Quy trình bảo quản giúp vải thiều sau 30 ngày vẫn tươi ngon như vừa mới hái

Hồi tháng 5 vừa qua, các nhà khoa học đã công bố kết quả dự án áp dụng công nghệ bảo quản và nâng cao chất lượng quả vải bằng màng bao gói khí quyển biến đổi (gọi tắt là MAP). Đây là công nghệ xuất phát từ đề tài nghiên cứu khoa học hợp tác giữa 2 bên do Viện Hóa học (thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Công nghệ Việt Nam) chủ trì thực hiện và TS Phạm Thu Hà làm chủ nhiệm đề tài.

Công nghệ MAP là công nghệ tiên tiến, khá phổ biến trên thế giới. Sau nhiều năm nghiên cứu và được đầu tư trang thiết bị, đến nay Viện Hóa học đã hoàn toàn làm chủ được công nghệ chế tạo màng MAP trong dây chuyền thiết bị hiện đại. Đặc biệt, sản phẩm sử dụng nguyên liệu nhựa an toàn thực phẩm, không chứa bất kỳ phụ gia độc hại nào ảnh hưởng đến sức khỏe.

Tại Việt Nam, vải thiều là loại quả nổi tiếng, có giá trị kinh tế cao và tiềm năng xuất khẩu. Tuy nhiên, do thời vụ vải ngắn và quả vải có đặc điểm rất nhiều nước nên khả năng bảo quản trong quá trình vận chuyển gặp khó khăn, việc xuất khẩu đi các thị trường xa là không đáng kể, nếu theo đường hàng không thì chi phí cao.

Trước đây, bà con trồng vải thường bảo quản theo phương pháp ướp đá, tuy nhiên cũng chỉ được 5-7 ngày. Với công nghệ màng bọc MAP, quả vải thiều Lục Ngạn được bảo quản trong thời gian tối đa 35 ngày. Quả vải giữ nguyên hàm lượng dinh dưỡng cũng như màu sắc hồng tươi. Số quả bị thâm không đáng kể.

Theo tiến sỹ Nguyễn Thanh Tùng - Viện Hóa học, thành viên nhóm nghiên cứu xây dựng quy trình này, để hiệu quả bảo quản đạt mức tối ưu, quả vải sau khi thu hái từ vườn được vận chuyển về kho lạnh và giữ ở nhiệt độ 16-180C nhằm làm mát và chọn lọc sơ bộ (thời gian vận chuyển tối đa là 4 giờ). Bên cạnh đó, cần loại bỏ các quả có khuyết tật nhẹ ở vỏ, không đúng độ chín, giập nát, sây sát, hình dáng không bình thường, làm sạch các tạp chất cơ học trên vỏ quả, cắt cuống còn 2-3mm.

Quả sau khi được lựa chọn sơ bộ và cắt cuống được tiền xử lý với dung dịch axít oxalic pH=3 trong 6 phút, vớt ra để ráo nước. Thời gian từ khi thu hoạch đến khi bao gói tối thiểu là 6 giờ, tối đa là 12 giờ. Chọn túi bảo quản làm từ màng MAP có chiều dày 30m, kích thước túi 40x60cm. Vải được cho vào túi (5kg/túi), miệng túi có thể buộc kín bằng dây hoặc hàn kín lại. Các túi vải được đặt vào tủ bảo quản, mỗi túi cách nhau 2-3cm, mỗi tầng cách nhau 5-10cm. Hạ nhiệt độ từ 160C xuống nhiệt độ bảo quản là 4±10C trong 450 phút để tránh sốc nhiệt cho vải; độ ẩm tương đối độ ẩm không khí (85-90%). Định kỳ kiểm tra mỗi tuần một lần để loại bỏ túi có quả thối, hỏng.

Với quy trình trên, quả vải thiều được bảo quản tốt trong 5 tuần( ở nhiệt độ 4±10C), tỷ lệ hư hỏng <10%; vỏ quả vẫn giữ được màu đỏ tươi, thịt quả vẫn nguyên mùi thơm đặc trưng, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.    

Có thể nói, việc kéo dài thời gian bảo quản, tồn trữ vải thiều lên tới 30 ngày (thậm chí hơn) đã mở ra cơ hội xuất khẩu vải sang các thị trường như Malaysia, Singapore, Australia bằng đường biển thay vì đường hàng không. Hơn nữa, ưu điểm của công nghệ MAP là đơn giản, chi phí thấp, dễ sử dụng, phù hợp cho mục đích chiếu xạ theo quy định của một số thị trường khó tính như Hoa Kỳ, Australia.

Công nghệ bao gói khí quyển biến đổi MAP tuy còn khá mới ở Việt Nam, nhưng đã cho thấy những tiềm năng to lớn trong lĩnh vực bảo quản rau quả, nông sản, thực phẩm nói chung và quả vải thiều nói riêng, góp phần phát triển chuỗi giá trị gia tăng cho nông sản, thực phẩm. 

Phong Lâm (T/h)