Năng suất lao động Việt Nam thấp hơn Campuchia, giải pháp nào tháo gỡ?

author 14:13 08/05/2018

(VietQ.vn) - Theo báo cáo của VEPR, năng suất lao động một số ngành chủ chốt của Việt Nam hiện xếp sau cả Campuchia.

Sự kiện: Chuyên đề: NÂNG CAO NĂNG SUẤT CHẤT LƯỢNG

Theo Báo cáo Thường niên Kinh tế Việt Nam 2018 do Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR) và GS Kenichi Ohno - Viện Nghiên cứu Chính sách quốc gia Nhật Bản (GRIPS) công bố, năng suất lao động (NSLĐ) của Việt Nam thời gian qua đã có tăng trưởng về nhiều mặt. Tuy nhiên, mức tăng còn hạn chế và NSLĐ của nước ta vẫn đang là vấn đề gây “đau đầu” cho các nhà quản lý.

Cụ thể, theo nhóm tác giả, NSLĐ bình quân của Việt Nam tăng từ 38,64 triệu đồng/lao động năm 2006 lên mức 60,73 triệu đồng/lao động năm 2017 cùng với sự biến thiên đáng kể của tốc độ tăng trưởng qua các năm.

Quang cảnh Hội thảo công bố Báo cáo thường niên kinh tế Việt nam 2018 .

Trong giai đoạn 2006-2012, tốc độ tăng trưởng NSLĐ của Việt Nam giảm từ 4,05% (2006) xuống còn 3,06% (2012), tốc độ tăng trưởng bình quân hàng năm đạt 3,29%/năm. Giai đoạn 2012-2017, NSLĐ bình quân của toàn nền kinh tế tăng trưởng mạnh mẽ với tốc độ bình quân 5,3%/năm và tăng trưởng cao nhất vào năm 2015 với tốc độ 6,49%. Nhìn chung, giá trị NSLĐ tổng hợp có xu hướng tăng với tốc độ khá nhanh qua các năm.

Tính trung bình trong giai đoạn 2008-2016, các ngành kinh tế có NSLĐ ở mức cao là các ngành khai khoáng, sản xuất và phân phối điện, khí; hoạt động tài chính ngân hàng và bảo hiểm, hoạt động chuyên môn khoa học và công nghệ, hoạt động kinh doanh bất động sản, cung cấp nước.

So sánh NSLĐ của Việt Nam so với các nước Đông Bắc Á (Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc) và ASEAN (Singapore, Thái Lan, Malaysia, Philippines, Indonesia, Campuchia thì có thể thấy, NSLĐ của 09 nhóm ngành của Việt Nam đều ở mức gần hoặc thấp nhất trong các nước kể trên (tính theo số liệu đến năm 2015). Trong đó, ngành công nghiệp chế biến chế tạo được coi “đầu tàu” nền kinh tế, có đóng góp cho xuất khẩu cao nhưng NSLĐ chưa cao. Trong khi đó ngành nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản vẫn nằm trong số các ngành có mức NSLĐ thấp nhất nền kinh tế.

"NSLĐ của Việt Nam ở ba ngành công nghiệp chế biến, chế tạo, xây dựng, vận tải, kho bãi và truyền thông hiện thấp nhất trong các nước so sánh, xếp sau cả Campuchia", báo cáo của VEPR nêu.

Theo nhóm tác giả, NSLĐ của Việt Nam ở các ngành nông nghiệp, điện nước và khí đốt, bán buôn, bán lẻ và sửa chữa hiện xếp gần cuối trong ASEAN, chỉ cao hơn Campuchia.

Trong khi đó, NSLĐ của Việt Nam ở các ngành có giá trị gia tăng thấp như khai mỏ, khai khoáng, bất động sản, dịch vụ tài chính... lại cao hơn một số nước trong khu vực. Điều này cho thấy cơ cấu kinh tế chưa được chuyển dịch, nguồn lực đầu tư đang được chuyển dịch nhiều vào các ngành, lĩnh vực cũ, có giá trị gia tăng thấp.

Theo các chuyên gia, tốc độ tăng trưởng NSLĐ chia ra thành tốc độ tăng mật độ vốn (tức số vốn trên một lao động) và tăng năng suất nhân tố tổng hợp (TFP). Trong đó, TFP ngày càng quan trọng trong tăng trưởng năng suất lao động bình quân của Việt Nam. Điều này cho thấy một thực tế là, sự giảm sút trong tốc độ tăng trưởng TFP là nguyên nhân chủ yếu kéo tụt tốc độ tăng trưởng năng suất lao động của Việt Nam trong các giai đoạn gần đây.

TS Nguyễn Đức Thành cho rằng Việt Nam cần có những cải cách mạnh mẽ hơn để cải thiện năng suất lao động của các ngành kinh tế.

Để cải thiện năng suất lao động, theo PGS. TS Vũ Minh Khương, Trường Chính sách công Lý Quang Diệu, Việt Nam cần tiếp tục tạo điều kiện tích cực để thúc đẩy tăng trưởng TFP và có chính sách đào tạo, nâng cao tri thức, kỹ năng cho người lao động. Bên cạnh đó, cơ quan chức năng cần có chính sách khuyến khích đổi mới, sáng tạo và cải tiến kỹ thuật trong sản xuất, áp dụng công nghệ để nâng cao năng suất lao động trong các ngành và đầu tư thêm vào việc nghiên cứu cải tiến công nghệ, cũng như mua công nghệ từ nước ngoài trong trường hợp cần thiết.

Còn theo TS Nguyễn Đức Thành, nếu không muốn bị vượt qua bởi các quốc gia láng giềng như Campuchia về năng suất lao động nói riêng và tăng trưởng kinh tế nói chung, Việt Nam cần có những cải cách mạnh mẽ hơn để cải thiện năng suất lao động của các ngành kinh tế.

Đồng thời, Việt Nam cần phát triển thị trường lao động cùng các chính sách liên quan nhằm thúc đẩy quá trình dịch chuyển lao động theo đúng nhu cầu dịch chuyển cơ cấu.

Bảo Bình

Tiêu chí GTCLQG - 'Chìa khóa' nâng cao năng suất chất lượng cho doanh nghiệp(VietQ.vn) - Tiêu chí GTCLQG như là một công cụ tự đánh giá để nâng cao hiệu lực, hiệu quả và cải tiến hoạt động quản lý nói chung và nâng cao năng suất và chất lượng nói riêng của chính doanh nghiệp mình.
Thích và chia sẻ bài viết:

tin liên quan

video hot

Về đầu trang