Thiếu tiêu chuẩn, 50% thực phẩm chức năng trên thị trường vi phạm chất lượng

 Đáng chú ý, phần lớn mặt hàng TPCN  giả, kém chất lượng đều nhập lậu từ Trung Quốc, được thay bao bì, nhãn mác rồi bán với giá…trên trời.

Tại hội thảo Bảo vệ người tiêu dùng sử dụng thực phẩm chức năng diễn ra ngày 29/12, ông Nguyễn Thanh Phong - Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm, cho biết trên thị trường có khoảng 60% sản phẩm TPCN sản xuất trong nước, còn lại được nhập khẩu. 

Nhu cầu sử dụng TPCN tại các thành phố đang có xu hướng gia tăng. Cụ thể, tại Hà Nội, có tới 63% người trưởng thành sử dụng TPCN, TP.HCM là 43%. Do lợi nhuận cao nên tình trạng sản xuất TPCN nhái, giả, kém chất lượng đang ở mức báo động.

Cơ quan chức năng bắt giữ nhiều sản phẩm thực phẩm chức năng kém chất lượng

Trong năm 2015, chỉ riêng Cục An toàn thực phẩm đã phát hiện và xử lý 251 cơ sở sản xuất, kinh doanh TPCN vi phạm, với tổng số tiền phạt tới hơn 4,5 tỷ đồng. Theo số liệu của Ban chỉ đạo 389 quốc gia, từ 15/7 đến 15/10/2015, cơ quan này đã thanh kiểm tra, phát hiện và xử lý 3.823 vụ việc vi phạm liên quan đến dược phẩm, mỹ phẩm, TPCN; thu nộp ngân sách nhà nước đến 22,319 tỷ đồng; trị giá hàng hóa, tang vật tiêu hủy 19,803 tỷ đồng; khởi tố bốn vụ án hình sự với năm đối tượng.

Ông Nguyễn Thanh Phong cho biết, phần lớn các mặt hàng TPCN làm giả được nhập từ Trung Quốc qua đường tiểu ngạch, sau đó đượ c thay bao bì, nhãn mác, nguồn gốc xuất xứ. Thậm chí, sản phẩm làm giả bán ra thị trường có giá cao hơn hàng thật.

Ông Trần Hùng - Chánh văn phòng Ban chỉ đạo 389 quốc gia nhận định, các thủ đoạn vi phạm ngày một tinh vi: “Những đối tượng sản xuất TPCN giả, kém chất lượng thâm nhập vào nội địa, tiếp cận người kinh doanh TPCN và đưa vào bằng cách nhập các viên nang nén để nếu bị phát hiện sẽ không bị xử lý hình sự. Ở trong nước, nhãn mác được nhập từ nước ngoài rồi dán lên sản phẩm bằng phương pháp thủ công. Hầu hết mặt hàng này được lưu thông với số lượng nhỏ lẻ, giá cao để tránh bị phát hiện”.

Một trong những nguyên nhân khiến tình trạng TPCN giả, kém chất lượng tràn lan trên thị trường, theo PGS-TS Lê Văn Truyền, nguyên Thứ trưởng Bộ Y tế, là do định nghĩa về TPCN còn mơ hồ, có sự bất cập trong quy chế quản lý. Ngoài ra, quy mô của các cơ sở sản xuất kinh doanh trong nước còn nhỏ lẻ, manh mún, không đủ khả năng về khoa học công nghệ. “Theo một số đánh giá, khoảng 50% sản phẩm TPCN được kiểm tra trên thị trường có vi phạm về chất lượng”, ông Truyền khẳng định.

Phân tích thêm về lý do TPCN giả, nhái tại thị trường nước ta chiếm số lượng lớn đến vậy, ông Nguyễn Phú Cường, Vụ trưởng Vụ Khoa học công nghệ - Bộ Công Thương cho biết, một phần vì nhận thức của người dân về TPCN còn hạn chế.

“Rất nhiều người có tâm lý chăm sóc sức khỏe, chữa bệnh bằng các phương thức truyền miệng, nghe nói cái gì tốt cũng sẵn sàng mua về sử dụng ngay mà không tìm hiểu kỹ. Lợi dụng tâm lý đó, các nhà sản xuất, kinh doanh TPCN vì lợi nhuận mà bất chấp đạo đức, pháp luật, quảng cáo sai sự thật, thổi phồng công dụng của TPCN khiến người dân bị ảo tưởng. Thực tế TPCN chỉ có một số chức năng nhất định chứ không phải thuốc chữa bách bệnh và nếu lạm dụng sẽ lợi bất cập hại. Do vậy, bên cạnh việc kiểm soát, cần tăng cường tuyên truyền cho nhân dân hiểu đúng, dùng đúng TPCN” - ông Nguyễn Phú Cường nói.

PGS.TS Trần Đáng, Chủ tịch Hiệp hội TPCN phân tích: “TPCN chỉ là đồ ăn thức uống cung cấp các  chất dinh dưỡng nhưng nhiều hãng lại quảng cáo, công bố như một thần dược, chẳng hạn: Nutricep mạnh gấp 3 lần Đông trùng hạ thảo tự nhiên; làm ngừng sản xuất Cholesterol xấu ở trong gan; làm sạch đường ruột… như thế là rất nguy hiểm”. Ông Trần Đáng tha thiết đề nghị cơ quan chức năng sớm ban hành tiêu chuẩn về TPCN và cho rằng phải có tiêu chuẩn thì mới có thể kiểm soát được mặt hàng được cho là bát nháo nhất thị trường hiện nay.