Phát hiện cánh khủng long nằm trong hổ phách hàng chục triệu năm

Như thông tin báo Tiền Phong đưa theo Tech Insider, những miếng hổ phách này được tìm thấy tại Myanmar và trước đó suýt bị đưa vào xưởng làm đồ trang sức. Đây là điều hết sức vui mừng vì đã có một mẫu vật được lưu giữ rất tốt, phục vụ cho công việc nghiên cứu của các nhà khoa học.

Các nhà khoa học cho biết những chiếc cánh này thuộc về hai chú khủng long con thuộc loài Enantiornithes – một loài khủng long có răng và cánh cùng móng vuốt. Dựa trên dấu móng vuốt in trên miếng hổ phách, các nhà nghiên cứu đưa ra giả thiết rằng dường như những chú khủng long con này đã mắc kẹt trong nhựa cây và cố vẫy vùng để thoát ra nhưng không thành.

Sau đó, cặp cánh đã bị ngâm trong nhựa cây và được bảo quản suốt 99 triệu năm qua do nhựa cây dần biến thành hổ phách. Bộ lông trên cánh vẫn giữ nguyên màu sắc nguyên bản của mình là nâu và trắng.

Hóa thạch chỉ dài khoảng 2,3cm có vai trò rất lớn trong việc nghiên cứu quá trình tiến hóa của chim kể từ thời đại khủng long. Nó chứa xương của đôi cánh trong đó có ba ngón tay dài, móng vuốt sắc nhọn để leo cây, lông vũ, tất cả hầu như được bảo quản một cách chi tiết và tinh tế.

Màu sắc các lớp lông trên đôi cánh khủng long hầu như được giữ nguyên vẹn. Ảnh: Nature

Mẫu vật này nằm trong mỏ hổ phách phía Đông Bắc Myanmar (Burma) và ban đầu được xem như một món đồ trang sức. Burma cũng là nơi mà các mẫu vật côn trùng, nhện, bọ cạp và thằn lằn được tìm thấy trong hổ phách. Tuy nhiên đây là lần đầu tiên hầu như toàn bộ các bộ phận của loài chim được tìm thấy. National Geographic đã ra sức tài trợ cho dự án phát hiện mẫu vật quý hiếm này, báo Khám phá cho hay.

Trong bài nghiên cứu tiết lộ phát hiện này, các nhà nghiên cứu dự kiến đề xuất rằng hai đôi cánh có chung nhóm với Enantiornithes, đã chết cùng với những con khủng long 66 triệu năm trước đây. Chúng được bảo quản tốt đến nỗi cho thấy được sự giống nhau về bộ lông với các loài chim hiện đại. Các loài chim hiện đại được hiểu là những con khủng long sống sót cuối cùng trước khi bị tuyệt chủng, vì vậy bất kì một dấu vết nào sót lại là cực kì quan trọng.

Cấu trúc giải phẫu bàn tay cho thấy những con chim đến từ nhóm Enantiornithine, một nhóm lớn trong kỉ Phấn trắng nhưng đã tuyệt chủng cùng với khủng long 66 triệu năm trước. Màu sắc cũng được bảo quản nguyên vẹn trong lông vũ cho thấy lớp lông màu nâu và trắng trên một trong hai cánh chim, tương tự như những con chim chúng ta thấy ngày nay.

Trong thực tế, hầu như tất cả mọi thứ mà các nhà nghiên cứu xem xét từ da và cơ cho đến cấu trúc vi mô của lông vũ đều giống như cấu trúc cánh chim của những loài chim ngày nay. Giáo sư Benton nói: “Đôi cánh hóa thạch cho thấy sự chi tiết đến tuyệt vời. Mỗi sợi lông là riêng biệt, cho thấy được thậm chí cả dấu vết của màu sắc: đốm và sọc”.

Ảnh chụp X-quang đôi cánh khủng long hóa thạch. Ảnh: Nature

Trưởng nhóm nghiên cứu, tiến sĩ Xing Lida từ trường đại học Khoa học Địa chất Trung Quốc cho biết: “Thực tế những con chim nhỏ đã biết leo trèo trên cây cho thấy rằng chúng đã rất phát triển, điều đó đồng nghĩa với việc chúng đã sẵn sàng hoạt động ngay khi vừa mới nở”.

Các phát hiện này đặc biệt quan trọng vì thật hiếm có để tìm thấy mẫu hóa thạch cổ xưa và được bảo quản tốt như vậy. Hơn nữa, thật khó để có được mẫu vật chim chóc bị kẹt trong nhựa hổ phách, thông thường chỉ có côn trùng.

Trong quá trình hóa thạch bình thường, các sợi lông có xu hướng biến mất, chỉ để lại duy nhất những hình mẫu in trên các tảng đá. Khi phát hiện được đôi cánh nguyên vẹn này trong hổ phách, các sợi lông vẫn còn nguyên và tách biệt, không bị dính với các thứ khác. Các nhà nghiên cứu phải thốt lên: đôi cánh còn nguyên vẹn đến kinh ngạc.

Thêm một sự thật đáng ngạc nhiên từ nghiên cứu, đó là có vẻ như các loài chim khủng long bé xíu từ cổ đại vẫn còn sống khi chúng bị chôn vùi trong nhựa cây. Việc bảo quản các dấu móng vuốt xung quanh đôi cánh có thể giúp tìm hiểu các cuộc tranh đấu đã diễn ra trước khi chúng bị nhựa cây đông cứng.

Nguyễn Yến (T/h)