Nhiễu điện từ: Mối nguy từ thiết bị không đạt chuẩn

 Dụng cụ đun nước nóng tức thời và máy khoan cầm tay có khả năng gây nhiễu điện từ và phải bắt buộc áp chuẩn khi lưu thông

Nhiễu điện từ vượt ngưỡng gây ảnh hưởng đến thiết bị điện - điện tử

Theo các chuyên gia, nhiễu điện từ sinh ra khi thiết bị điện – điện tử bất kỳ hoạt động. Nhiễu điện từ có hai biểu hiện, thứ nhất là là nhiễu dẫn qua con đường dây dẫn, các thiết bị dùng điện đều có thể bị ảnh hưởng. Thứ hai là nhiễu đường bức xạ qua không gian, tùy mức độ, nguyên lý của thiết bị thì cường độ nhiễu ảnh hưởng đến thiết bị điện – điện tử hoạt động xung quanh đó nhiều hay ít.

Hiện nay các thiết bị phát qua không gian như wifi, tai nghe không dây, bluetooth, camera giám sát phát qua wifi, các thiết bị thu phát không dây... được sử dụng rất phổ biến. Các nhà chuyên môn khẳng định, các thiết bị này chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng nhiễu điện từ và tùy từng thiết bị  mà có mức ảnh hưởng khác nhau.

QCVN 9:2012/BKHCN đối với các thiết bị điện-điện tử gia dụng được Bộ Khoa học và Công nghệ ban hành năm 2012 quy định các sản phẩm bao gồm: Dụng cụ điện đun nước nóng tức thời, máy khoan cầm tay, bóng đèn có balat lắp liền, máy hút bụi, máy giặt, tủ lạnh - tủ đá, điều hòa không khí bắt buộc phải hợp quy trước khi lưu thông trên thị trường. Quy định này được khẳng định là giải pháp ngăn chặn những hệ lụy gây ảnh hưởng đến các thiết bị điện - điện tử và gián tiếp ảnh hưởng đến chất lượng sống của người tiêu dùng. 

Tuy nhiên trên thực tế, phạm vi các thiết bị được xem là “sản phẩm dành cho gia đình” như điều hòa không khí, tủ lạnh, máy hút bụi, máy giặt... lại được sử dụng phổ biến tại các cơ quan, trường học, bệnh viện... cho nên việc nhiễu điện từ có thể ảnh hưởng đến toàn xã hội, chứ không phải chỉ riêng gia đình. Vì thế, việc sử dụng các sản phẩm không đạt chuẩn sẽ dẫn đến những hệ lụy khó lường.

Theo ông Nguyễn Mạnh Vũ, Trưởng phòng Đo lường Điện- Từ trường, Viện Đo lường Việt Nam, trong phạm vi gia đình, nhiễu điện từ có thể gây ảnh hưởng đến các thiết bị: máy tính, máy nghe nhạc, thiết bị điều khiến tự động, thiết bị smart home... làm suy giảm chất lượng thậm chí gây sai lạc thông tin. 

“Nếu máy tính mà nhiễu điện từ vượt quá ngưỡng cho phép có thể gây treo máy, thậm chí mất dữ liệu. Nếu thiết bị điều khiển trung tâm mà bị treo thì tất cả các thiết bị khác sẽ không kiểm soát được. Từ đó việc bất tiện do các sự cố có thể xảy ra do nhiễu từ các thiết bị điện – điện gia dụng sẽ làm giảm chất lượng dịch vụ từ đó chất lượng sống sẽ bị ảnh hưởng không nhỏ”, ông Vũ nói.

Chưa kể, đối với các cơ quan, bệnh viện trường học, nhất là bệnh viện, nhiễu điện từ có thể gây ảnh hưởng đến các thiết bị y tế như máy đo huyết áp, máy đo nhịp tim, máy đo điện não ... nó có thể làm sai lệch kết quả đo dẫn đến việc cho kết quả không chính xác. Điều này sẽ ảnh hưởng đến quá trình khám chữa bệnh của người dân.

