Tham rẻ, người tiêu dùng vẫn mua "hàng 3 không"

Tại khu vực các chợ đầu mối như: chợ Long Biên, chợ Đồng Xuân, chợ Hôm các mặt hàng miến, mộc nhĩ, bánh đa nem, đỗ, lạc... đều đã tăng giá từ 10% đến 30%. Theo các chủ kinh doanh, mặt hàng này chủ yếu được chuyển về từ các tỉnh miền núi như: Cao Bằng, Bắc Kạn, Tuyên Quang…

 

Để đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng, đã có một số doanh nghiệp sản xuất các mặt hàng khô với thương hiệu, hạn sử dụng, nhãn mác rõ ràng. Tuy vậy, hiện mới chỉ có số ít người lựa chọn những sản phẩm này, còn lại đa phần người tiêu dùng đều tin tưởng từ những lời truyền khẩu của người bán hàng.

 

Những ngày cuối năm, dù thời tiết lạnh thấu xương, tại chợ Đồng Xuân, phố hàng Đường,… vẫn nườm mượp người mua kẻ bán. Nhất là tại các ki- ốt bán đồ khô và bánh kẹo cân.

 

Hầu hết các sản phẩm mứt, hoa quả sấy khô như mơ, hạt sen, dâu, táo… bày bán tại đây chỉ được đóng gói trong túi nilong mà không hề có nhãn mác.

 

Theo một chủ cửa hàng trên phố Hàng Đường, gần Tết mới là thời điểm sôi động của thị trường trái cây sấy khô, đặc biệt là nho khô và các loại mứt “ Có khách hàng lấy hàng trăm kg trong thời gian cao điểm vào những tháng cận tết. ”.  chị này hồ hởi khoe.

 

Tại đây, các loại hoa quả khô được bán với giá dao động từ 60.000 đồng/kg đến 150.000 đồng/kg

 

Theo quan sát của PV Chất lượng Việt Nam, tại một cửa hàng trên chợ Đồng Xuân, tại đây bày bán khoảng  hơn 20 loại hoa quả khô: táo, mơ, me, chùm ruột, dâu, nho… với đủ màu sắc bắt mắt được đựng trong chậu hoặc lọ thủy tinh, hoặc trong túi bóng lớn. không thấy có hạn sử dụng, thành phần, nơi sản xuất, xuất xứ, tem chất lượng sản phẩm… Trong các túi đựng chỉ được ghi 1 mẩu giấy: “Nho Mỹ”, “Nho Thái”, “Nho xanh Mỹ”, “Táo Thái”, “Hạt điều Mỹ”… nhưng  hoàn toàn không có thông số ngày sản xuất, hạn sử dụng, thành phần  hay tem chất  lượng sản phẩm.

 

Một trong những mặt hàng khô được tiêu thụ khá mạnh là miến, mộc nhĩ, nấm hương… Riêng với miến, để giảm giá thành đầu vào, người sản xuất có thể sử dụng bột đã bị mốc, bị lên men để cho ra thành phẩm. Thậm chí, người ta còn sử dụng hóa chất để tăng độ hấp dẫn về màu sắc của mặt hàng này.

 

Điều đáng nói là không chỉ có miến mà hầu hết các mặt hàng khô bày bán phổ biến tại các chợ đều không có hạn sử dụng, rất ít khi được đóng gói riêng lẻ và không nguồn gốc, không nhãn mác, không túi bảo quản…. Song theo thói quen, nhiều người tiêu dùng rất dễ tính khi lựa chọn các mặt hàng khô.

 

Khi được hỏi liệu những mặt hàng khô của các tiểu thương bày bán ở chợ có đạt các tiêu chuẩn về vệ sinh an toàn thực phẩm hay không thì chúng tôi nhận được cái lắc đầu của nhiều chủ hàng: “Chúng tôi không phải là người sản xuất thì làm sao biết được mặt hàng này có đảm bảo chất lượng hay không. Còn có ngon hay không thì chỉ nhìn qua là biết, cần gì phải cơ quan nào chứng nhận”?!

 

Theo cách hiểu của nhiều người, hàng khô khá an toàn về vệ sinh bởi chúng đã được phơi khô, nhưng trên thực tế, mặt hàng này tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây bệnh khi việc sản xuất chúng không tuân thủ các quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm.

 

Theo các kỹ sư hóa thực phẩm, khí hậu nóng ẩm là điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của nấm mốc, mối mọt ở thực phẩm, trong đó có thực phẩm khô. Với những mặt hàng khô không được bảo quản kỹ, không được kiểm tra về chất lượng sẽ tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ gây bệnh cho người sử dụng.

 

Đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng về mặt hàng rượu trong dịp Tết, đến thời điểm hiện tại các cửa hàng rượu bia đã gom hàng sẵn sàng phục vụ khách.

 

Ông Nguyễn Ngọc Khanh - chủ một cửa hàng rượu bia trên đường Kim Mã cho biết, “dù còn hơn 1 tháng nữa mới đến Tết song hiện mặt hàng rượu bia đã được tiêu thụ khá mạnh, đặc biệt là rượu ngoại. Do đó giá rượu đã nhích lên khoảng 10-15%.

