Nắng nóng, người Việt ‘uống bia như uống nước lã’, nên làm gì để thay đổi?

Mới đây, theo báo cáo các ngành công nghiệp của Bộ Công Thương cho biết, trong bốn tháng đầu năm 2016, sản xuất bia của Việt Nam đạt 1,005 tỷ lít, tăng 5,8% so với cùng kỳ. Trong đó, riêng tháng 4, sản lượng ước đạt 206 triệu lít, bằng với cùng kỳ. Phần lớn bia được tiêu thụ tại Việt Nam đều được sản xuất trong nước, sản phẩm nhập khẩu chiếm tỷ trọng rất nhỏ.

"Sản xuất bia 4 tháng đầu năm ổn định, nhưng lợi nhuận của ngành đã sụt giảm do ảnh hưởng của chính sách thuế Tiêu thụ đặc biệt được áp dụng từ 1/1/2016", Bộ Công Thương đánh giá và cho biết tình hình tiêu thụ ngành đồ uống tăng 12,5% so với cùng kỳ.

Hiện thuế tiêu thụ đặc biệt với bia cũng đang ở mức 55% và trong lộ trình sẽ lên 65% vào năm 2018.

Ông Lê Hồng Xanh - Thành viên HĐQT Tổng công ty Bia - Rượu - Nước giải khát Sài Gòn (Sabeco) đã từng nhận định, việc tăng thuế tiêu thụ đặc biệt 5% từ đầu năm 2016 đã gây ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp, khiến họ phải "đóng thêm" cả nghìn tỷ đồng tiền thuế trong năm 2016.

"Điều này sẽ ăn mòn lợi nhuận, giá bia sẽ tăng mạnh", ông Xanh cảnh báo và cho biết bản thân Sabeco cũng đang tính đến việc điều chỉnh giá.

Tuy vậy, có thể thấy, mặc dù thuế tiêu thụ đặc biệt tăng cao, song sản lượng sản xuất và tiêu thụ bia vẫn tăng trưởng tốt, nhu cầu sử dụng bia của người Việt vẫn chưa có dấu hiệu thuyên giảm, đặc biệt là trong những ngày nắng nóng gần đây, lượng bia tiêu thụ đang tăng lên đột biến.

Trao đổi với PV Chất lượng Việt Nam, chuyên gia kinh tế, TS Nguyễn Minh Phong nhận xét: Mỗi năm, người Việt tiêu thụ bình quân hết 3 tỷ lít bia, rượu, nên 4 tháng đầu năm 2016 tiêu thụ hết 1 tỷ lít bia, con số này cũng không quá đột biến. Nhất là khi, quý 1 này là thời điểm sau Tết Âm lịch gắn với các buổi họp hành, sự kiện lớn của đất nước, có nhiều tiệc chiêu đãi ăn uống.

Thêm vào đó, thời tiết cũng bắt đầu vào hè nóng lên. Mặc dù, thuế tiêu thụ đặc biệt áp dụng cho các loại rượu, bia đã tăng trong năm 2016 nhưng một số doanh nghiệp vẫn duy trì mức giá bán ổn định nên tiếp tục khuyến khích sức mua của người dùng.

Hơn nữa, “nói gì thì nói, Việt Nam là nước có văn hóa uống bia, văn hóa nhậu nhẹt theo đám đông nên nếu muốn giảm bớt lượng tiêu thụ, tôi nghĩ không thể một sớm một chiều có thể làm ngay được” – TS. Phong nói.

Mặc dù, sức tiêu thụ rượu bia lớn có mặt tích cực là tăng tổng cầu, thúc đẩy sản xuất kinh doanh, tạo công ăn việc làm cho người dân,… nhưng lại có nhiều mặt trái tiêu cực cần loại bỏ.

“Theo tôi, chúng ta nên giảm bớt rượu bia nhất là dịp lễ, tết và những dịp ra đường tập trung đông người, vì rượu, bia là nguyên nhân chính gây tai nạn giao thông. Đây là tác động lớn nhất, đáng lên án nhất của những người uống bia, rượu.

Vì vậy, tôi ủng hộ việc tăng cao hơn nữa thuế tiêu thụ đặc biệt đối với ngành hàng này, đặc biệt là đối với những loại rượu có hàm lượng cồn cao, dù cho các doanh nghiệp sản xuất sẽ kêu ca nhiều. Chỉ có biện pháp mạnh tay mới mong tiết giảm lượng dùng của người sử dụng” - TS. Phong nhấn mạnh.

Trước đó, theo báo cáo của Hiệp hội Bia rượu Nước giải khát Việt Nam (VBA) cho biết, năm 2015, sản lượng sản xuất và tiêu thụ bia ở Việt Nam đạt 3,4 tỷ lít, tăng 10% so với năm trước và gần 41% so với 2010.

Trong đó, riêng Tổng công ty Bia rượu nước giải khát Sài Gòn (Sabeco) đạt 1,5 tỷ lít, số còn lại thuộc về các doanh nghiệp khác. Theo đánh giá, Việt Nam nằm trong top các quốc gia uống bia nhiều nhất thế giới.