Ông Vũ cũng nhấn mạnh đến sự ảnh hưởng của nhiễu điện từ có thể ảnh hưởng đến hệ thống thông tin liên lạc và những hoạt động nhạy cảm khác. Do vậy, việc áp dụng quy chuẩn đối với các thiết bị điện – điện tử gia dụng là cần thiết nhằm ngăn ngừa những ảnh hưởng có thể gây ra đối với các hoạt động có thể ảnh hưởng do nhiễu điện từ.

Nhiễu điện từ gây ảnh hưởng đến các thiết bị âm thanh

Doanh nghiệp chấp hành, người dân ủng hộ

Mặc dù đối tượng áp dụng chính cho QCVN 9:2012/BKHCN là các doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu, phân phối và bán các thiết bị điện và điện tử gia dụng thế nhưng theo khảo sát của PV Chất lượng Việt Nam về việc có nên đưa các sản phẩm có khả năng gây nhiễu điện từ vào chuẩn hay không và người tiêu dùng có quan tâm khi lựa chọn sản phẩm được dán nhãn hợp quy đối với các sản phẩm này hay không thì tất cả người được hỏi đều ủng hộ quy định này.

Anh Vũ Ngọc Sơn (nhân viên Ngân hàng Vietconbank Hoàng Quốc Việt, HN), cho biết, nếu quy định áp chuẩn cho các sản phẩm có khả năng gây hại cho thiết bị điện – điện tử là điều cần thiết. “Thật sự là tôi không mấy để ý đến việc thiết bị máy móc bị ảnh hưởng đâu, nhưng cái dễ nhận thấy nhất là đang nghe một dàn âm thanh cực chuẩn mà bỗng nhiên bị nhiễu thì thật là khó chịu, chưa kể nhiều khi máy móc bất chợt gặp trục trặc mà không biết do đâu”, anh Sơn nói.

Khác với anh Sơn, chị Hà, trú tại ngõ 58 Đội Cấn, HN cho rằng: Sản phẩm mà chất lượng thì người tiêu dùng nào cũng chào đón, việc đưa ra các quy định để người dân được hưởng những hàng hóa tốt hơn là điều cần thiết và nên làm. “Đời sống, dân trí của người dân giờ đã cao hơn trước rất nhiều, nếu ngày trước còn lo ăn lo mặc hàng ngày, giờ đã đến lúc người dân quan tâm và chú ý hơn đến chất lượng sống của mình và gia đình. Việc lựa chọn hàng hóa cũng vậy, hàng hóa chất lượng, đạt chuẩn thì chắc chắn sẽ mua còn hàng hóa gây ảnh hưởng đến các thiết bị khác trong gia đình thì chắc chắn sẽ không sử dụng”, chị Hà bày tỏ.

Tuy nhiên chị Hà cũng bày tỏ sự băn khoăn về việc các thiết bị kém chất lượng gây nhiễu có ảnh hưởng đến sức khỏe người sử dụng hay không. Trả lời vấn đề này, ông Nguyễn Mạnh Vũ khẳng định, nhiễu điện từ gây ra do hoạt động của 7 mặt hàng điện-điện tử gia dụng ( trong phạm vi điều chỉnh của QCVN 9: 2012/BKHCN) chủ yếu ảnh hưởng đến các thiết bị điện – điện tử hoạt động trong cùng môi trường chứ không ảnh hưởng đến sức khỏe con người.

Được biết, sau khi có quy định áp chuẩn đối với 7 mặt hàng điện – điện tử gia dụng đã có nhiều doanh nghiệp chủ động đưa sản phẩm đến cơ quan kiểm định để thực hiện kiểm tra và xây dựng kế hoạch sản xuất, thay đổi công nghệ để đáp ứng được yêu cầu các sản phẩm trước khi ra thị trường phải đảm bảo đạt chuẩn.