Siết trách nhiệm của sàn thương mại điện tử, chặn hàng giả, hàng nhái

Tốc độ phát triển nhanh

Hiện nay, thương mại điện tử đã không còn xa lạ trong đời sống hiện đại. Đặc biệt trong giai đoạn kinh tế-xã hội chịu tác động đa chiều từ đại dịch Covid-19, hoạt động này càng gia tăng, nổi trội, ở hầu khắp vùng, miền.

TS. Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) chia sẻ: “Một anh nông dân trồng cà phê ở Đắk Lắk bằng một cú nhấn chuột có thể tiếp cận và bán hàng cho một quán cà phê ở New York, hay một chị thợ may ở Hội An có thể may đo cho một gia đình ở Paris. Thương mại điện tử hiện thực hoá nền thương mại không biên giới trên tất cả các góc độ, thời gian, không gian và xã hội. Các gia đình ở Việt Nam có thể mua táo ở trên cành ở một nhà vườn ở phương Tây và ngược lại các gia đình ở phương Tây thậm chí có thể đặt hàng mua hoa tươi còn đẫm sương trong vườn hoa của hộ kinh doanh nhỏ ở Đà Lạt” – ông Lộc nói.

Con số thống kê gần đây từ cơ quan chức năng càng khẳng định lợi ích thiết thực của phương thức kinh doanh này, khi chỉ trong năm 2020, dù chịu tác động bất ngờ từ Covid-19, thương mại điện tử vẫn đạt doanh thu 11,8 tỷ USD, tăng trưởng số 1 Đông Nam Á và đóng góp nhiều cho GDP Việt Nam.

Đại diện Cục trưởng Cục thương mại điện tử và Kinh tế số, Bộ Công Thương – bà Lại Việt Anh nhận định: “Trong bối cảnh khó khăn của dịch Covid-19, thương mại điện tử Việt Nam vẫn phát triển nhanh và bền vững, tốc độ tăng trưởng đạt 18%. Việt Nam hiện nay cũng là thị trường thương mại điện tử phát triển tốc độ hàng đầu khu vực, mở thêm các cơ hội cho doanh nghiệp phát triển ra khu vực và toàn cầu”.

Siết chặt quản lý

Mặc dù vậy, lợi nhuận thu được từ thương mại điện tử cho các cá nhân, doanh nghiệp không hoàn toàn tỷ lệ thuận với lợi ích thực tế của đông đảo khách hàng. Nhiều cá nhân, doanh nghiệp đã và đang lợi dụng đặc thù của hình thức thương mại điện tử trà trộn hàng kém chất lượng, hàng giả, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ, thậm chí là “hàng cấm”… thiệt hại không nhỏ cho người tiêu dùng.

Cơ quan chức năng đã có những kịch bản cho vấn đề như: tổ chức Lễ ký cam kết “Nói không với hàng giả trong Thương mại điện tử” hay phát triển website online.gov.vn quản lý và giải quyết phản ánh, khiếu nại, tranh chấp trực tuyến trong thương mại điện tử.

Gần đây nhất là các văn bản hướng dẫn yêu cầu các thương nhân, tổ chức sở hữu website và ứng dụng thương mại điện tử kiểm tra, rà soát, gỡ bỏ các hàng hóa vi phạm…. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng, sự thiếu trung thực, thiếu minh bạch của người bán trên môi trường ảo vẫn là bài toán khó khăn, nan giải nhất đối với các nhà quản lý, trong nỗ lực lành mạnh hóa ngành kinh tế mới nổi này. Chưa kể, yếu tố “ẩn”, “ảo” nhiều, doanh thu thực lại lớn vô cùng.

Giao thương online nở rộ - hiệu quả thấy rõ, bất cập cũng nhiều, trong đó có 2 vấn đề đang được quan tâm là thiết hụt niềm tin của người tiêu dùng và thiếu công bằng thuế - so với các loại hình kinh doanh khác.

Siết chặt quản lý giao thương trực tuyến để gia tăng niềm tin của người tiêu dùng là giải pháp quan trọng; thu thuế hoạt động này để đảm bảo công bằng thuế cũng là việc cần làm…nhưng thực hiện thế nào cho vừa phù hợp thông lệ quốc tế, vừa sát thực với Việt Nam là cả vấn đề, cần nghiên cứu bài bản, cần những chính sách cụ thể, chặt chẽ và hợp lý hơn nữa.

Mai Phương