Phóng viên Robot - Khi phần mềm viết báo

author 05:34 16/05/2014

(VietQ.vn) - Chỉ chưa đầy 3 phút sau trận động đất tại California hôm thứ Hai, tờ Los Angeles Times đã có thể đăng tải thông tin này trên website.

Phóng viên Rô - bốt đang làm việc (Hình ảnh: Suzanne Plunkett/Reuters)

Phóng viên Rô - bốt đang làm việc (Hình ảnh: Suzanne Plunkett/Reuters)

Bài báo ngắn này có vẻ bình thường như bao bài báo khác. Bài báo bao gồm tất cả các chi tiết quan trọng – khi nào trận động đất xảy ra, cường độ của nó và mức độ ảnh hưởng. Dấu hiệu bất thường duy nhất của bài báo là câu cuối cùng: “Bài này được tạo ra bởi một thuật toán”Nói cách khác, bài báo được tổng hợp bởi một rô - bốt.

Sau khi độc giả nhận ra rằng câu chuyện này do máy tính tạo ra, nó đã thu hút rất nhiều sự chú ý.  Trên thực tế, một vài thiết bị như thế này đã được sử dụng để viết tin tức. Tạp chí Forbes đã sử dụng một công ty tên là Narative Sience (Khoa học Tường thuật), có trụ sở tại Chicago để báo cáo lợi nhuận doanh nghiệp. Cũng chính dịch vụ này đã được sử dụng bởi ProPublica vào tháng Một để tạo ra một ứng dụng tin tức liên quan đến việc tiếp cận bình đẳng giáo dục. 

Thuật toán về động đất, còn gọi là Quakebot, không phải là loại phóng viên rô - bốt duy nhất được sử dụng bởi tờ Los Angeles Times. Tờ Mapping LAproject cũng sử dụng loại máy móc này để so sánh những miền lân cận; và website của tờ báo này, The Homicide Report (Báo cáo tội giết người), tự động đăng bài về các vụ giết người trong thành phố. 


Mặc dù những phóng viên rô – bốt này chưa thể viết những bài ấn tượng 2000 từ cho tờ New Scientist, rất nhiều nghiên cứu đã chỉ ra những kết quả khả quan. Một nghiên cứu được công bố hồi tháng Hai trên trang Journalism Practice (doi.org/r2g) chỉ ra rằng một nhóm người đọc không thể khẳng định một bài báo thể thao được viết bởi con người hay rô – bốt. Những người này cho rằng mặc dù các bài báo tự động đôi khi nhàm chán nhưng đáng tin cậy và nhiều thông tin.

Ông Christer Clerwall của trường đại học Sweden, người thực hiện nghiên cứu cho biết “Liệu phóng viên Rô  - bốt có thay thế con người hay không? Câu trả lời của tôi là không”. Ông tin rằng rô – bốt nói chung sẽ bị mắc kẹt với những loại câu chuyện thông thường, còn những công việc phức tạp hơn như tường thuật hay báo cáo nhân chứng sẽ do con người đảm nhận. Ken Schwenke, người sáng tạo Quakebot cho biết, phóng viên rô – bốt mang lại rất nhiều lợi ích. “Chúng tôi tạo ra nó, có nó đầu tiên và chúng tôi mang lại thông tin cho người đọc. Nếu chúng ta có thể tự động hóa việc đó, tại sao lại không thử?”

Nhà thống kê học nổi tiếng Nate Silver, người dự đoán chính xác cuộc bầu cử cuối cùng của Mĩ, cũng nhận định nhà báo rô – bốt làm việc tốt với dữ liệu. Chúng viết những câu chuyện bằng cách tốc hoạt các bảng tính về tỉ số thể thao, số lượng bán hàng, biến động thị trường chứng khoán. Khi mà chỉ nhắc tới khả năng tính toán thuần túy, rô – bốt sẽ đánh bại con người. 

Trong trường hợp của Quakebot, toàn bộ quá trình giống như trò Mab Libs, ở đó người chơi điền vào những chỗ trống trong một câu văn có sẵn. Khi Khảo sát Địa chất Mĩ gửi một email thông báo về một trận động đất với cường độ đáng kể, thông tin sẽ được chuyển tới máy chủ trang web của Schwenke. Rô – bốt phân tích dữ liệu, sắp xếp nó vào một khuôn mẫu có trước và đăng tải bài báo vào hệ thống quản trị nội dung của tờ báo. Nó còn gửi cả một email để nhắc nhở người biên tập xem qua. 

Những cách tiếp cận khác có phần phức tạp hơn. Automated Insights, có trụ sở tại Bắc Carolina, thiết kế những phóng viên rô – bốt có thể thu thập dữ liệu về xu hướng hiện hành. Những phóng viên này tập trung vào những câu chuyện cá nhân mà chỉ một lượng nhỏ độc giả quan tâm như là bản giới thiệu về một game bóng đá ấn tượng trên Yahoo hay bản tóm tắt số liệu thống kê web gần đây. 

 

Năm 2013, công ty đã cho đăng 300 triệu bài. Giám đốc điều hành Robbie Allen cho rằng hầy hết phóng viên muốn viết những bài báo sẽ được nhiều người đọc. Mục đích của Automated Insight hoàn toàn ngược lại. Ông nói, “Chúng tôi cho đăng 1 triệu bài và chúng tôi hi vọng 1 triệu người đọc 1 trong số chúng.”Khi số lượng các bộ cảm biến trên thế giới tiếp tục tăng cũng là khi số lượng các bài báo có chất lượng mà phóng viên rô – bốt có thể tạo ra tăng lên. 

Hiện nay rô – bốt đã có thể xử lí những bài báo cáo đơn giản, liệu biên tập có thể nào là bước nhảy vọt tiếp theo? Tại một bảng điều khiển tự động ở Trung tâm Báo chí kĩ thuật số, trường Columbia hồi tháng Hai, nhà đồng sáng lập khoa học tường thuật - Larry Birnbaum, đã suy cứu về một hệ thống có thể biên tập. Rô - bốt sẽ có thể quyết định xem câu chuyện nào đáng đọc, viết những câu chuyện đó như thế nào và đọc giả nào có thể đọc.

Birnbaum cho biết, “Tôi muốn cung cấp cho độc giả, biên tập viên một kiểu giao diện giống như thế này. Tôi hiểu rằng có một sự thỏa hiệp giữa nội dung và ngắn gọn, hay giữa tính kịp thời và phân tích. Đó chỉ là một ý tưởng mới lóe ra nhưng đây là thứ tôi thực sự mong muốn xây dựng.”

 

Tuyết Trinh 



Thích và chia sẻ bài viết:

tin liên quan

video hot

Về đầu trang