Thực hiện Luật KH&CN năm 2013 quy định ngày 18/5 hằng năm là Ngày KH&CN Việt Nam, được phép của Thủ tướng Chính phủ, Bộ KH&CN đã phối hợp với các cơ quan Trung ương và địa phương tổ chức Lễ Công bố Ngày KH&CN Việt Nam lần đầu tiên năm 2014 cũng như phát động Tuần lễ KH&CN Quốc gia cùng với các hoạt động hưởng ứng và chào mừng Ngày KH&CN Việt Nam trên phạm vi toàn quốc.

Toàn cảnh hội nghị tổng kết.

Ngày KH&CN Việt Nam nhằm mục địch biểu dương, tôn vinh đội ngũ cán bộ làm công tác KH&CN; tuyên truyền, phổ biến rộng rãi các thành tựu KH&CN, nâng cao nhận thức của xã hội về vai trò của KH&CN; động viên các thế hệ tham gia nghiên cứu khoa học, góp phần xây dựng và phát triển đất nước. Đồng thời cũng đặt yêu cầu các hoạt động chào mừng Ngày KH&CN Việt Nam năm 2014 phải được tổ chức thống nhất, đồng bộ và thiết thực trên phạm vi toàn quốc, trong đó Bộ KH&CN là nòng cốt; Lễ Công bố Ngày KH&CN Việt Nam phải được tổ chức trang trọng, tiết kiệm, hiệu quả; kết hợp tổ chức các hoạt động chào mừng, hưởng ứng với nội dung và hình thức phong phú trong tuần lễ diễn ra Lễ Công bố Ngày KH&CN Việt Nam và Kỷ niệm 55 năm xây dựng, phát triển ngành KH&CN.

Báo cáo tại buổi Tổng kết, ông Trần Đắc Hiến, Vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ (Bộ KH&CN) cho biết: Công tác chuẩn bị được tổ chức thống nhất ngay từ đầu cùng với sự nỗ lực của các đơn vị trong và ngoài Bộ, đặc biệt là sự chỉ đạo sát sao của Bộ trưởng - Trưởng ban Tổ chức, các đồng chí Trưởng Tiểu ban. Cùng sự phối hợp chặt chẽ của hai Viện Hàn lâm và Liên hiệp các Hội KH&KT Việt Nam, sự hưởng ứng tích cực của cán bộ, ngành, địa phương, các hoạt động chào mừng Ngày KH&CN Việt Nam 18/5 đã tạo được dấu ấn sâu đậm trong đời sống chính trị - xã hội của cả nước, thực sự là ngày hội tôn vinh của các tầng lớp nhân dân đối với đội ngũ KH&CN Việt Nam.

Trên cơ sở các nhiệm vụ được phân công theo Kế hoạch tổng thể tổ chức thực hiện Ngày KH&CN Việt Nam năm 2014 của Ban Tổ chức, các Tiểu ban đã khẩn trương xây dựng đề cương, kịch bản, chương trình tổ chức các sự kiện, các hoạt động cụ thể, đảm bảo đúng tiến độ được giao cũng như đáp ứng mục đích, yêu cầu các sự kiện, các hoạt động chính trong Tuần lễ KH&CN Quốc gia. Bộ KH&CN cũng có văn bản hướng dẫn các Bộ, ngành, địa phương tổ chức thực hiện Ngày KH&CN Việt Nam năm 2014 với chủ đề là “Khoa học và công nghệ - Động lực phát triển nhanh và bền vững”. Với nhiều sự kiện đã diễn ra trong khắp cả nước, cụ thể:

Tuần lễ KH&CN Quốc gia tại Tp. Đà Nẵng, diễn ra trong 3 ngày 8-10/5 với các sự kiện: Khai mạc Tuần lễ, Hội thảo khoa học “Đổi mới về cơ chế chính sách KH&CN và truyền thông về KH&CN”, Tổ chức giao lưu tọa đàm giữa Lãnh đạo Bộ KH&CN, Tp. Đà Nẵng, Ngân hàng thế giới tại Việt Nam... với sự tham gia của Lãnh đạo Bộ, Tp. Đà Nẵng, Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam, các giảng viên, các nhà khoa học, các chuyên gia trong và ngoài nước về KH&CN, doanh nghiệp và học sinh, sinh viên tại Tp. Đà Nẵng.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng trao Huân chương Độc lập cho Bộ KH&CN.

