Đánh giá cao ứng dụng năng lượng nguyên tử vì mục đích hoà bình

author 06:39 03/11/2018

(VietQ.vn) - Theo Bộ KH&CN, thời gian qua, việc ứng dụng năng lượng nguyên tử (NLNT) vào phục vụ phát triển kinh tế - xã hội đã được chú trọng, đạt nhiều kết quả tích cực.

Phát biểu khai mạc Hội thảo khoa học quốc gia lần thứ III về “Ứng dụng năng lượng nguyên tử (NLNT) phát triển kinh tế-xã hội”, Thứ trưởng Bộ KH&CN Trần Văn Tùng cho biết, Chiến lược ứng dụng năng lượng nguyên tử vì mục đích hòa bình đến năm 2020 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 01/2006/QĐ-Ttg ngày 03/01/2006, trong đó nghiên cứu, ứng dụng bức xạ và đồng vị phóng xạ và phát triển tiềm lực KH&CN hạt nhân phục vụ phát triển kinh tế - xã hội là những nhiệm vụ quan trọng đã được các bộ, ngành, địa phương tích cực thực hiện và thu được nhiều thành tựu.

Trong những năm qua, với sự nỗ lực, cố gắng của các Bộ, ngành, các nhà khoa học, các tổ chức KH&CN, các doanh nghiệp; thông qua hợp tác quốc tế, đặc biệt là hợp tác với IAEA, Việt Nam đã có những bước tiến đáng kể trong nghiên cứu, ứng dụng bức xạ và đồng vị phóng xạ phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, thu được nhiều kết quả có giá trị khoa học, thực tiễn và được đánh giá là có nhiều triển vọng trên các lĩnh vực kinh tế - xã hội.

“Bộ KH&CN ghi nhận và đánh giá cao sự đóng góp của các nhà khoa học, chuyên gia, các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp và sự giúp đỡ có hiệu quả của IAEA và quốc tế đối với những kết quả và thành tựu đã đạt được trong ứng dụng NLNT vì mục đích hòa bình ở Việt Nam”, Thứ trưởng Trần Văn Tùng bày tỏ.

Thứ trưởng Bộ KH&CN Trần Văn Tùng phát biểu tại Hội thảo. 

Bên cạnh đó, Thứ trưởng Trần Văn Tùng cũng chia sẻ, mặc dù đã đạt được những thành tựu đáng ghi nhận, song các kết quả ứng dụng NLNT ở nước ta vẫn chưa tương xứng với tiềm năng và đòi hỏi của thực tiễn phát triển kinh tế - xã hội. Thực tế này đòi hỏi chúng ta cần tiếp tục nỗ lực, tăng cường hợp tác trong nước, quốc tế phát triển ứng dụng NLNT.

Chia sẻ về các kết quả nổi bật về ứng dụng bức xạ và đồng vị phóng xạ phục vụ phát triển kinh tế-xã hội, TS. Hoàng Anh Tuấn, Cục trưởng Cục NLNT cho biết, trong lĩnh vực y tế, hiện cả nước có 35 cơ sở y học hạt nhân với trên 45 thiết bị xạ hình, đạt tỷ lệ khoảng 0,5 máy/triệu dân. Một số kỹ thuật chụp hình chẩn đoán hiện đại tương đương với trình độ y học hạt nhân các nước trên thế giới như: xạ hình SPECT tưới máu cơ tim, xạ hình SPECT Tc99m gắn hồng cầu chẩn đoán u mao mạch gan…

Về xạ trị, cả nước hiện có 40 cơ sở xạ trị (phần lớn tập trung tại các thành phố lớn). Nhiều kỹ thuật xạ trị hiện đại, ngang tầm khu vực và quốc tế hiện đã được triển khai tại Việt Nam. Về chẩn đoán hình ảnh điện quang, hiện cả nước có 174 máy chụp cát lớp vi tính, 51 máy chụp cộng hưởng từ và 21 máy chụp mạch máu, trên 500 máy X quang cao tần. Các kỹ thuật cao về điện quang mới chỉ được áp dụng ở những bệnh viện đầu ngành. Đối với việc sản xuất và sử dụng đồng vị dược chất phóng xạ trong y tế, riêng Viện nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt cung cấp gần 400Ci/năm, sản xuất trên các máy cyclotron khoảng 250Ci/năm (tổng lượng cung cấp trong nước đạt gần 50% nhu cầu).

