Tại sao cá có lưng màu đen, bụng trắng và cá có vảy, cá không có

06:48 05/08/2017

(VietQ.vn) - Tại sao đại đa số cá có lưng đen, bụng trắng và cá thì có vảy, một số con cá khác lại không. Khác biệt này có ý nghĩa gì với sự sinh tồn của chúng?

Tại sao đại đa số cá có lưng đen, bụng trắng?

Theo sách mười vạn câu hỏi vì sao, ngoài một số loài cá nhiệt đới có màu sắc sặc sỡ, đại đa số cá có da ở lưng sẫm hơn rất nhiều so với phần bụng. Các loài cá nước ngọt như mè, chép, trắm đen…, đều có phần lưng màu xám đen. Còn lưng của những loài sống ở biển như cá mập, cá thoi… thì thậm chí đen tuyền. Ngoài ra, bất kể là cá nước ngọt hay là cá nước mặn, phần bụng hầu như đều là màu trắng hoặc màu xám nhạt.

Nguyên do là cá sinh sống ở trong nước, khi bơi thường là lưng hướng lên trên, bụng úp xuống dưới. Khi có ánh sáng mặt trời, từ dưới nước nhìn lên thì mặt nước là một mảng sáng loáng, rất giống với màu trắng của bụng cá. Do đó, những con cá lớn ở dưới sâu rất khó phát hiện ra con mồi. Cũng với quy luật như vậy, từ trên nhìn xuống, màu sắc của nước rất thẫm, gần giống với màu sắc của lưng cá, các loài chim săn mồi khó có thể nhìn thấy cá bơi trên mặt nước.

Tóm lại, màu sắc lưng thẫm, bụng nhạt của đại đa số các loài cá là kết quả của sự thích nghi với cuộc sống trong nước, bảo vệ bản thân khỏi bị kẻ địch phát hiện.

Tại sao đại đa số cá có lưng đen, bụng trắng?

Cá thì có vảy, một số con cá khác lại không?

Theo TS Nguyễn Kiêm Sơn, Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật cho biết, đa số loài cá trên mình đều có một lớp vảy cứng bao bọc. Vảy là vật phát sinh của da cá, có chức năng bảo vệ cơ thể của cá, nhưng có một số loài trên mình không có vảy vì vảy của chúng đã bị thoái hóa.

Ví dụ như con lươn, toàn thân lươn được phủ một lớp chất nhớt rất dính. Tuyến nội tiết trên da của chúng tiết ra một lượng lớn chất nhầy. Lớp nhầy này tuy không chống được sự tấn công va chạm của vật cứng nhưng có thể ngăn ngừa sự xâm phạm của khuẩn độc. Cũng do chất nhớt rất trơn nên khó mà bắt được chúng. Còn lớp vẩy trên mình cá chình bị thoái hóa thành lớp da mỏng, có rất nhiều mạch máu nhỏ để hỗ trợ hô hấp. Có có vảy hay không là do trong quá trình phát triển, chúng thích nghi với môi trường tự nhiên mà hình thành nên.

Lê Cao (T/h)