc Kinh cũng chưa đưa ra bình luận nào.

Được biết lần cuối Trung Quốc triển khai máy bay chiến đấu chặn máy bay do thám Mỹ gần biển Hoa Đông là vào quý cuối của năm 2015. Ngày 15/9, hai máy bay chiến đấu Trung Quốc cũng bay chặn phi cơ RC-135 ở cách bán đảo Sơn Đông khoảng 130 km về phía Đông trên biển Hoàng Hải. Tháng trước, hai máy bay chiến đấu Trung Quốc cũng bay áp sát máy bay EP-3 trên biển Đông.

Vụ việc xảy ra không lâu sau khi Ngoại trưởng Mỹ John Kerry khẳng định Washington coi động thái Trung Quốc muốn đơn phương thành lập vùng nhận diện phòng không (ADIZ) trên Biển Đông như là một “hành động khiêu khích và gây mất ổn định” khu vực. Trái lại, Bắc Kinh nhiều lần chỉ trích Nhà Trắng điều tàu và phi cơ tuần tra gần những đảo nhân tạo mà Trung Quốc bồi lấp trái phép cũng như việc diễn tập ở châu Á.

Trò ‘mèo vờn chuột’ giữa máy bay J-10 của Trung Quốc và trinh sát cơ RC-135 của Mỹ ngay lập tức thu hút sự chú ý của giới quân sự bởi từ lâu, sức mạnh của J-10 vẫn được coi là một ‘ẩn số’. Theo nguồn tin từ báo Trí Thức Trẻ, tiêm kích J-10 chính thức được biên chế trong Không quân Trung Quốc từ năm 2004 nhưng mãi đến năm 2007, thế hệ máy bay chiến đấu này mới chính thức được giới thiệu.

Máy bay chiến đấu Chengdu  J-10 có thiết kế cánh tam giác liền đuôi cùng với 2 cánh mũi tương tự như tiêm kích JAS-39 Gripen của Thụy Điển hay EF-2000 Typhoon của châu Âu. Thiết kế khí động học của chiến đấu cơ J-10 rất giống với tiêm kích Lavi đã bị hủy bỏ của Israel, mặc dù Trung Quốc luôn phủ nhận điều đó.

Sức mạnh thực sự của máy bay tiêm kích J-10 vẫn còn là một ‘ẩn số’ với giới quân sự quốc tế

Biến thể đầu tiên J-10A có thiết kế cửa hút không khí cho động cơ hình chữ nhật nằm dưới buồng lái, cửa hút không khí có một khoảng hở so với thân máy bay. Các kỹ sư Trung Quốc đã gia cố nó bằng cách sử dụng 6 thanh kim loại nhỏ gắn vào thân máy bay. Tuy nhiên, mức độ gắn kết cũng như là "gắn tăm vào đất sét", nhất là khi máy bay bay với tốc độ cao.

Buồng lái của máy bay tiêm kích J-10 có thiết kế dạng bong bóng giúp phi công có tầm nhìn tốt hơn, J-10 có một buồng lái “nhà kính” hoàn toàn với 3 màn hình LCD đa chức năng, màn hình hiển thị HUD cùng một mũ bay tích hợp được quảng cáo là tốt hơn loại mũ bay tích hợp trên Su-27 xuất khẩu cho Trung Quốc.

Máy bay J-10 được trang bị hệ thống điều khiển bay “fly-by-wire” với 4 kênh tín hiệu. Do chiến đấu cơ Trung Quốc có thiết kế khí động học không ổn định nên được trang bị thêm hệ thống kiểm soát bay FCS. Hệ thống này sẽ khắc phục các lỗi về khí động học cũng như hạn chế phi công thực hiện các động tác vượt ngoài sức chịu đựng của máy bay.

Loại radar trang bị trên tiêm kích J-10 cũng khá mơ hồ, có thông tin cho rằng máy bay chiến đấu này sử dụng radar KLJ-10 tự sản xuất, có nguồn lại nói J-10 sử dụng radar N010 Zhuk của Nga, gần đây lại có thông tin cho rằng J-10 sử dụng radar KLJ-3 được phát triển trên cơ sở radar EL/M-2032 của Israel.

Tầm phát hiện mục tiêu của radar KLJ-3 ở chế độ không đối không khoảng 100km, chế độ không đối hải khoảng 130km với mục tiêu cỡ tàu khu trục trong điều kiện không bị gây nhiễu. Radar này có khả năng theo dõi 10 mục tiêu và tấn công từ 2-4 mục tiêu cùng lúc.

Một số nguồn tin khác lại cho rằng Trung Quốc đang phát triển một radar quét mạng pha điện tử chủ động AESA để trang bị cho biến thể J-10B. Dự kiến Trung Quốc sẽ mất khoảng 8 năm để hoàn thiện loại radar này trong khi đó Mỹ và Nga và một số nước khác đã đưa vào biên chế các radar AESA tối tân.

Máy bay chiến đấu Trung Quốc thế hệ J-10 được trang bị nhiều loại vũ khí như pháo nòng kép, tên lửa, bom,…

Máy bay chiến đấu J-10 có 11 điểm treo vũ khí dưới cánh với tổng tải trọng tối đa 6 tấn bao gồm các tên lửa không đối không tầm ngắn PL-8, PL-9, tên lửa không đối không tầm trung PL-11, PL-12, bom có hoặc không có điều khiển, tiêm kích này được vũ trang một pháo nòng kép 23mm.

Tiêm kích J-10 được trang bị 1 động cơ phản lực AL-31F của Nga, một số biến thể sản xuất về sau được trang bị động cơ WS-10 do Trung Quốc sản xuất nhưng chất lượng của động cơ này không cao và hoạt động không ổn định. Máy bay J-10 có tốc độ tối đa Mach-2 ở độ cao lớn, bán kính chiến đấu với nhiên liệu nội bộ chỉ khoảng 550km.

Được biết, từ khi chương trình tiêm kích J-10 được khởi xướng cho đến nay, đã có ít nhất 4 vụ tai nạn nghiêm trọng nhưng thông tin về các vụ tai nạn này luôn bị nhà cầm quyền Trung Quốc bưng bít một cách rất chặt chẻ. Có rất nhiều điều bí ẩn đằng sau những vụ tai nạn của tiêm kích J-10.

Mặc dù đặc tính kỹ thuật của máy bay chiến đấu J-10 vẫn còn là một ẩn số nhưng tiêm kích này đã tạo ra một cột mốc quan trọng đối với công nghiệp hàng không quân sự Trung Quốc. Máy bay J-10 tỏ ra phù hợp với vai trò là một tiêm kích bảo vệ không phận dù nó thiếu khả năng tấn công tầm xa và khả năng tấn công mặt đất cũng chỉ là thứ yếu.

Lan Anh (T/h)