"Tác phẩm nghệ thuật" của người cổ đại

Những nhà khảo cổ khám phá ra hình khắc bao gồm nhiều đường thẳng đan xen nhau này trong một cuộc khai quật hang Gorham ở Gibraltar khoảng hai năm trước. Họ đã từng tìm thấy nhiều đường cắt trên xương và công cụ của người Neanderthal nhưng chưa có hình khắc nào tương tự như này.

Người Neanderthal đã sinh sống tại vùng Âu Á (Eurasia) trước khi họ tuyệt chủng vào khoảng 200,000 đến 30,000 năm trước và được biết đến như những người họ hàng gần gũi nhất của chúng ta. Những nghiên cứu mới đây đã cho thấy giống người này còn có những sinh hoạt hàng ngày giống với loài người nhiều hơn các nhà khảo cổ học vẫn nghĩ: Họ cũng chôn cất người chết, trang trí cơ thể bằng màu sắc và lông chim hay thậm chí họ còn biết bài trí, sắp xếp hang động của mình. 

Trong hang động Gorham, các nhà khảo cổ đã vô cùng bất ngờ khi phát hiện ra những đường thẳng song song và đường chéo được khắc trên bề mặt của một nền đá sau khi phủi sạch lớp bụi bám trên bề mặt nền đá này. Tảng đá này nằm dưới một lớp đất có chứa các công cụ bằng đá Mousterian (đặc trưng của người Neanderthal), lớp đất này được cho là có niên đại khoảng 38,500 đến 30,500 năm tuổi từ đây có thể suy đoán rằng hình khắc trên tảng đá phải xuất hiện trước đó. 

Hình khắc trên đá của người Neanderthal được tìm thấy trong hang Gorham. Ảnh minh họa

Eo biển Gibraltar là một trong những khu vực được biết đến nhiều nhất như là nơi cư trú của người Neanderthal. Trong hang Gorham và những hang động xung quanh, các nhà khảo cổ đã tìm thấy những bằng chứng cho thấy người Neanderthal biết cách làm mổ thịt, nướng và vặt lông chim. Ở những khu vực khác thuộc Châu Âu, người Neanderthal đã từng sinh sống và có thể có hành động giao phối với loài người, nhưng không có dấu hiệu nào cho thấy sự xuất hiện của loài người ở Gibraltar – điểm cực nam của bán đảo Iberia - tại thời điểm 40,000 năm trước đây. 

Hang Gorham - điểm cực Nam của bán đảo Iberia. Ảnh minh họa

Sau khi thử dùng dụng cụ đá của người Neanderthal để khắc lên bề mặt đá, các nhà khảo cổ đã tìm ra rằng: cần hơn 50 lần rạch để tạo ra đường khắc sâu nhất của hình vẽ và cần khoảng 188 đến 317 lần để hoàn thành toàn bộ hình. Điều này làm rõ ràng hơn khả năng đây đúng là hình vẽ được khắc lên đá chứ không phải chỉ là kết quả của việc mổ thịt hay những hành động bạo lực. 

Tảng đá có hình khắc được tìm thấy ở gần cửa hang nên có thể có vai trò như một biển chỉ đường hoặc dấu hiệu đánh dấu lãnh thổ. Tuy nhiên, sẽ cần nhiều hơn một bằng chứng để có thể kết luận chính xác rằng người Neanderthal có khả năng sáng tạo nghệ thuật hay không và đây vẫn còn là một thách thức đối với các nhà khảo cổ học. 

Đinh Ly