Ý kiến trái chiều trong việc bỏ quy định công bố phù hợp ATTP

Chiều 8/9, thực hiện chỉ đạo của Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, Văn phòng chính phủ tổ chức buổi Đối thoại về tháo gỡ khó khăn, vướng mắc của các doanh nghiệp trong thực hiện thủ tục xác nhận công bố phù hợp quy định an toàn thực phẩm theo Nghị định số 38/2012/NĐ-CP. Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam trực tiếp chủ trì buổi đối thoại này.

Tham dự đối thoại còn có đại diện đến từ Bộ Y tế, Bộ KH&CN, Bộ Công thương, Bộ NN&PTNT, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tư pháp. Đại diện Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam, Hiệp hội Sữa Việt Nam, Hiệp hội Chè Việt Nam, Hiệp hội Thực phẩm minh bạch, Hội LTTP thành phố Hồ Chí Minh, Hội doanh nghiệp hàng Việt Nam chất lượng cao, Phòng Thương mại châu Âu tại Việt Nam, Hội đồng PTBV và nâng cao NLCT Quốc gia, Viện nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương cũng có mặt tại buổi đối thoại nêu trên.

Mở đầu buổi đối thoại, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam phát biểu: “ Với vai trò là nơi tiếp nhận những tâm tư, nguyện vọng của cộng đồng doanh nghiệp, người dân, ngày hôm nay, Chính phủ mong muốn các bên tham gia đối thoại làm việc với tinh thần xây dựng, trao đổi cởi mở nhằm tìm ra những giải pháp tích cực tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp trong quá trình thực hiện thủ tục xác nhận công bố phù hợp quy định an toàn thực phẩm theo Nghị định 38/2012/NĐ-CP (sau đây gọi tắt là Nghị định 38) vì quyền lợi của doanh nghiệp, của nhân dân, của đất nước.Với từng vấn đề còn khúc mắc, tại đối thoại sẽ giải quyết với ý kiến từ doanh nghiệp, hiệp hội và các cơ quan nhà nước có liên quan”.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam yêu cầu ý kiến các hiệp hội, Bộ, ngành trao đổi thẳng thắn, giải quyết đến cùng những vấn đề liên quan đến việc quản lý ATTP đối với các DN sản xuất, kinh doanh thực phẩm.

Tại buổi đối thoại, đại diện một số doanh nghiệp, hiệp hội đã chỉ ra những điểm khúc mắc, gây khó dễ cho hoạt động kinh doanh còn tồn tại trong Nghị định 38/2012/NĐ-CP thủ tục về xác nhận công bố phù hợp quy định an toàn thực phẩm. Trong đó, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam thay mặt cho Hiệp hội Sữa, Chè, Thủy sản, EuroCham, Ban đồ uống và thực phẩm Amcham đề nghị bãi bỏ quy định cấp Giấy xác nhận phù hợp ATTP do hiệu quả quản lý thấp và không có tác dụng bảo đảm ATTP cho người tiêu dùng.

Theo ý kiến từ phía doanh nghiệp, thủ tục trên còn tạo gánh nặng cho doanh nghiệp như một giấy phép con gây phiền hà, tốn kém thời gian, chi phí, làm tăng chi phí giá thành sản phẩm. Vì thế, cộng đồng doanh nghiệp mong mỏi Bộ Y tế sẽ sớm bãi bỏ và thay thế Thủ tục xác nhận công bố phù hợp với quy định an toàn thực phẩm trong Nghị định 38.

Tuy nhiên, một số tổ chức lại cho rằng cần giữ quy định công bố phù hợp với quy định an toàn thực phẩm trong Nghị định 38 bởi nếu thiếu quy định này, người tiêu dùng sẽ gặp thiệt thòi bởi những sản phẩm kém chất lượng không qua quá trình “tiền kiểm”.

Trước đó, phản hồi lại ý kiến của các Hiệp hội, ông Trần Văn Châu, Trưởng phòng Công tác thanh tra (Cục ATTP, Bộ Y tế) cho rằng, cơ quan này không làm trái luật và hiện Cục đã nhận hồ sơ công bố phù hợp ATTP qua mạng, doanh nghiệp chỉ việc gửi hồ sơ qua mạng không tốn nhiều thời gian. Đặc biệt, với trình độ quản lý của Việt Nam thì nên thực hiện song song tiền kiểm và hậu kiểm.