Tổ chức Hội thảo quốc tế về truyền thông KH&CN với chủ đề “Chiến lược và hành động” tại Tp. Đà Nẵng trong hai ngày 9-10/5. Tham dự có đại diện Lãnh đạo Bộ, Tp. Đà Nẵng, ĐH Đà Nẵng, Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam, dự án FIRST, IPP, cơ quan thông tấn báo chí và đặc biệt là sự tham gia của đông đảo các chuyên gia truyền thông quốc tế. Hội thảo đã có nhiều tham luận về chiến lược, kỹ năng, phương thức, đổi mới sáng tạo về truyền thông KH&CN do các diễn giả trong và ngoài nước trình bày.

Chương trình Trình diễn sàn giao dịch và kết nối cung - cầu công nghệ khu vực Bắc bộ tại Tp. Bắc Giang trong hai ngày 14-15/5, với các sự kiện chính như: Lễ Khai mạc Trình diễn và kết nối cung - cầu công nghệ khu vực Bắc bộ năm 2014; Diễn đàn Doanh nghiệp với ứng dụng và đổi mới công nghệ; Tọa đàm Thúc đẩy ứng dụng, chuyển giao công nghệ khu vực Bắc bộ; Lễ bế mạc Trình diễn và kết nối cung - cầu công nghệ khu vực Bắc bộ năm 2014 với sự tham dự của Lãnh đạo Bộ, tỉnh Bắc Giang, hai Viện Hàn lâm và Liên hiệp Hội KH&KT Việt Nam, Ủy ban KHCN&MT Quốc hội...

Các nhà khoa học, các nhà quản lý và gần 300 doanh nghiệp. Trong khuôn khổ Lễ khai mạc đã tổ chức Triển lãm trưng bày giới thiệu các công nghệ mới, các sản phẩm mới của 80 đơn vị, tổ chức, doanh nghiệp KH&CN với 85 gian hàng trưng bày thu hút được đông đảo các nhà khoa học, doanh nghiệp và nhân dân trong vùng đến tham quan, trao đổi, ký kết các hợp đồng chuyển giao công nghệ. Kết thúc đợt trình diễn đã có 20 hợp đồng chuyển giao công nghệ được ký kết với tổng trị giá trên 70 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, các hoạt động văn nghệ, thể thao chào mừng Ngày KH&CN Việt Nam năm 2014 đã được tổ chức, với sự tham gia của trên 400 vận động viên đến từ 34 đơn vị, trong đó có hai Viện Hàn lâm và 14 Sở KH&CN tham gia thi đấu các môn bóng đá, bóng bàn, cầu lông... Trong hai ngày 19-20/4. Hoạt động văn nghệ sau khi phát động đã có 13 đơn vị trong Bộ và 2 Viện Hàn lâm đăng ký tham gia. Buổi Hội diễn vào ngày 9/5 lựa chọn được 5 tiết mục xuất sắc trình diễn chào mừng tại Lễ trao Giải thưởng Tạ Quang Bửu.

Hoạt động truyền thông, tuyên truyền về Ngày KH&CN Việt Nam năm 2014 đã được khởi động và triển khai thực hiện từ tháng 3/2014 và kéo dài đến tháng 6/2014. Hoạt động tuyên truyền, truyền thông được tổ chức dưới nhiều hình thức đa dạng, phong phú, như: xây dựng phim tài liệu 55 năm xây dựng và phát triển của ngành; phát sóng game show “Nhà sáng chế” trên VTV2; cùng hàng trăm tin, bài, phóng sự, tọa đàm, giao lưu trực tuyến, khách mời trường quay, ghi nhanh… về KH&CN và các sự kiện xung quanh Lễ Công bố Ngày KH&CN Việt Nam.