 

Khách hàng mua rượu chủ yếu là đi biếu nên điều họ quan tâm nhất chính là mẫu mã sản phẩm. Cũng có một số khách hàng đặt câu hỏi về chất lượng của rượu song điều này rất khó khẳng định bởi chúng tôi cũng cất hàng từ các đầu mối khác và ngay cả người bán hàng lâu năm cũng khó có thể nhận biết được đâu là rượu xịn đâu là rượu giả. Tin nhau là chính thôi”?!

 

Rượu ngoại giả thường đóng trong các chai có nhãn mác khá nổi tiếng như Chivas Regal, Johnnie Walker…! Hiện trên thị trường nhiều loại tem của các hãng rượu ngoại nhập chất lượng cao vẫn bị làm giả một cách tinh vi, dễ dàng đánh lừa người tiêu dùng, do rất khó phân biệt bằng mắt thường. Không chỉ rượu ngoại mà rượu được sản xuất bởi các thương hiệu có uy tín trong nước cũng bị làm giả. Những năm qua các lực lượng chức năng của Hà Nội đã thu giữ hàng nghìn chai rượu giả mang tên Vodka Hà Nội.

 

Tại một số trung tâm buôn bán rượu ngoại ở Hà Nội như Hàng Buồm, Hai Bà Trưng, chợ Hàng Da... thấy vô số các nhãn rượu nổi tiếng được bày bán. Nhưng giá cả thì mỗi cửa hàng mỗi khác. Khi bày tỏ ý định mua 1 chai rượu ngoại, chủ cửa hàng trên đường Hai Bà Trưng cho biết: Nếu mua về uống thì nên lấy hàng không vỏ vì rẻ hơn một chút.

 

Trong khi đó, một chủ cửa hàng khác lại khẳng định: Muốn mua rượu gì cũng có. Cửa hàng sẵn sàng có cả rượu có tem NK, lẫn không tem NK dạng “hàng miễn thuế” hoặc “hàng xách tay”. Càng khảo sát, thị trường rượu ngoại càng như một mê cung. Người thì cho rằng hàng có tem là đảm bảo, hàng không tem là rượu giả. Ngược lại có người cũng khẳng định hàng không tem mới chuẩn, hàng có tem lại chủ yếu do cửa hàng... tự dán vào (?).

 

Điều đáng lo ngại là hiện nay, rượu ngoại giả phần lớn được làm giả từ nước ngoài rồi sau đó mới tuồn vào nước ta tiêu thụ. Thế nên, các sản phẩm rượu ngoại nhập lậu này không chỉ là rượu lậu mà còn có khả năng kiêm luôn rượu giả nhãn hiệu.

 

Ông Lê Thế Bảo - Chủ tịch Hiệp hội Phòng, chống hàng giả, hàng nhái và bảo vệ thương hiệu Việt Nam (VATAP), cho rằng: “Hàng giả, hàng nhái trên thị trường Việt Nam rất nhiều. Các loại hàng hóa vi phạm pháp luật này ngày càng được làm với thủ đoạn tinh vi, khó nhận biết, với tốc độ nhanh hơn. Hàng giả, hàng nhái thường được sản xuất ở nước ngoài, tại những khu vực giáp ranh với biên giới Việt Nam nên xử lý rất khó khăn, mà hàng tuồn vào nước ta lại rất nhanh chóng và thuận tiện”.

 

Theo ông Hoàng Đại Nghĩa - Đội trưởng Đội QLTT số 14, Chi cục QLTT Hà Nội, rất khó phân biệt tem rượu giả bằng mắt thường. Cơ quan chức năng phải sử dụng tia cực tím, giám định chất lượng để xác định đâu là rượu giả, đâu là rượu thật. Bên cạnh đó, việc xác định và phối hợp với các chủ sở hữu của cơ quan chức năng còn nhiều hạn chế.

 

Do vậy, tình trạng nhập lậu rượu đang diễn ra khá phổ biến với chất lượng không thể kiểm soát được. Nguy hiểm ở chỗ khi uống phải rượu giả, người sử dụng có nguy cơ bị ngộ độc cao, gây nguy hại đến tính mạng và sức khỏe, thậm chí có thể tử vong. Mặc dù hành vi làm giả đồ uống là cực kỳ nghiêm trọng song hiện nay ở nước ta, hành vi sản xuất rượu giả chỉ bị xử phạt hành chính nên không có tác dụng răn đe, giải quyết triệt để.

 

Do vậy, vào thời điểm năm hết Tết đến, các cơ quan chức năng cần tăng cường kiểm tra phát hiện và xử lý nghiêm với hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng không đảm bảo chất lượng. Bên cạnh đó, mỗi người dân khi mua sắm hàng Tết cần đến những địa chỉ có uy tín, chọn mua những sản phẩm được đóng gói, có nhãn mác rõ ràng để bảo vệ sức khỏe của chính mình và gia đình.