Chìa khóa vàng trong cuộc cải cách năng suất của Nhật Bản

Thứ Hai vừa qua, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe kêu gọi các doanh nghiệp nhỏ thực hiện những cuộc cách mạng năng suất lao động như một phần kế hoạch cho sự thay đổi cơ cấu trong nền kinh tế nước này dù trên thực tế, kế hoạch này không đạt được hiệu quả lớn như mong đợi.

Kể từ khi nhậm chức vào tháng 12/2012, Thủ tướng Abe đã đưa ra nhiều chính sách liên quan đến chiến lược cải cách cấu trúc nền kinh tế, thường được gọi là “mũi tên thứ ba”.  Hai chiến lược mũi nhọn còn lại chính là nới lỏng tiền tệ và kích thích tài chính.

Kế hoạch của năm trước là cắt giảm thuế doanh nghiệp của các nhà đầu tư nước ngoài. Năm nay chính sách tập trung vào những bước dịch chuyển nhỏ hơn như tăng gấp đôi số lượng công nhân ngành công nghệ thông tin nước ngoài tại Nhật Bản lên 60.000 người vào năm 2020.

Tuy nhiên, nhà kinh tế học Takashi Shiono cho biết không biện pháp nào có khả năng tạo ra tác động lớn trong tổng sản phẩm nội địa quốc gia (GDP). Dù vậy, thúc đẩy việc sử dụng công nghệ thông tin và nâng cao năng suất trong các công ty quy mô nhỏ là việc chắc chắn phải làm.

Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đã kêu gọi thực hiện những cuộc cách mạng năng suất lao động

Thủ tướng Abe cho rằng thúc đẩy tăng trưởng và biên lai thuế là cách tốt nhất để giảm mức thâm hụt ngân sách khổng lồ như hiện nay. Các nhà kinh tế ngoại quốc cũng phân tích rằng những nhà sản xuất lớn tại Nhật Bản được đánh giá cao lại đang dần tụt hậu, nhất là các công ty trong lĩnh vực dịch vụ chiếm 70%  nền kinh tế quốc gia.

“Sẽ rất khó khăn trong việc phát triển nền kinh tế nếu 70% nền kinh tế lại bị tụt hậu” - ông Randall Jones, người đứng đầu tổ chức hợp tác và phát triển tại Nhật Bản cho biết. Kế hoạch mới này cũng kêu gọi chính phủ tạo điều kiện giúp đỡ sinh viên nước ngoài tìm kiếm việc làm tại Nhật và nâng cao vai trò của phụ nữ trong mọi ngành.

Những người ngoại quốc có thể tìm việc dễ dàng hơn khi công nghiệp du lịch phát triển nhanh chóng.  Hiện tại, để được cấp phép hướng dẫn du lịch tại Nhật Bản, công dân nước ngoài phải trải qua một kì sát hạch về lịch sử Nhật. Tuy nhiên các kì sát hạch sẽ được miễn nếu hướng dẫn viên hiểu biết rộng về các khu vực mà họ hướng dẫn. 

Các bước thực hiện kế hoạch không thực sự gây ấn tượng với nhà đầu tư, vì vậy các nhà kinh tế lo lắng Thủ tướng sẽ chuyển trọng tâm đến các vấn đề an ninh. Nhà đầu tư trong và ngoài nước khá thất vọng về chiến lược “mũi tên thứ 3” của ông Abe. Họ cho biết không hi vọng gì về sự thành công của chiến lược này.

Trong khi đó, các công ty và doanh nghiệp nhỏ lẻ cho rằng chính phủ nên tập trung vào các công ty nhỏ, cho phép họ sử dụng công cụ sản xuất giống như các tập đoàn lớn. Hiệp hội các công ty và doanh nghiệp nhỏ lẻ đã kết nối để bán hàng và đầu tư cho hơn 1,800 cửa hàng bao gồm cả cửa hàng rau, cá và bánh ngọt. Điều này giúp họ tìm hiểu tốt thị trường trong từng địa phương, các thành viên trong hiệp hội giúp đỡ nhau xây dựng chiến lược tiếp thị để tăng trưởng năng suất cao hơn. 

Hoàng Anh