Ngoài ra, các Bộ, ngành Trung ương đã có các hoạt động hưởng ứng và chào mừng Ngày KH&CN Việt Nam năm 2014 như treo băng rôn, khẩu hiệu tại trụ sở cơ quan; tổ chức mít tinh kỷ niệm; tổ chức hội thảo về KH&CN; phối hợp với Bộ KH&CN tổ chức một số hoạt động trong Tuần lễ KH&CN Quốc gia. Các cơ quan khoa học Trung ương đã tổ chức nhiều hoạt động hưởng ứng, chào mừng Ngày KH&CN Việt Nam từ 5-18/5, như: Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam tổ chức mở cửa đón khách tham quan Bảo tàng Dân tộc học, Thư viện KH&CN, tổ chức Hội thảo về Chiến thắng Điện Biên Phủ; thăm hỏi, chúc mừng các nhà khoa học; tham gia trưng bày kết quả hoạt động KH&CN tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia. Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam đã kết hợp chào mừng Ngày KH&CN Việt Nam 18/5 với Lễ kỷ niệm Ngày thành lập Viện 19/5 bằng nhiều hoạt động phong phú. Viện đã tham gia trưng bày giới thiệu hình ảnh hoạt động tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia, tổ chức nhiều buổi hội thảo, tọa đàm KH&CN, mở cửa các phòng thí nghiệm để đón khách tham quan...

Đại học Quốc gia Hà Nội và Đại học Quốc gia Tp. HCM đã có nhiều hoạt động thiết thực hưởng ứng Tuần lễ KH&CN Quốc gia như: tổ chức Hội nghị Xây dựng và phát triển nhóm nghiên cứu mạnh ở ĐHQG Hà Nội; tổ chức Lễ ký kết hợp tác nghiên cứu và đào tạo với Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam; mở cửa 49 phòng thí nghiệm đón tiếp hàng trăm lượt học sinh, sinh viên tham quan. ĐHQG Tp.HCM đã phối hợp với Bộ KH&CN tổ chức Triển lãm sản phẩm KH&CN nổi bật của các đơn vị thành viên; tổ chức Lễ ký kết hợp tác với các nhà đầu tư, doanh nghiệp...

Tại các tỉnh, thành trong cả nước, sau khi có bản hướng dẫn của Bộ KH&CN, hầu hết các tỉnh, thành trong cả nước đã hưởng ứng rất tích cực. Các địa phương đều xây dựng và gửi về Bộ kế hoạch tổ chức các sự kiện hưởng ứng Ngày KH&CN Việt Nam với nhiều hình thức và quy mô khác nhau. Trong đó, 56 tỉnh tổ chức 129 sự kiện về thông tin, tuyên truyền; 60 tỉnh tổ chức được 207 hội thảo, tọa đàm, đối thoại; 36 tỉnh tổ chức trưng bày, triển lãm thành tựu KH&CN; 21 tỉnh tổ chức các hoạt động văn nghệ, thể thao chào mừng; 30 tỉnh tổ chức gặp mặt, trao danh hiệu thi đua, khen thưởng cho các tập thể và cá nhân xuất sắc...

Trong những sự kiện chính của Tuần lễ KH&CN Quốc gia do Bộ KH&CN chủ trì, có sự tham dự của Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam tại Lễ trao Giải thưởng Tạ Quang Bửu và gặp gỡ các nhà khoa học ngày 17/5. Chương trình Lễ trao giải thưởng Tạ Quang Bửu cho 2 nhà khoa học xuất sắc, tôn vinh các thành tựu nghiên cứu khoa học, vừa động viên khuyến khích các thế hệ các nhà khoa học, học sinh, sinh viên đam mê nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ. Chương trình đã kết hợp tổ chức trao tặng các hình thức khen thưởng cao quý của Nhà nước cho một số đồng chí lãnh đạo và nguyên lãnh đạo ngành KH&CN. Thể hiện sự ghi nhận của Đảng, Nhà nước với công lao đóng góp của các đồng chí lãnh đạo qua các thời kỳ với sự nghiệp phát triển KH&CN nước nhà.

