Đẩy mạnh thanh tra chuyên đề, tăng cường quản lý an toàn bức xạ hạt nhân

Nhiều cơ sở vi phạm an toàn bức xạ hạt nhân

Trong năm 2016 vừa qua, Cục An toàn bức xạ và hạt nhân (ATBXHN) thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ đã tổ chức 13 Đoàn thanh tra, kiểm tra (11 đoàn thanh tra, 01 đoàn kiểm tra, 01 đoàn công tác) đối với 55 cơ sở trên địa bàn 16 tỉnh, thành phố.

Trong đó, thanh tra theo kế hoạch đối với 34 cơ sở, thanh tra đột xuất đối với 20 cơ sở và kiểm tra đối với 01 cơ sở. Các cơ sở công nghiệp chiếm 78,2% tổng số cơ sở được Cục tiến hành thanh tra, kiểm tra; cơ sở y tế chiếm 11%; cơ sở hoạt động dịch vụ hỗ trợ ứng dụng NLNT chiếm 1,8%; cơ sở nghiên cứu chiếm 3,6%; cơ sở xuất nhập khẩu chiếm 1,8% và các cơ sơ vàng bạc, hải quan, địa chất chiếm  3,6%.

Các Đoàn thanh tra của Cục ATBXHN đã lập biên bản xử lý vi phạm hành chính đối với 12 cơ sở (chiếm 22% tổng số cơ sở được thanh tra) với tổng số tiền phạt là 204 triệu đồng. Trong đó, có một số cơ sở có mức độ vi phạm nặng như: Công ty CP Xi măng Bắc Kạn DATC (phạt 45 triệu đồng), Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam- chi nhánh Bắc Kạn (phạt 32 triệu đồng), Bệnh viện Trung Ương Huế (phạt 24 triệu đồng), Trung tâm Hạt nhân TP.HCM (phạt 22 triệu đồng).

Kết quả thanh tra của Cục ATBXHN năm 2016 cho thấy các sai phạm chủ yếu của cơ sở là tiến hành công việc bức xạ mà không có giấy phép hoặc giấy phép đã hết hạn sử dụng; vi phạm điều kiện trong giấy phép tiến hành công việc bức xạ; không kiểm xạ định kỳ hàng năm nơi làm việc của nhân viên bức xạ tại các khu vực sử dụng nguồn phóng xạ, thiết bị bức xạ; chuyển giao nguồn phóng xạ cho đơn vị khác mà không báo cáo cơ quan an toàn bức xạ, hạt nhân; không trang bị liều kế cá nhân và đánh giá liều chiếu xạ cá nhân cho nhân viên bức xạ theo quy định; không báo cáo định kỳ hàng năm về thực trạng an toàn tiến hành công việc bức xạ cho cơ quan quản lý nhà nước về ATBXHN.

Về kết quả thanh tra, kiểm tra ATBX do Sở Khoa học và Công nghệ (KH&CN) các tỉnh, thành phố thực hiện trong năm 2016, cả nước cũng ghi nhận có 51 Sở KH&CN đã tiến hành thanh tra ATBX đối với 968 cơ sở và 25 Sở KH&CN đã tiến hành kiểm tra đối với 400 cơ sở.

Đoàn thanh tra của các Sở KH&CN đã lập biên bản xử phạt vi phạm hành chính đối với 60 cơ sở (chiếm 6,2% tổng số cơ sở được thanh tra) với tổng số tiền phạt là 378 triệu đồng. 

03 Sở KH&CN không tiến hành thanh, kiểm tra ATBX trong năm 2016 là Sở KH&CN Nghệ An, Sở KH&CN Ninh Bình, Sở KH&CN Kiên Giang; 01 Sở KH&CN không triển khai thanh tra, chỉ kiểm tra 01 cơ sở là Sở KH&CN Đắk Nông và 01 Sở KH&CN không triển khai kiểm tra, chỉ thanh tra 01 cơ sở là Sở KH&CN Quảng Bình.

