"Sĩ tử" ăn gì để khỏe và thi tốt?

Bước vào kỳ thi đại học, cao đẳng, các sĩ tử càng cần chú ý đặc biệt đến chuyện ăn uống để thân thể và trí não đều ở phong độ tốt nhất.

Bước vào kỳ thi đại học, cao đẳng, các sĩ tử càng cần chú ý đặc biệt đến chuyện ăn uống để thân thể và trí não đều ở phong độ tốt nhất

Bồi bổ không có nghĩa là nhồi nhét

Mệt mỏi, suy kiệt, giảm trí nhớ… là điều có thể xảy ra nếu sĩ tử không được chăm sóc tốt về dinh dưỡng. Không ít em đã phải nhập viện trong tình trạng hạ đường huyết, hoa mắt, nhức đầu… do học hành quá tải trong khi ăn uống lại kém. Thế nhưng, cũng nhiều em vì được “bồi dưỡng” quá tay mà trở nên thừa cân, cơ thể nặng nề lại thêm ít vận động, chỉ “cắm đầu” vào sách vở nên càng chậm chạp, uể oải. Nhiều phụ huynh quên bồi bổ “cái đầu”, trong khi đây mới là cơ quan làm việc cật lực nhất trong giai đoạn này, thế là người thì béo lên nhưng trí não lại kém đi.

Vì thế, phụ huynh nên có sự điều độ và cân bằng khi thiết lập chế độ dinh dưỡng cho con.

Não cần chất đường

Não tiêu thụ rất nhiều đường glucose khi làm việc, đặc biệt là giai đoạn cao điểm như mùa thi. Nếu không cung cấp đủ đường glucose, não sẽ mệt, làm việc kém hiệu quả. Vì thế, các sĩ tử cần đảm bảo lượng đường huyết ổn định bằng cách cung cấp đủ đường.
Nhưng sẽ là sai lầm nếu bạn ăn cấp tập các loại bánh kẹo, vì dạng đường hấp thu nhanh này sẽ làm đường huyết tăng nhanh rồi lại giảm nhanh. Hãy dùng các thực phẩm chứa tinh bột hoặc đường hoa quả, được chuyển hóa từ từ như các loại ngũ cốc, khoai, rau củ, trái cây…

“Tra dầu” cho hệ thần kinh

Để trí não hoạt động tốt, bạn cần đảm bảo “thông suốt” sự dẫn truyền thần kinh và sự khỏe mạnh của tế bào thần kinh, trong đó chất béo có vai trò đặc biệt. Ngay cả chất béo bão hòa và cholesterol cũng cần thiết, nhưng thường cơ thể không bị thiếu. Cái sĩ tử cần bổ sung là chất béo không bão hòa, có nhiều trong các loại cá (cá hồi, cá thu, cá ngừ, cá basa) hay các loại hạt nhiều dầu (hạt hướng dương, hạt vừng, hạt bí). Vì vậy, nếu con đang bước vào mùa thi, bạn hãy cho ăn cá thường xuyên.

Thịt đỏ và trứng cũng rất quan trọng vì chúng cung cấp phospholipid, chất béo thúc đẩy dẫn truyền các tín hiệu trong não, giúp tăng cường trí nhớ. Các axit amin có trong những thực phẩm giàu đạm này cũng là thành phần quan trọng của các chất dẫn truyền thần kinh.

Đảm bảo đủ các nhóm thực phẩm

Ngoài bột – đường, chất béo và đạm, muốn cơ thể khỏe mạnh, sĩ tử còn cần được cung cấp đủ các vitamin và khoáng chất. Vì vậy, cần ăn uống đa dạng, ăn nhiều trái cây và rau xanh, sữa, sữa chua…

Vitamin nhóm B cực kỳ cần thiết cho hoạt động trí óc, như B1, B3, B5, B6, B9 (axit folic), B12. Chúng có nhiều trong các loại ngũ cốc nguyên hạt, rau lá xanh đậm. Vitamin C cần được bổ sung để tăng sức đề kháng.

