Quy trình chạy thận nhân tạo diễn ra như thế nào?

Bệnh nhân suy thận khi nào cần chạy thận nhân tạo?

Suy thận mạn là tình trạng chức năng thận suy giảm từ từ và ngày càng nặng theo thời gian. Hiện nay chưa có phương pháp điều trị khỏi bệnh hoàn toàn và các tổn thương của thận trong bệnh lý suy thận mạn là không hồi phục. Khi chức năng thận suy giảm, các chất độc hại, nước dư thừa không được đưa ra khỏi cơ thể, chúng tích tụ lại gây ra nhiều triệu chứng, biến chứng nguy hiểm, đặc biệt có thể dẫn tới hôn mê, tử vong.

Ở những giai đoạn đầu của suy thận, do thận vẫn có khả năng bù trừ rất tốt nên vẫn đảm bảo thực hiện các chức năng, lúc này phương pháp điều trị chủ yếu là điều trị bảo tồn, sử dụng thuốc kết hợp chế độ dinh dưỡng hợp lý. Nhưng khi suy thận mạn tiến triển ngày càng nặng, chức năng thận suy giảm nhiều thì lúc này cần điều trị bằng các phương pháp điều trị thay thế, phổ biến là phương pháp chạy thận nhân tạo.

Các bác sĩ chuyên khoa thận - tiết niệu cho biết, thông thường những bệnh nhân mắc suy thận mạn tính cần chạy thận nhân tạo khi chức năng thận chỉ còn 10% đến 15% hoặc khi mức lọc cầu thận (GFP) giảm xuống dưới 29 ml/phút (từ suy thận giai đoạn 4) là phải tính đến phương pháp điều trị thay thế như chạy thận nhân tạo.

Quy trình chạy thận nhân tạo diễn ra như thế nào?

Chuẩn bị:

Chuẩn bị cho bệnh nhân chạy thận nhân tạo bắt đầu vài tuần đến vài tháng trước khi thủ tục đầu tiên. Để cho phép truy cập dễ dàng vào máu, một bác sĩ phẫu thuật sẽ tạo ra một nơi truy cập mạch máu. Đây là nơi ở bên ngoài của cơ thể, nơi máu được lấy ra để chạy thận nhân tạo và sau đó quay trở lại. Việc truy cập phẫu thuật cần có thời gian để chữa lành trước khi bắt đầu điều trị chạy thận nhân tạo.

Ba loại truy cập được sử dụng:

Lỗ động tĩnh mạch (AV). Lỗ AV, phẫu thuật tạo ra một kết nối giữa động mạch và tĩnh mạch, thường là ở cẳng tay của cánh tay không thuận. Đây là loại ưa thích của truy cập.

AV ghép. Nếu các mạch máu là quá nhỏ để tạo thành một lỗ rò AV, bác sĩ phẫu thuật thay vì có thể tạo ra một đường dẫn giữa một động mạch và tĩnh mạch, sử dụng một ống linh hoạt tổng hợp được gọi là ghép, đôi khi được gọi là ghép cây cầu tổng hợp.

Ống thông tĩnh mạch trung ương. Nếu cần chạy thận nhân tạo cấp cứu, bác sĩ phẫu thuật có thể chèn một ống nhựa (ống thông) vào một tĩnh mạch lớn ở cổ hoặc gần háng. Ống thông là tạm thời.

Quá trình lọc máu:

Trong quá trình lọc máu, có hai cây kim được đưa vào cánh tay thông qua truy cập và ghi sẵn tại chỗ để duy trì an toàn. Mỗi kim được gắn vào một ống nhựa dẻo, kết nối với một máy tính được gọi là 1 dialyzer. Dialyzer lọc máu một vài ounce tại một thời điểm, cho phép chất thải và các chất lỏng thêm để đi từ máu vào trong một chất lỏng làm sạch dialysate. Máu được lọc trở lại cơ thể thông qua kim khác.

Trong quá trình điều trị, ngồi hoặc dựa ngửa trên ghế trong khi máu chảy qua các dialyzer. Có thể sử dụng thời gian để xem truyền hình, đọc, giấc ngủ ngắn hoặc thực hiện các cuộc gọi điện thoại. Nếu nhận được chạy thận nhân tạo vào ban đêm, có thể ngủ trong suốt quá trình.

Chạy thận nhân tạo không làm tổn thương bệnh nhân, nhưng có thể gặp chuột rút ở bụng và buồn nôn khi chất lỏng dư thừa được lấy ra từ cơ thể - đặc biệt là nếu trải qua lọc máu ba lần một tuần (chạy thận nhân tạo thông thường) chứ không phải là sáu hoặc bảy lần một tuần (chạy thận nhân tạo hàng ngày).

Bởi vì huyết áp và nhịp tim có thể dao động vì chất lỏng dư thừa được rút ra từ cơ thể, áp lực máu và nhịp tim sẽ được kiểm tra nhiều lần trong thời gian điều trị.

Sau khi chạy thận nhân tạo, kim được loại bỏ từ nơi truy cập và áp suất được áp cho để ngăn chảy máu.

Kết quả:

Nếu đã có suy thận đột ngột hoặc cấp tính, có thể cần phải chạy thận nhân tạo chỉ trong một thời gian ngắn cho đến khi thận phục hồi. Nhưng hầu hết mọi người suy thận mãn cần chạy thận nhân tạo cho phần còn lại của cuộc sống của họ trừ khi họ có thể có được ghép thận.

Mặc dù chạy thận nhân tạo thông thường phổ biến hơn, một số nghiên cứu cho rằng chạy thận nhân tạo thường xuyên hơn liên quan đến chất lượng cuộc sống tốt hơn, tăng phúc lợi và các triệu chứng giảm. Thèm ăn, mô hình ngủ, mức độ năng lượng và khả năng tập trung có thể cải thiện, trong khi các triệu chứng như chuột rút, đau đầu và khó thở là ít có khả năng.

Nguyên tắc “vàng” cho thận khỏe mạnh Hoạt động thể lực phù hợp; kiểm soát đường huyết; theo dõi huyết áp; chế độ ăn phù hợp và kiểm soát cân nặng; uống lượng nước thích hợp; không hút thuốc lá; dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ; kiểm tra chức năng thận nếu có yếu tố nguy cơ. Những người có yếu tố nguy cơ như đái tháo đường, gút, tăng huyết áp... cần được kiểm soát tốt, tránh để biến chứng sang suy thận.

Dũng Linh (T/h)