Trong lĩnh vực công nghiệp: Trung tâm ứng dụng kỹ thuật hạt nhân trong công nghiệp (CANTI) đã nghiên cứu, thiết kế và chế tạo thành công thiết bị chụp ảnh cắt lớp thế hệ 3 và thiết bị CT/SPECT công nghiệp có nhiều ứng dụng trong công nghiệp dầu khí. Ngoài ra, trong khuôn khổ chương trình KC05, Trung tâm còn nghiên cứu và chế tạo thiết bị CT GORBIT và phần mềm dựng ảnh đã xuất khẩu sang 7 nước theo đặt hàng của IAEA…

Trong lĩnh vực nông nghiệp: Tính đến năm 2017, đã tạo trên 68 giống cây trồng nông nghiệp bằng phương pháp chiếu xạ gây đột biến trong đó chủ yếu là giống lúa (48 giống lúa, 13 giống đậu tương, 2 giống ngô, 2 giống lạc…). Theo đánh giá của IAEA năm 2014, Việt Nam là quốc gia đứng thứ 8 trên thế giới trong lĩnh vực nghiên cứu về đột biến tạo giống, được trao Giải thưởng thành tựu xuất sắc về đột biến tạo giống cho Viện Di truyền nông nghiệp và GS.TS. Trần Duy Quý và 02 giải thưởng về thành tựu trong lĩnh vực đột biến tạo giống cho tập thể Viện Khoa học kỹ thuật nông nghiệp Miền Nam và Trung tâm hạt nhân thành phố HCM, và cho 2 cá nhân của Sở NN&PTNT Sóc Trăng.

Quang cảnh Hội thảo. 

Trong lĩnh vực tài nguyên và môi trường: Năm 2015, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã hoàn thành và nộp lưu trữ Bản đồ phông bức xạ tự nhiên Việt Nam tỷ lệ 1:1.000.000. Thực hiện Kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, đã xây dựng Bản đồ phóng xạ tự nhiên tỷ lệ 1:200.000 cho 5 khu đô thị, dân cư lớn và theo kế hoạch sẽ hoàn thành vào năm 2020. Trong công tác dự báo và phòng ngừa thiên tai, đã và đang tiến hành quan trắc một số thông số bức xạ tự nhiên tại 14 trạm khí tượng bề mặt, 3 trạm ô zôn - bức xạ cực tím.

Đặc biệt, trong soi chiếu an ninh hải quan, việc sử dụng bức xạ tia X có mức năng lượng lớn phát ra từ các máy gia tốc đã hỗ trợ hiệu quả cho công tác soi chiếu an ninh hải quan, cho phép kiểm tra chính xác hành lý, hàng hóa xuất nhập cảnh, tiết kiệm thời gian, chi phí kho bãi. Đến nay, có 5 Cục Hải quan địa phương đã được trang bị tổng số 11 máy soi container. Tuy nhiên, với công suất soi chiếu đạt khoảng 200 container/ngày, số lượng máy soi container trong cả nước hiện vẫn còn quá ít so với nhu cầu thực tế.

Theo PGS. Phạm Xuân Hội (Viện Di truyền nông nghiệp), để khai thác tốt tiềm năng ứng dụng của công nghệ bức xạ trong chọn tạo giống cây trồng, cần phải có đánh giá tổng quan về hiệu quả đột biến trong chọn tạo giống cây trồng từ đó đưa ra định hướng chiến lược cùng với sự đầu tư thích đáng của Nhà nước. Đặc biệt về nhân lực và hệ thống trang thiết bị để phát huy được tiềm năng trong chọn tạo giống, đóng góp hơn nữa cho sản xuất nông nghiệp đất nước.

Đánh giá về công tác quản lý nhà nước về an toàn, an ninh bức xạ và hạt nhân của Việt Nam, Phó Giám đốc Trung tâm Chiếu xạ Hà Nội Trần Minh Quỳnh cho rằng, vẫn còn tồn tại một số hạn chế và chưa đáp ứng đầy đủ các yêu cầu theo tiêu chuẩn an toàn của IAEA và các yêu cầu của thực tiễn. Công tác đảm bảo về an toàn bức xạ hạt nhân ở cơ sở còn nhiều tồn tại.

Việc phát triển ứng dụng công nghệ bức xạ cũng gặp một số vấn đề như: Đầu tư ban đầu cao nên một số ứng dụng như chiếu xạ khử trùng y tế, biến đổi polyme chưa thể cạnh tranh về chi phí với các công nghệ truyền thống; khó mở rộng thị trường cho chiếu xạ thực phẩm do mới chỉ có một số quốc gia chấp nhận thực phẩm chiếu xạ, trong khi người dân cũng như các doanh nghiệp sản và kinh doanh sản phẩm nông nghiệp vẫn chưa được tiếp cận đủ thông tin nên vẫn còn tâm lý e ngại.

Bảo Lâm

Hà Nội: Tăng cường công tác quản lý, đẩy mạnh ứng dụng năng lượng nguyên tử(VietQ.vn) - Tăng cường công tác quản lý, năng lực và hiệu quả ứng dụng bức xạ và đồng vị phóng xạ; Phối hợp thực hiện các nhiệm vụ hỗ trợ phát triển ứng dụng năng lượng nguyên tử...
Thích và chia sẻ bài viết:

tin liên quan

video hot

Về đầu trang