Nhập nhằng trong quản lý chợ gia cầm Hà Vĩ

Quen biết thì… không bị kiểm soát!

Là chợ gia cầm đầu mối lớn nhất của miền Bắc, mỗi ngày, chợ gia cầm Hà Vĩ (Thường Tín, Hà Nội) là nơi diễn ra các hoạt động mua bán, trung chuyển hàng chục vạn con gia cầm các loại. Gia cầm từ khắp các nơi được các tư thương thu gom đem đến chợ sau đó bán lại cho các tư thương khác để đem về bán ở các chợ khác ở địa bàn Hà Nội, Hà Nam,…
 

Các xe chở gia cầm vẫn ung dung vào chợ mà không hề bị kiểm tra, kiểm dịch

Chúng tôi có mặt tại chợ Hà Vĩ vào lúc 5h30. Dù trời mưa và dù còn mờ mờ tối nhưng cảnh buôn bán trao đổi gia cầm ở chợ Hà Vĩ đã diễn ra rất tấp nập. Chỉ trong vòng không đầy 15 phút, đã có tới hàng chục chiếc xe ô tô chở gia cầm các loại vào chợ. Ngoài ra còn có hàng chục chiếc xe kéo của tư thương chở gia cầm từ chợ để đi các chợ khác tiêu thụ.

Tuy vậy, điều ngạc nhiên là mỗi chuyến ô tô (tải trọng từ 3,5 – 5 tấn) chở hàng nghìn con gia cầm các loại được đưa thẳng vào chợ mà không hề gặp phải bất kì một sự kiểm soát nào từ Ban quản lý (BQL) chợ và các đơn vị kiểm tra liên ngành.

Theo quan sát, tại chốt chặn ở hai cổng trước khi vào chợ Hà Vĩ, theo quy định , phải có sự kiểm soát của 4 bên bao gồm đại diện của công an, thú y, quản lý thị trường và ban quản lý chợ nhưng tất cả đều bỏ trống, không hề có một ai. Các xe ô tô và xe kéo các loại mặc nhiên ra vào.

Bà Hương – bán nước trước cổng chợ gia cầm Hà Vĩ cho biết: “Tình trạng này xảy ra lâu rồi. Chốt chặn ở đầu cổng chợ có lúc có người có lúc không. Lúc thì có 1 – 2 người, có lúc chẳng có ai. Thậm chí, có người nhưng mỗi khi xe chở gia cầm ra vào chợ cũng chẳng thấy ai yêu cầu dừng xe để kiểm tra, kiểm soát gì…”.

Trong khi đó, anh Tuấn (quê Thanh Oai, Hà Nội) – một tư thương chuyên đưa gà từ Lạng Sơn (nhập từ Trung Quốc sang) về chợ Hà Vĩ để tiêu thụ thì tiết lộ: “Kiểm soát thế nào hết được, mỗi ngày có hàng chục vạn con gia cầm ra vào chợ như thế thì đếm sao cho hết. Nhiều lúc anh em làm cũng ‘phiên phiến’ với nhau thôi. Thường thì những xe ra vào chợ là những xe quen biết. Làm ăn lâu và có uy tín rồi nên anh em  tin tưởng và cũng ít khi phải kiểm tra, kiểm soát gì…”.

Chốt kiểm dịch tại chợ thường xuyên vắng tanh, không có ai.

Cũng theo anh Tuấn, mỗi ngày, anh chở 3 chuyến xe gia cầm vào chợ Hà Vĩ để nhập lại cho các tư thương khác đem về các chợ khác bán. Trọng tải xe ô tô của anh là 3,5 tấn, bình quân mỗi ngày nhập khoảng hơn 2000 con gia cầm các loại, chủ yếu là gà có nguồn gốc từ Trung Quốc. Và thường số gia cầm này cũng “ít khi bị kiểm soát” vì “là chỗ quen biết lâu năm”.

Còn nhớ, vào cuối năm 2003, dịch cúm gia cầm đã xuất hiện và bùng phát tại đây. Huyện Thường Tín đã lập chốt kiểm dịch tại hai đầu chợ nhưng hiệu quả đạt được rất thấp.
 

Tuy nhiên, những người buôn bán gia cầm ở đây đều có một ý kiến cho rằng: Dịch cúm gia cầm không đáng sợ như các phương tiện thông tin đại chúng đã đưa, mọi người bảo: “Dân làng vẫn ăn thịt gà chết nhưng có ai sao đâu”. Khá nhiều lồng gà đã ra khỏi chợ rồi nhanh chóng biến mất. Chúng tôi thật sự choáng váng khi nhìn thấy một con gà tự dưng lăn ra chết và ngay lập tức được chủ mang đi. Từ trong miệng con gà một dòng nước dãi chảy dài xuống đất ngoằn ngoèo thành vệt theo bước chân người.

