Sai phạm trong xây dựng: Bộ trưởng cũng cần có trách nhiệm

Thưa ông, nguyên nhân gì dẫn tới việc ông đưa ra nhận định: “những thất thoát trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư là một khâu thất thoát lớn nhất?”

Tổng hội Xây dựng Việt Nam đã tổ chức hội thảo chống thất thoát lãng phí trong đầu tư xây dựng nhìn từ nhiều phía. Các chuyên gia và các nhà quản lý đều đi đến kết luận là: thất thoát lãng phí lớn nhất trong đầu tư xây dựng chính là giai đoạn chuẩn bị đầu tư  và quyết định đầu tư. Sở dĩ có kết luận như vậy vì thực tế, lãng phí thất thoát cực kỳ lớn lao khi chúng ta làm chợ không có người họp, làm đường không có người đi, làm cảng không có người cập bến…

Đặc biệt gần đây, khi tất cả các nhà đầu tư đặc biệt đổ xô vào lĩnh vực kinh doanh nhà ở, ai là người quyết định? Các cơ quan quản lý Nhà nước là người có thẩm quyền quyết định, đất là của Nhà nước, thu hồi làm sao? Dự án bao nhiêu căn hộ? đối tượng là ai? Bán cho ai? Các cơ quan quản lý Nhà nước đều là người có thẩm quyền quyết định dự án nhà ở, họ tập hợp được toàn bộ diện tích phải làm, tổng số căn hộ là bao nhiêu, sẽ phục vụ cho bao nhiêu người dân ở đây nhưng người ta vẫn quyết định. Quyết định chủ trương đầu tư đó là sai dẫn tới tình trạng cung và cầu không phù hợp. Rất nhiều các dự án từ thời kỳ trước chúng ta quyết định sai dẫn tới hậu quả nhà máy đường không có nguyên liệu, cả trăm tỷ đầu tư vào nhà máy đường bị bỏ đi; Theo tôi, phải có những biện pháp chấn trỉnh trong những quyết định này. Công tác quyết định đầu tư là sai phạm lớn nhất mà lãng phí thất thoát đó, kể cả đầu tư dàn trải đều do người quyết định đầu tư.

Tổng Hội Xây dựng vừa có đề xuất phải có những chế tài để xử lý nghiêm sai phạm trong lĩnh vực xây dựng đặc biệt là những người đứng đầu, xin ông có thể cho biết cụ thể vấn đề này?

Chúng ta đều biết là Luật để cho mọi người thi hành, nhưng hiện nay mọi người vẫn có tư tưởng Luật là để quản lý Nhà nước mà những người quản lý Nhà nước sai thì không chịu trách nhiệm gì, cái này phải thay đổi. Các Luật gần đây đã có những thay đổi nhất định như: Luật môi trường ghi rõ trách nhiệm của Bộ trưởng là gì? Của chủ tịch UBND là gì? Lần này chúng tôi cũng đề nghị Luật xây dựng phải ghi rõ trách nhiệm của Bộ trưởng là gì? Chế tài của chúng ta từ trước đến nay không nghiêm, dẫn tới lãng phí, thất thoát rất nhiều.

Từ trước đến nay, chưa có ai phải chịu trách nhiệm khi ra quyết định làm nhà máy đường, làm bến cảng…sau đó không sử dụng được, gây thất thoát lãng phí hàng trăm tỷ của Nhà nước. Cho nên, để chống lãng phí và chống thất thoát của Nhà nước, Chúng tôi đề nghị, những người có trách nhiệm đứng đầu kể cả Bộ trưởng hay Chủ tịch UBND nếu sai phạm cũng phải chịu trách nhiệm. 

Góp ý vào dự thảo Luật Xây dựng sửa đổi lần này theo ông có những vấn đề gì?

Tôi cho rằng, đợt này có hai vấn đề lớn chúng ta cần quan tâm, thứ nhất liên quan đến toàn bộ việc quản lý của Nhà nước, chống thất thoát đầu tư, phải đưa ra những quy định hết sức chặt chẽ để đảm bảo.Thứ hai, phải tạo một thị trường công bằng cho tất cả các nhà đầu tư còn lại để người ta có thủ tục thanh khoản chống thất thoát, chống bôi trơn, chống phiền hà để các nhà đầu tư yên tâm đầu tư xây dựng, Tôi rất ủng hộ trong việc quản lý vốn của Nhà nước, từ chủ trương đầu tư, từ dự án, từ thẩm định giá phải quản lý rất chặt thì hiệu quả đầu tư mới cao. Nhưng lại phải tại điều kiện thủ tục thông thoáng để người ta làm, nếu không các nhà đầu tư sẽ nản lòng.

Cái thứ ba, mà từ trước đến nay chúng ta vẫn mắc đó là thiếu tính công khai minh bạch, các nhà đầu tư bị hệ thống hành chính cũng như các thủ tục làm phiền hà. Có thể nói rằng ở VN thời gian chuẩn bị đầu tư lâu nhất thế giới, do quá trình làm thủ tục phải đi qua rất nhiều cửa.

Tuyết Hoa