Phật thủ: Vị thuốc quý sau tết không nhiều người biết

Phật thủ là loại quả thuộc chi cam chanh, là giống bản địa của Trung Quốc và Nhật Bản nhưng ngày nay đã trở thành loại cây trồng khá phổ biến ở Việt Nam. Về giá trị dinh dưỡng, do thuộc chi cam chanh nên phật thủ chứa nhiều vitamin và khoáng chất như các loại quả cùng chi.

Theo quan niệm xưa, hình dáng như bàn tay Phật của quả phật thủ được cho rằng có thể che chở, bảo vệ cho gia đình được bình an. Ngoài ra, phật thủ còn được trưng với mong muốn gia đình gặp nhiều may mắn trong năm mới, sung túc, ấm no, khỏe mạnh. Không chỉ vậy, nhiều người còn cho rằng phật thủ còn ẩn chứa 3 ý nghĩa quan trọng "phúc - lộc - thọ".

các nghiên cứu hiện đại cũng chỉ ra rằng phật thủ có tác dụng giải trừ sự co thắt cơ trơn, hạ huyết áp, cắt cơn hen và tăng cường chức năng tiêu hóa. Không chỉ vậy, phật thủ còn chứa nhiều vitamin C, đường, acid hữu cơ, dầu chanh, glycozit, có thể dùng làm thuốc thơm điều hòa khí, bồi bổ dạ dày, có công hiệu giảm đau, hòa khí, làm dễ tiêu, tan đờm, khỏe tỳ vị, giảm ho, giúp dễ chịu trong ngực, chữa nôn, giải rượu…

Vì những khả năng hiếm có này mà quả phật thủ được sử dụng theo rất nhiều cách khác nhau từ ngâm rượu, hãm trà, nấu cháo… để trở thành các món ăn, vị thuốc hữu hiệu với sức khỏe.

Những công dụng chữa bệnh của quả phật thủ:

Chữa nấc, ăn vào nôn ngược trở ra

Bạn hãy lấy vỏ quả phật thủ tươi cắt nhỏ, trộn đều với đường, ăn ngày 3-4 lần, mỗi lần vài miếng, nhai rồi nuốt dần.

Viêm khí quản mạn tính

Chỉ việc lấy 6g phật thủ khô, bán hạ chế gừng (tẩm nước gừng sao vàng) 6 g, sắc với nước, pha thêm chút đường để uống.

Chữa đau dạ dày

Phật thủ tươi 15 - 20g hoặc 6 - 10g phật thủ khô, thái lát thật mỏng hoặc tán vụn, cho vào ấm, pha nước sôi vào, đậy nắp kín như pha trà, để 10 - 15 phút sau rót ra uống lúc nóng. Ngày uống một thang, uống rải rác trong ngày thay nước trà.

Chữa đau bụng do tỳ vị hư hàn

Phật thủ tươi 100 g (khô 40 g), rượu trắng 1 lít. Phật thủ thái nhỏ, ngâm với rượu ít nhất 15 ngày. Mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần 5-10 ml.

Viêm gan truyền nhiễm

Theo khỏe và đẹp, Phật thủ khô 9 g; bại tương thảo (cỏ bồng) mỗi tuổi 1 g, từ trên 10 tuổi thì cứ tăng 2 tuổi thêm 1 g. Sắc với nước, pha đường, chia làm 3 lần uống trong ngày, mỗi liệu trình 10 ngày.

Đau bụng kinh

Phật thủ tươi 30 g, đương quy 8 g, gừng tươi 6 g, rượu trắng 30 g, thêm chút nước sắc lên, chia 2-3 lần uống trong ngày.

Chữa huyết trắng ra nhiều

Phật thủ tươi 30 g, ruột non lợn 30 cm (làm sạch), sắc với nước, chia 2-3 lần uống trong ngày.

Làm giã rượu

Lấy 30 gr phật thủ tươi (hoa hoặc quả), sắc lên rồi cho người đang say rượu uống.

Chữa rối loạn tâm thần ý thức

Theo Phununew, quả phật thủ rửa sạch, để khô, sau đó cắt thành lát dài rồi đem ngâm trong rượu trắng. Nên dùng rượu nếp có nồng độ cồn dưới 40 độ để hiệu quả được tốt nhất. Cứ 30g phật thủ thì ngâm với 500ml rượu. Rượu ngâm từ 7-10 ngày là có thể dùng được. Mỗi ngày uống từ 40-50ml. 

Trị ho

Quả phật thủ rửa sạch, để ráo rồi bổ dọc theo múi, thái lát mỏng. Đun cách thủy một lượng vừa đủ mạch nha hoặc đường phèn cho tới khi đường chảy loãng ra, sau đó xếp phật thủ vào nồi thành từng lớp xen kẽ với các lớp mạch nha chảy, chú ý giữ phật thủ luôn ngập trong đường/mạch nha. 

Đun cách thủy hỗn hợp trên trong khoảng 1 tiếng rưỡi, 2 tiếng cho tới khi hỗn hợp keo lại như mứt thì tắt lửa để nguội, sau đó trút vào lọ thủy tinh sạch, cất vào ngăn mát tủ lạnh.

Khi bị ho, cả người lớn và trẻ em đều có thể lấy siro phật thủ ra ngậm để giảm ho, giảm đờm.

Chữa đau bụng kinh

Chuẩn bị 30g phật thủ tươi, 6g đương quy, 6g gừng tươi, 30g rượu gạo. Đem tất cả hỗn hợp trên cho vào ấm/nồi, thêm nước, sắc uống khi còn ấm. 

Chữa viêm gan

Chuẩn bị 9g phật thủ khô, bại hương thảo (cỏ bồng) mỗi tuổi 1g, từ 10 tuổi trở lên thì tăng 2 tuổi thêm 1g. Sắc hỗn hợp này với nước, pha thêm một chút đường, chia làm 3 lần uống trong ngày, uống liên tục trong 10 ngày. 

Trần Thanh (t/h)