Trong vai người mua gà thải, PV hỏi chị Hoa, một người buôn bán gà ở chợ gia cầm Hà Vĩ, chị Hoa cho biết, “gà thải Trung Quốc nếu muốn mua số lượng lớn thì cũng có, nhưng phải người quen mới mua được!”.
 

4 bên cùng quản = 0

Tình trạng buông lỏng công tác kiểm tra, kiểm soát gia cầm tại chợ Hà Vĩ là điều mà ai cũng có thể nhận ra. Tuy nhiên, khi đề cập đến vấn đề này thì BQL chợ Hà Vĩ và các đơn vị chức năng liên ngành lại mỗi người có một cách “giải thích” khác nhau, tìm mọi cách “đá” trách nhiệm.
 

Ông Lê Ngọc Oánh – Phó ban Quản lý chợ gia cầm Hà Vĩ

Ông Lê Ngọc Oánh – Phó ban Quản lý chợ gia cầm Hà Vĩ giải thíc: “Những cái xe đó (xe kéo – PV) là người ta chuyển xuống từ một ô tô. Xe ô tô thì đã đăng ký xuất trình giấy tờ trước đó, nên khi đến chợ, thú y cho phép vào. Vấn đề còn lại là người chở gia cầm phải giải thích và chứng minh được gia cầm chở trên xe kéo là lấy từ ô tô đã đăng ký giấy tờ trước đó xuống và được chở bằng bao nhiêu chuyến xe kéo đến đây…”.
 

Trong khi đó, đại diện Ban Quản lý chợ Hà Vĩ, ông Lê Xuân Viết – Trưởng ban quản lý thì không lại cho rằng trách nhiệm khâu kiểm soát thuộc về… thú y, không phải lỗi do BQL chợ.
 

Ông Viết nói: “Từ trước, UBND TP Hà Nội, mà trực tiếp là chị Nguyễn Thị Như Mai, ban chỉ đạo 137 đã có quy định: Đồng chí công an có trách nhiệm dừng xe, đồng chí thú y có trách nhiệm kiểm soát tất cả các giấy tờ các loại gia cầm trên xe vào. Ban quản lý chợ và quản lý thị trường sẽ chịu trách nhiệm xử lý nếu phát hiện có vi phạm”.

“Và nếu trường hợp không dừng được xe, cả 4 sẽ phối hợp để yêu cầu dừng xe. Chúng tôi chỉ giải quyết khâu xử lý thôi, còn đầu vào không thuộc quản lý của chúng tôi, không thể đổ lỗi trách nhiệm cho chúng tôi được. Trách nhiệm đầu vào là của thú y!”.
 

Ông Nguyễn Lê Ngà – cán bộ chốt kiểm dịch số 5 tại chợ Hà Vĩ

Đại diện cơ quan thú y, ông Nguyễn Lê Ngà – cán bộ chốt kiểm dịch số 5 tại chợ Hà Vĩ thì thừa nhận: “Thường thì tổ trực ở các cổng chợ gồm có 3 công an và 3 cán bộ thú y, phụ trách ở 3 cổng chợ. Tại thời điểm các anh thấy chốt không có ai có lẽ do… anh em có chút việc riêng nên đi vắng. Thời gian tới chúng tôi sẽ chấn chỉnh anh em về vấn đề này”.

Ngoài ra, ông Ngà cũng cho rằng việc kiểm tra, kiểm soát gia cầm ra vào chợ Hà Vĩ cần có sự phối hợp giữa các bên cơ quan chức năng liên ngành, nó là trách nhiệm chung, không chỉ riêng cho mình ai. Cách nói “phủi tay” của đại diện BQL chợ Hà Vĩ cho rằng trách nhiệm kiểm tra, kiểm soát đầu vào là của mình thú y là không đúng.

Trong khi các bên còn đang tranh cãi nhau việc trách nhiệm quản lý thuộc về ai thì những ngày vừa qua, hàng nghìn con gia cầm không rõ nguồn gốc đã được đưa vào chợ Hà Vĩ một cách trót lọt và như vậy, chúng sẽ được bán cho người tiêu dùng.

Theo phản ánh, hiện nay, mỗi ngày chợ đầu mối Hà Vĩ cung cấp gần 100 tấn gia cầm các loại cho các chợ khác, chủ yếu trên địa bàn Hà Nội. Hơn 2/3 trong tổng số gia cầm các loại này chủ yếu là nhập từ Trung Quốc sang. Bên cạnh những gia cầm đã có giấy phép kiểm tra, kiểm dịch của thú y và hải quan từ biên giới thì vẫn có những gia cầm nhập lậu qua đường tiểu ngạch, trà trộn vào cùng.

Trường Giang