Chương trình đối thoại với các nhà khoa học có sự tham dự của Phó thủ tướng Vũ Đức Đam đã diễn ra hết sức sôi nổi, nhiều ý kiến, vấn đề từ các nhà quản lý, các nhà khoa học, nghiên cứu trẻ, sinh viên đưa ra đối thoại với lãnh đạo Bộ KH&CN thể hiện sự quan tâm, nung nấu của các tầng lớp trí thức đối với sự nghiệp đổi mới và phát triển KH&CN nước nhà cũng như các vấn đề thời sự, chính trị nóng bỏng của đất nước. Tại buổi đối thoại, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đã thể hiện quyết tâm của Chính phủ, của hệ thống chính trị trong việc thúc đảy sự phát triển của KH&CN, khẳng định KH&CN thực sự là động lực phát triển kinh tế xã hội và bảo vệ tổ quốc.

Lễ Công bố Ngày KH&CN Việt Nam 18/5, là sự kiện trọng tâm và quan trọng nhất trong toàn bộ chuỗi các hoạt động Tuần lễ KH&CN Quốc gia do Bộ KH&CN chủ trì, phối hợp với 2 Viện Hàn lâm, Đài Tiếng nói Việt Nam tổ chức vào sáng ngày 18/5 tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia Mỹ Đình. Chương trình thực sự là một buổi lễ tôn vinh những đóng góp cũng như khẳng định vị trí, vai trò của KH&CN.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã tham dự và có bài phát biểu quan trọng để chính thức công bố Ngày KH&CN Việt Nam 18/5. Bài Bài phát biểu của Thủ tướng đã ghi nhận, đánh giá cao những đóng góp của KH&CN, biểu dương, chúc mừng các thế hệ cán bộ, công chức, viên chức ngành KH&CN. Đồng thời cũng đưa ra 6 định hướng mà ngành KH&CN cần tập trung giải quyết trong thời gian tới. Tại Lễ Công bố, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng đã thay mặt Chính phủ trao tặng Huân chương Độc lập Hạng Nhất cho Bộ KH&CN để ghi nhận những đóng góp to lớn của Bộ KH&CN trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc.

Tại buổi Tổng kết, Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Quân, Trưởng Ban Tổ chức đánh giá cao nỗ lực chung của từng thanh viên trong Ban Tổ chức, các Tiểu ban cùng sự phối hợp chặt chẽ và hiệu quả của 2 Viện Hàn lâm, Liên hiệp các Hội KH&KT Việt Nam trong tất cả các hoạt động đã hoàn thành khối lượng công việc rất lớn, đảm bảo sự thành công của chuỗi sự kiện và Lễ Công bố Ngày KH&CN Việt Nam 18/5. Bộ trưởng nhấn mạnh, thông qua việc tuyên truyền cho các sự kiện Ngày KH&CN Việt Nam 18/5 đã nâng cao nhận thức của xã hội đối với những người làm khoa học, giúp cho xã hội nhận thấy vai trò to lớn của KH&CN trong trong đời sống xã hội.

Bộ trưởng chỉ đạo, trên cơ sở thành công của năm 2014, những năm tới vẫn phải duy trì kỷ niệm ở mức độ nhất định để ghi nhận những đóng góp to lớn của ngành KH&CN với xã hội, vì toàn xã hội có quan tâm thì KH&CN mới được đầu tư và được tôn vinh.

Bộ trưởng đề nghị Vụ Thi đua - Khen thưởng sẽ là đầu mối, chủ động đề xuất, tham mưu cho Lãnh đạo Bộ những kế hoạch cụ thể cho ngày 18/5 hằng năm. Tổ chức các Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về KH&CN, Giải thưởng Tạ Quang Bửu, Giải thưởng Chất lượng Quốc gia, Giải thưởng báo chí về KH&CN. Đề nghị Tiểu ban Văn kiện và Nội dung nghiên cứu, báo cáo với lãnh đạo Bộ để có văn bản đôn đốc các bộ, ngành, địa phương thực hiện 6 giải pháp của Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo tại Lễ Công bố Ngày KH&CN Việt Nam ngày 18/5. Đề nghị các địa phương, Viện, Trường duy trì tổ chức kỷ niệm vào ngày 18/5 hằng năm thành truyền thống.

P.V