Ông Châu cũng bảo lưu ý kiến cho rằng không thể bỏ thủ tục “công bố hợp quy” và “công bố phù hợp quy định ATTP” vì việc quản lý ATTP có tác động trực tiếp đến sức khỏe người tiêu dùng. Nếu cho doanh nghiệp tự công bố tiêu chuẩn chất lượng sản phẩm, mà không có cơ quan quản lý thẩm định là sai luật. Nếu như vậy, thực phẩm bẩn, quảng cáo thổi phồng chất lượng chắc chắn sẽ tràn ngập thị trường.

Đại diện Cục An toàn thực phẩm khẳng định, Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật cũng như Luật Chất lượng hàng hóa đều nêu rõ, với nhóm ngành hàng ảnh hưởng tới an toàn sức khỏe con người thì bắt buộc phải công bố hợp quy, trường hợp nếu chưa có quy chuẩn để công bố hợp quy thì công bố phù hợp ATTP, đăng ký công bố hợp quy với cơ quan có thẩm quyền.

Doanh nghiệp sẽ được tự công bố phù hợp ATTP

Chia sẻ ý kiến tại buổi đối thoại, Thứ trưởng Bộ KH&CN Trần Văn Tùng nhận xét hiện Bộ Y tế đang có các văn bản quản lý thay vì các quy chuẩn, quy trình kỹ thuật đối với việc công nhận phù hợp ATTP. Theo thống kê hiện chỉ có 2% sản phẩm thực phẩm có quy chuẩn kỹ thuật. Vì vậy Bộ KH&CN đã giao Tổng cục Tiêu chuẩn-Đo lường-Chất lượng phối hợp với Cục ATTP (Bộ Y tế) khẩn trương chuyển đổi các quy định thành quy chuẩn kỹ thuật.

Liên quan tới việc này, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam chỉ đạo đối với những sản phẩm đã có quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật theo Uỷ ban Tiêu chuẩn thực phẩm quốc tế (Uỷ ban Codex) thì áp dụng luôn. Đối với những sản phẩm còn thiếu hoặc những sản phẩm đặc thù của Việt Nam chưa có quy chuẩn, tiêu chuẩn thì khẩn trương nghiên cứu, hoàn thiện tiếp.

“Những yêu cầu vô lý, tuỳ tiện, không có cơ sở khoa học đối với DN phải bỏ ngay. Các đồng chí phải thật cụ thể, mỗi ngày là bao nhiêu tiền bạc của DN”, Phó Thủ tướng nói.

Lãnh đạo Bộ KH&CN cam kết phối hợp chặt chẽ với Bộ Y tế và tiến hành thẩm định, công nhận các quy chuẩn, quy trình kỹ thuật đã có đầy đủ (hiện chiếm khoảng 60-70% số quy định công nhận phù hợp ATTP) trong thời gian không quá 30 ngày.

Thứ trưởng Nguyễn Quốc Cường cho biết Bộ Y tế sẽ tiếp thu các ý kiến của DN theo hướng DN có văn bản công bố phù hợp với quy định ATTP gửi lên Cục ATTP theo hệ thống điện tử và sau 1 tuần cơ quan quản lý không có ý kiến thì DN được triển khai thực hiện.

“Tuy nhiên đối với một số nhóm thực phẩm có nguy cơ cao về sức khoẻ con người như sữa, thực phẩm công thức dinh dưỡng cho trẻ em, thực phẩm chức năng, phụ gia thực phẩm… cần có cơ chế kiểm soát phù hợp”, Thứ trưởng Cường bày tỏ.

Cũng tại buổi đối thoại này, đại diện các Bộ, ngành có liên quan (Y tế, Khoa học và Công nghệ, Công thương, Tư pháp, Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Bộ Kế hoạch và Đầu tư) đã nêu quan điểm riêng của mình trong việc tháo gỡ những khúc mắc giữa doanh nghiệp và cơ quan nhà nước trong vấn đề thực hiện quy định của Nghị định 38 về công bố phù hợp quy định an toàn thực phẩm. Trong đó, có ý kiến cho rằng không nên bỏ quy định xác nhận công bố phù hợp an toàn thực phẩm như Nghị định 38 nêu mà nên chỉnh sửa một số nội dung để phù hợp và đảm bảo quyền lợi cho cả doanh nghiệp.

Phát biểu kết luận buổi đối thoại, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đánh giá cao sự tích cực, sôi nổi của các bên liên quan trong việc tìm ra những giải pháp nhằm tháo gỡ khúc mắc trong quá trình thực thi Nghị định 38. Phó Thủ tướng mong muốn thời gian tới các bộ, ngành cùng với hệ thống doanh nghiệp, hiệp hội có liên quan tìm được tiếng nói chung trong giải quyết những vấn đề còn tồn tại, tạo nên một môi trường kinh doanh thuận lợi vì mục tiêu phát triển kinh tế đất nước.

Phong Lâm