Các em cũng cần được cung cấp đủ sắt để tạo máu (có trong thịt đỏ, gan, rau dền), iốt để tăng khả năng tiếp thu (có nhiều trong hải sản và muối iốt). Thiếu máu sẽ gây mệt mỏi, dễ ngủ gật, kém tập trung, còn thiếu iốt sẽ dẫn đến trì trệ về trí óc.

Coi chừng dị ứng và tiêu chảy

Tuy cần ăn uống đa dạng để đủ dinh dưỡng, sĩ tử cần tránh tối đa nguy cơ dị ứng. Vì thế, không nên ăn những món lạ, hoặc những món gây dị ứng cho các em trước đó.

Tiêu chảy cũng là một sự cố nguy hiểm khi các em bước vào kỳ thi, vì có thể gây mất nước và điện giải, kiệt sức, không học hành được, thậm chí phải bỏ thi. Vì thế phải tuyệt đối ăn chín, uống sôi, không dùng đồ ăn cũ hay thực phẩm đường phố.

Không nên lạm dụng cà phê

Uống cà phê để tỉnh táo thức đêm học bài là cách mà nhiều sĩ tử đã áp dụng, nhưng rất có hại, nhất là nếu kéo dài. Cà phê giúp các em thức khuya, nhưng không thể giữ cho tinh thần, trí tuệ minh mẫn khi cơ thể và cả hệ thần kinh đã suy nhược vì thiếu ngủ. Các em thức mà vẫn không “nạp” được kiến thức vào đầu, trở nên lơ mơ. Đó là chưa kể khi quyết định đi ngủ, cà phê lại khiến các em không ngủ được.

Vì thế, thay vì uống cà phê, các em nên có thời gian biểu học và nghỉ hợp lý, nên có thời gian thư giãn và vận động để cơ thể hoạt bát, trí não được nghỉ ngơi.

Lưu ý mỗi bữa ăn

Buổi sáng và trưa: Bữa ăn sáng đầy đủ giúp tăng khả năng tập trung của các em học sinh, học mau nhớ, các em cũng năng động hơn, tích cực tham gia thảo luận, giải quyết tốt các bài tập khó, học tốt đến cuối buổi. Nếu bỏ qua bữa ăn sáng sẽ dễ dẫn đến hạ đường huyết, giảm khả năng tập trung học tập và sáng tạo.

Bữa ăn sáng đầy đủ phải cung cấp từ 1/4 đến 1/3 nhu cầu năng lượng của cả ngày cho cơ thể và nên có ngũ cốc hoặc khoai củ, thực phẩm giàu đạm, rau, trái cây. Ngũ cốc, khoai củ sẽ chuyển hoá thành đường hấp thu từ từ vào máu giúp đường huyết ổn định hơn so với các loại thức ăn/uống ngọt từ đường tinh chế như bánh kẹo ngọt, nước ngọt. Đường huyết ổn định sẽ giúp não hoạt động tốt. Thịt, cá, trứng, sữa cung cấp chất đạm giúp cung cấp acid amin để tái tạo tế bào, tạo chất dẫn truyền thần kinh giúp tăng cường hoạt động trí não. Chất xơ có trong rau sẽ giúp làm chậm sự hấp thu đường vào máu. Vitamin và chất khoáng từ trái cây giúp tạo cảm giác khoẻ khoắn.

Các sĩ tử cần bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng.

Buổi chiều tối: Để não thư giãn, nên ăn ít đạm, nhiều tinh bột.

Ăn uống vệ sinh

Mùa thi cũng là mùa nắng nóng nên thức ăn dễ bị ô nhiễm. Để tránh "bệnh từ miệng vào" trong mùa thi, học sinh phải tránh ăn quà hàng rong, thức ăn có phẩm màu hoặc không có bao gói hợp vệ sinh.

Đức Thắng (tổng hợp)