Sát thủ mang bộ mặt thiên thần 'thuốc Miên'

Nó không khác gì “sát thủ mang bộ mặt thiên thần” vì giá rẻ, dễ sử dụng, làm lành bệnh cực nhanh như “thuốc tiên” nhưng sau đó ì hậu quả thật khủng khiếp.

Đặt chân đến khoa cơ xương khớp của nhiều bệnh viện, người ta có thể bắt gặp hình ảnh quen thuộc những bệnh nhân có khuôn mặt trăng tròn, đỏ bừng, mệt mỏi, dấu hiệu của hội chứng Cushing.

Hơn một nửa số này là dùng thuốc trôi nỗi trị thấp khớp có chứa corticoid. Bất chấp nhiều cảnh báo, người dân vẫn dùng “thuốc độc” mà không hay biết.

Bác sĩ Châu Trần Phương Tuyến, người có nhiều năm công tác tại Khoa nội cơ xương khớp, bệnh viện Chợ Rẫy TPHCM nói: “Lâu lâu lại rộ lên một đợt, cả chục người nhập viện. Phần lớn họ đến từ miền Tây, dùng “thuốc Miên” chữa thấp khớp, bị nhiều tác dụng phụ nghiêm trọng và phải nhập viện chữa trị".

Mới đây, bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM tiếp nhận bà N.T.M, 42 tuổi, ngụ tại An Giang, nhập viện trong tình trạng ói ra máu, xuất huyết đường tiêu hóa.

Khi biết người bệnh từng bị sưng khớp, đi khám và được chẩn đoán là viêm khớp dạng thấp, các bác sĩ cho toa điều trị. Nhưng một tuần sau khi dùng thuốc, người bệnh không quay lại tái khám mà tự ý mua một loại “thuốc Miên” chữa khớp "do người quen mách bảo".

Mua về dùng, bệnh của bà M. như hết hẳn. Tuy nhiên, có điều lạ là sau khi hết thuốc, bệnh lại tái phát, khiến bà phải uống liên tục trong ba tháng liền. Hậu quả là bị ói ra máu, phải nhập viện cấp cứu.

Khác với bà M., tuần qua, ông N., 71 tuổi, cũng ngụ tại An Giang, đến bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM khám vì nôn ói, da bầm đỏ nhiều chỗ. Qua khai thác kỹ, bác sĩ mới biết ông bị thấp khớp và trong hai năm qua thường xuyên uống “thuốc Miên” để chữa bệnh.

Chỉ cần uống vài viên thuốc này, chứng đau khớp của ông “im phăng phắc”. Nhưng có điều, khi ngưng thuốc, đau nhức khớp lại trỗi dậy và khi đó ông có những dấu hiệu lạ như biếng ăn, sợ tắm, sợ lạnh, ngủ ngày, ban đêm ngủ không được.

Ông được bác sĩ chẩn đoán “lệ thuộc corticoid” và phải áp dụng một phác đồ “cai nghiện”, nếu không tính mạng sẽ gặp nguy hiểm không lường trước.

BS CKI Cao Thanh Ngọc, phòng khám Dị ứng miễn dịch lâm sàng, bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM, cho biết “thấp khớp” còn gọi là “viêm khớp dạng thấp” (VKDT) là bệnh lý viêm khớp có tính chất tự miễn, đặc trưng bởi tình trạng viêm mạn tính màng hoạt dịch ở nhiều khớp và có hoặc không có các tổn thương ngoài khớp.

VKDT có biểu hiện sưng đau nhiều khớp kèm theo cứng khớp buổi sáng kéo dài. Bệnh trở nặng khi thời tiết thay đổi hoặc khí trời ẩm ướt.

Bệnh xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng nhiều nhất là 30 - 50 tuổi (chiếm 73 – 85%). Nữ mắc bệnh cao hơn nam gấp 2 - 6 lần, nhưng nam giới có xu hướng nặng hơn nữ giới.

Theo BS Ngọc, có hai loại thuốc giảm đau chữa VKDT: Một là thuốc kháng viêm không chứa corticoid. Nếu tự ý sử dụng, người bệnh dễ bị những tác dụng nguy hiểm như xuất huyết tiêu hóa hoặc làm tăng những biến cố về bệnh tim mạch như nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não, gây suy thận nặng hơn.

Hai là thuốc kháng viêm chứa corticoid. Khi mới dùng thì người bệnh rất là thoải mái, dễ chịu, giảm đau, ăn ngon, ngủ dễ. Nhưng khi dùng thời gian dài với liều cao, bệnh nhân sẽ mắc biến chứng như loãng xương, tăng huyết áp, tiểu đường, rạn da, dễ nhiễm trùng, đục thủy tinh thể, giảm ham muốn tình dục. Những triệu chứng này gọi chung là hội chứng Cushing.

Theo các chuyên gia xương khớp, việc chữa trị VKDT cần đặt dưới sự kiểm soát của bác sĩ chuyên môn. Khi đó bệnh nhân sẽ được hướng dẫn cách sinh hoạt, nghỉ ngơi, tập luyện, đặc biệt là dùng thuốc hợp lý.

Tuy nhiên, do đây là bệnh mạn tính, nên thường bệnh nhân lại không tuân thủ điều trị, chỉ đi khám lần đầu thấy bệnh chưa ổn hoặc ổn rồi thì người bệnh tự điều trị, lấy toa thuốc cũ đi mua thuốc uống tiếp, dẫn đến người bệnh uống liều cao liên tục sẽ gây ra những tác dụng phụ.

Một vấn đề khác, là bệnh nhân nghe mách bảo và tự ý sử dụng các thuốc chữa khớp trôi nỗi.

BS Ngọc nói: “Phần lớn các chế phẩm giả danh bài thuốc gia truyền, thuốc nam, thuốc Bắc đều có chứa corticoid. Khi dùng, bệnh nhân hết triệu chứng một cách ngoạn mục, nhưng sau đó họ phải gánh lấy những hậu quả cực kỳ nghiêm trọng như tăng huyết áp, đái tháo đường, loãng xương, béo phì…

Đặc biệt là “hội chứng cushing” với dấu hiệu má đỏ (do giãn tĩnh mạch), tụ mỡ ở vùng gáy (lưng trâu), da mỏng, tăng huyết áp, rạn da bụng, tụ mỡ bụng, teo cơ ở tay và chân, khó lành vết thương”.

Bất chấp những cảnh báo này, tại các địa phương của miền Tây, nhiều người dân vẫn vô tư sử dụng “thuốc Miên”.

Nó không khác gì “sát thủ mang bộ mặt thiên thần” vì giá rẻ, dễ sử dụng, làm lành bệnh cực nhanh như “thuốc tiên” nhưng sau đó thì hậu quả thật khủng khiếp.

Bình Yên