Phát triển điện hạt nhân đối mặt với nhiều thách thức

authorMinh Hà 06:43 23/05/2015

(VietQ.vn) - Giáo sư Phạm Duy Hiển - Chủ tịch Hội đồng khoa học Cục Kiểm soát và An toàn bức xạ hạt nhân Việt Nam (VARANSAC), nguyên Viện phó Viện Năng lượng nguyên tử Quốc gia đã nhấn mạnh như vậy.

Sự kiện: Phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam

Theo Giáo sư Phạm Duy Hiển, sau thảm họa hạt nhân Fukushima, một số nước dứt khoát từ bỏ điện hạt nhân để phát triển năng lượng tái tạo, trong khi đó nhiều lò phản ứng mới vẫn được xây dựng ở nhiều nước khác. Tuy nhiên, tai nạn điện hạt nhân (ĐHN) rất khó xảy ra nếu đất nước sở hữu một đội ngũ chuyên gia hùng hậu. Điều này đã được minh chứng qua việc hàng trăm lò phản ứng thiết kế hơn 40 năm trước nhưng vẫn vận hành an toàn ở các nước tiên tiến".

Thiệt hại hàng triệu USD/ngày nếu xảy ra sự cố

An toàn điện hạt nhân là chủ đề nóng ở nước ta trong thời gian gần đây, được đề cập thường xuyên trong những hội thảo quốc gia và quốc tế, được đăng tải liên tục trên các phương tiện truyền thông.

Theo Giáo sư Phạm Duy Hiển, mỗi lò phản ứng ở nhà máy ĐHN chứa trong vùng hoạt động hàng tỷ curi chất phóng xạ, sản phẩm phân hạch dây chuyền neutron với hạt nhân uranium. Tại nạn ĐHN xảy ra nếu khối phóng xạ này bị tan chảy do nhiệt độ tăng lên quá cao khi phản ứng dây chuyền tăng tốc không kiểm soát được, hoặc do mất nước tải nhiệt. Khi ấy, nhân viên vận hành có thể bị chiếu xạ, nhà máy sẽ bị hư hỏng hoàn toàn, xác phóng xạ phải được tháo dỡ và chon cất rất tốn kém. Tệ hại hơn, dân chúng sẽ bị nhiễm xạ, môi trường bị hoang phế một khi chất phóng xạ thoát được ra.

Ở nhiều cấp độ thấp hơn, sự cố ĐHN có thể gây hậu quả về mặt kinh tế xã hội. Đơn giản nhất là lò phản ứng phải ngừng hoạt động do một thông số kỹ thuật nào đó bị lệch lạc, từ đó phát ra tín hiệu dập lò khẩn cấp. Phải mất vài ngày để lò hoạt động trở lại, mà cứ mỗi ngày lò ngưng hoạt động không theo kế hoạch, doanh thu nhà máy mất đi hàng triệu đôla.

Giáo sư Phạm Duy Hiển - Chủ tịch Hội đồng khoa học Cục Kiểm soát và An toàn bức xạ hạt nhân Việt Nam

Giáo sư Phạm Duy Hiển - Chủ tịch Hội đồng khoa học Cục Kiểm soát và An toàn bức xạ hạt nhân Việt Nam. Ảnh: Dantri

Các sự cố và tai nạn ĐHN thường khởi nguồn từ những sai lệch trong hệ thống công nghệ, sai sót con người và những hiện tượng thiên nhiên cực đoan. Tai nạn càng nghiêm trọng khi các yếu tố này ập đến cùng một lúc, tuy hãn hữu theo lý thuyết xác suất, song lại chính là những kịch bản của ba tai nạn lớn Three Mile Island, Chernobyl và Fukushima đã từng xảy ra. Công nghệ và thiết bị rất quan trọng, song yếu tố con người bao gồm đội ngũ vận hành, quản lý, hệ thống pháp lý và văn hóa an toàn luôn đóng vai trò quyết định.

Con người là yếu tố quan trọng

Theo nhóm chuyên gia hạt nhân, việc ỷ vào công nghệ mà thiếu đội ngũ chuyên nghiệp chính là gieo mầm cho điện hạt nhân mất an toàn. Ngược lại, tai nạn điện hạt nhân rất khó xảy ra nếu đất nước sở hữu được một đội ngũ chuyên gia hùng hậu, và đây chính là hiện thực ở hàng trăm lò phản ứng được thiết kế hơn 40 năm trước đây nhưng vẫn được vận hành an toàn ở các nước tiên tiến.

Giáo sư Phạm Duy Hiển, công nghệ và thiết bị rất quan trọng, song yếu tố con người bao gồm đội ngũ vận hành, quản lý, hệ thống pháp lý và văn hóa an toàn luôn đóng vai trò quyết định. An toàn ĐHN không hề được cài đặt sẵn trong công nghệ mà chỉ nên xem là thành tích của đội ngũ. Ỷ lại vào công nghệ mà thiếu đội ngũ chuyên nghiệp chính là gieo mầm cho ĐHN mất an toàn.

Hiện nay, Việt Nam không chỉ thiếu đội ngũ chuyên gia giỏi có kinh nghiệm mà còn thiếu tài liệu tham khảo và giảng dạy bằng tiếng Việt liên quan đến chuyên ngành ĐHN, cụ thể là an toàn cho nhà máy ĐHN”, Giáo sư Phạm Duy Hiển chia sẻ.

Do đó, sự ra đời của cuốn sách“An toàn ĐHN” trong bối cảnh hiện nay có ý nghĩa vô cùng quan trọng và cấp thiết, khi Việt Nam đang trong giai đoạn chuẩn bị các nguồn lực cho dự án ĐHN đầu tiên, đặc biệt là nguồn nhân lực. Cuốn sách có thể sử dụng làm tài liệu tham chiếu trong giảng dạy chuyên ngành hạt nhân ở trường đại học. Đặc biệt, sách “An toàn điện hạt nhân” còn hy vọng được làm cầu nối giữa các ngành trong công nghệ điện hạt nhân đa ngành, giúp chuyên gia thuộc các chuyên môn khác nhanh chóng có được hành trang cần thiết để rẽ sang cống hiến trong lãnh vực điện hạt nhân.

Thích và chia sẻ bài viết:

tin liên quan

video hot

Về đầu trang