Bác sĩ bày cách xử trí khi bị say rượu và ngộ độc rượu

Tình trạng say rượu và ngộ độc rượu đã được các chuyên gia y tế nhiều lần cảnh báo, đặc biệt là vào khoảng thời gian trước, trong và sau Tết Nguyên đán 2016. Trao đổi với báo Dân Trí vào ngày 14/2, BS Nguyễn Anh Tuấn, Trung tâm chống độc cho biết, từ ngày 27 Tết đến nay, số ca ngộ độc rượu nhập viện là 7 ca, trong đó một trường hợp ngộ độc nặng, tiên lượng điều trị khó gia đình xin về hôm mùng 3 Tết.

Số ca say rượu nghiêm trọng, ngộ độc rượu tăng đột biến trong thời gian gần đây

Các ca còn lại nhập viện trong tình trạng bệnh nhân kích thích, hôn mê, vật vã do uống quá nhiều rượu. Sau vài ngày điều trị, các bệnh nhân đã ổn định và xuất viện. Tuy nhiên, BS Tuấn cảnh báo nguy cơ ngộ độc rượu sẽ tăng cao sau Tết. Nguyên nhân là sau Tết đi làm trở lại sẽ có nhiều cuộc nhậu nhẹt gặp mặt đầu xuân, mừng tân xuân.

Vì thế, BS Tuấn khuyến cáo để phòng ngừa say rượu và ngộ độc rượu, dù các cuộc gặp tân xuân vui vẻ đến mấy mọi người cũng nên có ý thức uống vừa phải. Vì dù rượu xịn, thậm chí cả rượu tây nếu uống quá ngưỡng cũng có những nguy cơ trực tiếp cho sức khỏe. Vì khi uống quá nhiều rượu, say rượu sẽ gây ức chế hô hấp (thở yếu, thở chậm, ngừng thở, thở khò khè, ứ đọng đờm rãi), ho hoặc khạc yếu, giảm thân nhiệt (da lạnh), đại tiểu tiện không khống chế, tụt huyết áp, hôn mê, nếu không được điều trị kịp thời sẽ tử vong.

Vì thế, để phòng ngộ độc rượu, hãy uống vừa phải. Với người Việt Nam, để phù hợp với kích cỡ cơ thể và dễ ước tính, với nam giới không nên quá 20 gam/ngày, với nữ giới không nên quá 10 gam/ngày, tương đương nữ không quá 250ml loại bia 5%, 30ml loại rượu 39.9%; nam không quá 500ml loại bia 5%, 60ml loại rượu 39.9%. Khi uống nên uống từ từ, không uống dồn dập vì tác hại của bia rượu cũng gây ra mạnh hơn khi uống quá nhanh.

Trong khi đó, trao đổi với báo Sức Khỏe Đời Sống, TS.BS Nguyễn Tiến Dũng, khoa Chống độc Bệnh viện Bạch Mai nhận định rất khó để phân biệt giữa say rượu và ngộ độc rượu có pha cồn Methanol do biểu hiện của ngộ độc chất Methanol giống hệt biểu hiện của say rượu.

Rất khó để nhận biết dấu hiệu say rượu và dấu hiệu ngộ độc rượu có chứa Methanol

Độc tính của Methanol tác động chủ yếu lên thần kinh, đặc biệt là thần kinh điều khiển thị giác, vì vậy thường có biểu hiện loạng choạng, hoa mắt giống hệt cảm giác say rượu khiến người đã uống rượu hay lầm tưởng là say nhưng thực chất là bị ngộ độc. Nếu để lâu, bệnh nhân sẽ rơi vào tình trạng tím tái, hôn mê, co giật, rối loạn điện giải, tụt huyết áp và có thể tử vong. Trường hợp được cứu sống, bệnh nhân cũng có nhiều di chứng về thần kinh.

Theo TS Dũng, có thể dựa vào những dấu hiệu sau để phân biệt giữa say rượu và ngộ độc rượu để có phương án kịp thời đưa nạn nhân tới các cơ sở y tế cấp cứu.

Say rượu:

- Chếnh choáng.

- Nói líu lưỡi.

- Phối hợp cơ thể kém.

- Mất thăng bằng.

- Buồn nôn, nôn.

Ngộ độc rượu:

Thời gian chậm nhất là 24 giờ sau khi uống rượu pha cồn Methanol, các triệu chứng của ngộ độc rượu sẽ xuất hiện gồm:

- Bất tỉnh, gọi hỏi không biết.

- Co giật.

- Tê, yếu chân tay một bên chân tay hoặc một bên mặt, nói ngọng trong khi đã tỉnh táo.

- Thở khò khè, ứ đọng đờm rãi ở miệng họng, ho yếu. Thở yếu, nhịp thở không đều, thở chậm hoặc ngừng thở. Có thể hít sâu và nhịp thở nhanh.

-  Da, môi, móng tay tím tái hoặc nhợt, lạnh.

-  Đại tiện, tiểu tiện ra quần, tiểu tiện ít (lượng nước tiểu ít hơn bình thường)

-  Nhìn mờ, nhìn một vật thành hai, rối loạn cảm nhận về màu sắc.

-  Nôn nhiều, đau bụng, bụng chướng.

-  Mệt nhiều

Cần lưu ý không nên cho người say rượu, ngộ độc rượu uống thuốc có tác dụng bổ gan

Xử trí sau khi uống rượu:

- Khi uống rượu thấy chếnh choáng, nên tìm cách gây nôn hết, sau đó xát mạnh hai bên má.

- Uống nhiều nước để không bị mất nước khi nôn liên tục. Uống nước ấm tốt hơn nước lạnh. Nên uống thêm các loại nước: Nước chanh, nước cam vắt, nước ép bưởi, sinh tố chuối, nước các loại đậu ninh nhừ (đặc biệt là đậu xanh), uống nhiều lần sẽ giải được ngộ độc rượu dạng nhẹ.

- Cởi khuy áo cổ, tháo thắt lưng và nằm nơi thoáng mát (tránh gió lùa). Tư thế nằm úp xuống giường, hai tay xuôi ra sau, mặt nghiêng về bên trái.

- Nếu người uống rượu say ngủ, người nhà hãy để yên cho họ ngủ. Tuy nhiên, cứ vài tiếng phải đánh thức dậy cho ăn cháo loãng. Tránh trường hợp đói sẽ bị hạ đường huyết rất nguy hiểm.

- Không nên cho nạn nhân uống những loại thuốc có tác dụng bổ gan để giải độc rượu. Không uống thêm vitamin B1, B6, acid folic... để làm giảm đau đầu khi say, bởi sẽ có hại cho gan. Paracetamon, aspirin và một số loại thuốc giảm đau, hạ sốt khi uống với rượu sẽ kích ứng niêm mạc dạ dày, gây chảy máu đường tiêu hóa trong trường hợp say rượu và ngộ độc rượu.

Nguyễn Yên (T/h)