Đẩy mạnh thanh tra chuyên đề năm 2017, tăng cường quản lý ATBXHN

Với mục đích tăng cường công tác quản lý an toàn bức xạ và hạt nhân, nâng cao ý thức đối với tổ chức, cá nhân quản lý, sử dụng nguồn phóng xạ trong việc chấp hành quy định pháp luật về năng lượng nguyên tử, đặc biệt là các quy định về quản lý an ninh nguồn phóng xạ đảm bảo khả năng kiểm soát được việc sử dụng, quản lý nguồn phóng xạ, tránh việc mất an ninh nguồn dẫn đến mất nguồn phóng xạ, gây nguy hiểm cho sức khỏe cộng đồng và xã hội, Bộ Khoa học và Công nghệ quyết định chỉ đạo các lực lượng trong toàn ngành triển khai hoạt động thanh tra chuyên đề “Thanh tra việc chấp hành quy định của pháp luật về năng lượng nguyên tử đối với các tổ chức, cá nhân quản lý, sử dụng nguồn phóng xạ” (sau đây gọi là Cuộc thanh tra chuyên đề năm 2017).

Ngày 11/4/2017, Bộ Khoa học và Công nghệ đã có Văn bản số 1103/BKHCN-TTra gửi UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc phối hợp chỉ đạo triển khai Cuộc thanh tra chuyên đề diện rộng về an toàn bức xạ hạt nhân năm 2017 trên phạm vi toàn quốc.

Bộ Khoa học và Công nghệ đề nghị Sở Khoa học và Công nghệ các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tập trung chỉ đạo việc xây dựng kế hoạch chi tiết để tiến hành triển khai thanh tra đối với các tổ chức, cá nhân có nguồn phóng xạ đang sử dụng hoặc lưu giữ tại địa phương trên cơ sở kế hoạch tham khảo danh sách các đơn vị có nguồn phóng xạ đã được Cục An toàn bức xạ hạt nhân thống kê.

Đồng thời, trong khuôn khổ cuộc thanh tra chuyên đề cần chủ động nắm tình hình, rà soát để có phương án quản lý đối với các cơ sở có khả năng sử dụng hoặc lưu giữ nguồn phóng xạ trong các lĩnh vực như: Các cửa hàng kinh doanh vàng; các cơ sở có thiết bị đo mức, cân tự động; nhà máy luyện kim, cán tôn thép; nhà máy xi măng; nhà máy sản xuất mía đường; nhà máy sản xuất gỗ ép MDF; nhà máy sản xuất giấy, bao bì, mảng nilon; cơ sở sản xuất bia, rượu, nước giải khát; các công trình cầu đường, phòng thí nghiệm, kiểm tra công trình xây dựng, cầu đường; các đơn vị sử dụng nguồn phóng xạ trong chụp ảnh phóng xạ công nghiệp (NDT), đo mật độ, độ ẩm đất đá công trình … hoặc các cơ sở có nguồn phóng xạ từ địa phương khác chuyển đến.

Riêng đối với các địa phương không có cơ sở nằm trong Kế hoạch thanh tra năm 2017 của Cục ATBXHN mà Sở Khoa học và Công nghệ cần sự hỗ trợ về chuyên môn, nghiệp vụ thì Cục ATBXHN sẽ xem xét, cử đoàn thanh tra theo đề nghị phối hợp của Sở.

Bộ Khoa học và Công nghệ cũng chỉ đạo các Sở Khoa học và Công nghệ các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quan tâm chỉ đạo, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho việc tổ chức, triển khai hiệu quả Cuộc thanh tra chuyên đề ATBXHN năm 2017. Kết quả chỉ đạo, xử lý hoặc quá trình triển khai có khó khăn, vướng mắc, đề nghị Sở Khoa học và Công nghệ các tỉnh, thành phố thông báo cho Bộ Khoa học và Công nghệ (qua Thanh tra Bộ hoặc Cục ATBXHN) để được hướng dẫn, đồng thời thực hiện chế độ báo cáo theo hướng dẫn tại Đề cương thanh tra chuyên đề.

Phong Lâm