Tận dụng thành tựu công nghệ thế giới để thúc đẩy phát triển kinh tế

Theo các chuyên gia, Việt Nam đã đạt được những thành tựu quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội sau hơn 30 năm Đổi mới. Tuy nhiên, Việt Nam đang đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức đến từ sự thay đổi nhanh chóng của thế giới trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0 đang biến đổi từng ngày, từ sự giảm tốc của kinh tế thế giới, những tác động của biến đổi khí hậu và cả xu thế phi toàn cầu hóa đang lan rộng…

Ở thời điểm hiện tại, mô hình kinh tế của Việt Nam phải đối mặt với rất nhiều thách thức, bao gồm dân số già hóa nhanh, hình thành vốn và tỷ lệ sinh lời từ đầu tư thấp, suy thoái vốn tự nhiên, vốn nhân lực yếu, khả năng giảm tốc độ tăng năng suất…

Theo ông Jan Rielander, Đặc phái viên Giám đốc Trung tâm Phát triển của Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD), Việt Nam là một nền kinh tế tích hợp khi bao gồm cả khu vực nhà nước, tư nhân và FDI.

“Nhiều nước vướng bẫy thu nhập trung bình khi chỉ tập trung vào khu vực công và tư. Muốn thoát bẫy và vượt lên, cần tạo sự liên kết giữa khu vực FDI và khu vực trong nước, làm sao để cùng tham gia mạnh mẽ hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu, tạo ra nhiều giá trị gia tăng hơn”, ông Jan Rielander nói.

Để làm được điều đó, thể chế kinh tế thị trường phải được hoàn thiện, đảm bảo việc phân bổ các nguồn lực được minh bạch và công bằng giữa các khu vực, tạo động lực cho sự phát triển.

Dẫn câu chuyện thành công của Hàn Quốc, GS. Sungchul Chung, Đại học Khoa học và Công nghệ Hàn Quốc (UST), nguyên Viện trưởng Viện Chính sách Khoa học và Công nghệ Hàn Quốc cho biết: “Một quốc gia phải được chuẩn bị về mặt công nghệ để thực hiện chuyển đổi sang nền kinh tế công nghệ thông tin. Tính sẵn sàng về công nghệ chỉ có thể có được thông qua nghiên cứu, phát triển và học hỏi, điều này đòi hỏi năng lực và đầu tư hấp thụ công nghệ lớn”.

Tuy nhiên, vị chuyên gia này cũng chia sẻ, đối với các nền kinh tế đang phát triển, thay vì nghĩ đến việc nghiên cứu ra các công nghệ mới, hãy tận dụng các công nghệ hiện có, các thành tựu công nghệ của thế giới để ứng dụng và thúc đẩy phát triển kinh tế.

Trong khi đó, bà Mari Elka Pangestu, Bộ trưởng Bộ Du lịch và Kinh tế sáng tạo, nguyên Bộ trưởng Bộ Thương mại Indonesia khẳng định, để tăng tốc phát triển, phải tăng năng suất và phát triển hơn. “Indonesia cũng gặp phải vấn đề năng suất như Việt Nam”, bà Mari Elka Pangestu nói. Và để tăng năng suất, phải tận dụng cơ hội từ trí tuệ nhân tạo, khoa học - công nghệ. Đây cũng chính là con đường mà Việt Nam phải đi.

Còn TS. David Dollar, Nghiên cứu viên cao cấp Viện Brookings, Hoa Kỳ cho rằng về tổng thể, Việt Nam được nhận định là có mức độ pháp quyền tốt so với mức thu nhập và thu hút được nhiều vốn đầu tư nước ngoài. Tuy nhiên, đầu tư bằng nguồn trong nước còn thấp và khu vực tư nhân chủ yếu gồm các doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Khu vực tư nhân chính thức ở Việt Nam bị tụt hậu do thiếu tiếp cận tín dụng, đất đai, đầu vào nhập khẩu và do những yếu kém trong thực thi hiệu lực hợp đồng và giải quyết tình trạng phá sản. Điều cần làm là xác định rõ các lĩnh vực hoạt động của doanh nghiệp nhà nước và dành phần còn lại cho các doanh nghiệp tư nhân.

Bảo Lâm