Ngành chế biến, xuất khẩu gỗ và lâm sản: Chủ động nguồn nguyên liệu gỗ hợp pháp

Tăng trưởng trong khó khăn

Năm 2020, mặc dù phải đối mặt với đại dịch Covid-19 tác động tiêu cực đến phát triển kinh tế, nhưng doanh nghiệp ngành chế biến gỗ và lâm sản đã vượt qua nhiều khó khăn, thách thức duy trì sản xuất, tranh thủ cơ hội mở rộng thị trường, khẳng định vị thế trên trường quốc tế.

Nhờ những nỗ lực vượt bậc, năm 2020, kim ngạch xuất khẩu lâm sản ước đạt trên 12,6 tỷ USD, tăng 11,5% so với năm 2019, tiếp tục đứng trong 10 nhóm sản phẩm xuất khẩu chủ lực, chiếm trên 30% tổng giá trị xuất khẩu của ngành nông nghiệp; giá trị xuất khẩu lâm sản nước ta tiếp tục đứng đầu khối ASEAN, thứ hai Châu Á và thứ 5 thế giới; giá trị lâm sản xuất siêu đạt trên 10 tỷ USD cao nhất từ trước đến nay.

Sản phẩm gỗ và lâm sản Việt Nam tiếp tục có mặt, giữ vững uy tín và mở rộng đến 140 quốc gia và vùng lãnh thổ, đặc biệt là 5 thị trường lớn, thị trường truyền thống: Hoa Kỳ, Nhật Bản, Hàn Quốc, EU và Trung Quốc. Thị trường Hoa Kỳ, Nhật Bản, Trung Quốc, EU, Hàn Quốc tiếp tục là những thị trường quan trọng của gỗ, lâm sản Việt Nam. Ước giá trị xuất khẩu vào 5 thị trường này đạt trên 11 tỷ USD, chiếm khoảng 90% tổng kim ngạch xuất khẩu, trong đó Hoa Kỳ đạt trên 6,0 tỷ USD, tăng trên 30% so với cùng kỳ năm trước.

Đáng chú ý, năm 2020, năng suất lao động ngành chế biến gỗ, lâm sản tiếp tục được nâng lên, năm 2010 đạt khoảng 17.000 USD/người/năm; năm 2015 khoảng 20.000 USD/người/năm; đến nay đạt khoảng 25.000 USD/người/năm, tăng 25% so với năm 2015 và tăng 47% so với năm 2010.

Phát triển thành ngành kinh tế mũi nhọn

Tại Hội nghị “Giải pháp thúc đẩy sản xuất, chế biến và xuất khẩu lâm sản năm 2021 và giai đoạn 2021-2025” ngày 1/12/2020, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Hà Công Tuấn cho biết, thị trường thương mại đồ nội thất của thế giới là rất lớn, khoảng 450 tỷ USD giá trị thương mại/năm; trong đó khoảng 150 tỷ USD giá trị thương mại của đồ nội thất bằng gỗ. Hiện kim ngạch XK đồ gỗ của Việt Nam mới chiếm khoảng trên 6% thị phần toàn cầu nên các DN có cơ hội mở rộng, phát triển thị phần. Bên cạnh, các thị trường truyền thống có giá trị XK cao thì một số thị trường tiềm năng có cơ hội mở rộng phát triển mới như Canada, Nga, Ấn Độ, UEA…

Việt Nam cũng có nhiều mặt hàng XK có thế mạnh như: viên nén, dăm gỗ, gỗ dán, gỗ ghép, đồ mộc xây dựng, ghế ngồi, các đồ nội thất và bộ phận đồ nội thất… Đặc biệt, với nhóm đồ nội thất có giá trị XK lớn nhất trong các nhóm hàng XK gỗ và lâm sản sẽ tiếp tục tăng trưởng ổn định trong thời gian tới. Cung với đó, các Hiệp định VPA/FLEGT, EVFTA và các hiệp định thương mại khác đang là cơ hội cho ngành chế biến, gỗ, lâm sản XK.

Trong giai đoạn 2021 – 2025, định hướng phát triển ngành công nghiệp chế biến gỗ và lâm sản trở thành một ngành kinh tế mũi nhọn trong sản xuất nông nghiệp, đóng góp quan trọng trong kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam; phấn đấu để Việt Nam trở thành một trong những nước hàng đầu trên thế giới về sản xuất, chế biến, xuất khẩu lâm sản có thương hiệu uy tín trên thị trường thế giới và khu vực, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của thị trường trong nước và gia tăng xuất khẩu.

Theo đó, ngành tiếp tục phát triển rừng trồng nguyên liệu theo hướng nâng cao năng suất,chất lượng rừng, gỗ có chứng chỉ quản lý rừng bền vững; đảm bảo cung cấp tối thiểu 80% nhu cầu nguyên liệu cho ngành công nghiệp chế biến gỗ và lâm sản, chủ động nguồn nguyên liệu gỗ hợp pháp.

Ngành chế biến, xuất khẩu gỗ và lâm sản phấn đấu đạt 18-20 tỷ USD vào năm 2025, bảo đảm 100% gỗ, sản phẩm gỗ xuất khẩu có nguồn gốc hợp pháp. Tăng dần tỉ trọng xuất khẩu sản phẩm gỗ có giá trị gia tăng cao trong tổng kim ngạch xuất khẩu, giảm dần tỷ trọng xuất khẩu sản phẩm thô, sản phẩm trung gian- Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Hà Công Tuấn nhấn mạnh.

Lê Kim Liên