Thời của Google?

Một thập kỷ trước, Apple đã nổi lên như một hiện tượng với việc hạ gục các hãng điện tử khổng lồ Sony (với dòng Walkman) hay các “trùm sò” phần cứng IBM và Dell. Một thời gian sau, Apple tiếp tục trận chiến với 3 “lão đại” điện thoại di động bấy giờ (Nokia, Ericsson và Motorola) và cũng giành phần thắng. Nhưng dường như Apple đã chủ quan mà bỏ qua Google và chỉ coi đó như một công ty tìm kiếm.

Theo bảng xếp hạng Hệ điều hành cho smartphone của IDC công bố tuần trước cho thấy khả năng iOS bị vượt mặt bởi Android của Google là rất lớn.

Apple gần như không dám chi mạnh tay trong đầu tư nghiên cứu và phát triển. Trong 12 tháng qua (theo nguồn của Ycharts), Apple chỉ đứng thứ 21 về chi phí R&D tuyệt đối trong khi Google xếp thứ 7 và một số cái tên đầu bảng thậm chí một số hãng như Amazon (15), Ericsson (17) còn đứng trên cả Apple về chi phí dành cho sáng tạo.

Apple xếp vị trí thứ 21 với 3,9 tỷ USD được phân bổ cho nghiên cứu và phát triển. Điều này đặt ra câu hỏi rằng phải chăng Apple không chú trọng tới sự phát triển của mình trong tương lai?

Apple dường như đã không theo kịp với Google. Dù rất bí mật về sản phẩm sắp ra mắt nhưng hầu hết sản phẩm mới đều đã bị rò rỉ trước. Những sản phẩm mới duy nhất hiện được đồn là sắp ra trong 12 tháng tới của Apple là iPhone 5S, Tivi và Smartwatch. Và tất nhiên, thông tin của những sản phẩm này là hoàn toàn bí mật. Trong đó, iPhone 5S không nhận được nhiều người hồi hộp mong đợi cho lắm khi mà ai cũng biết thị trường smartphone đang hướng tới những dòng có màn hình lớn hơn. Nhiều người bắt đầu đồng ý rằng Tivi của Apple có thể bỏ lỡ cơ hội của mình vì những bước tiến lớn của đối thủ cạnh tranh tạo ra trong việc cải thiện giao diện người dùng và kết nối internet. Dòng smartwatch của Apple có thể sẽ là một cú ghi điểm tốt. Nhưng nếu không sớm đưa ra thị trường thì các đối thủ cạnh tranh cũng sẽ đánh bay cơ hội này bằng cách cung cấp kết nối đến iPhone qua đó phủ nhận sự cần thiết của một sản phẩm mang nhãn hiệu Apple.

Apple có thể bị Google vượt mặt nếu không thay đổi?

Mặt khác, Google dường như xuất hiện ở mọi lĩnh vực cải tiến. Google đang phát triển mạng cáp cho riêng mình, tổng hợp quảng cáo trên nhiều màn hình, cung cấp các dịch vụ điện toán đám mây hấp dẫn cho người tiêu dùng, streaming music (nhạc trên dòng ổn định), phát triển công nghệ wearable (thiết bị số có thể đeo trên người), tạo kết nối theo các vòng “hangouts” (vòng kết nối) và chiếm lĩnh thị phần từ Apple trong những sản phẩm cốt lõi vốn chỉ mang nhãn hiệu quả táo như smartphone, máy tính bảng và laptop. Và Google cũng không ngại phải công bố những gì họ đang làm trong khi đang phát triển nó. Để chỉ ra lý do tại sao, hãy xem xét tư duy trong việc bắt đầu của họ. Cách hiện tại Google sử dụng là “lặp đi lặp lại”. Tức là vừa phát triển, vừa công khai để mọi người cung cấp phản hồi kịp thời, qua đó đảm bảo sự phát triển này là đúng hướng và “đáng đồng tiền” của mọi người. Điều này được lặp lại trong từng bước nhỏ với các vòng lặp thông tin phản hồi ngay lập tức. Nếu như những “ngôi trường cũ” luôn phát triển mọi thứ đằng sau cánh cửa đóng kín và sau đó công khai rầm rộ thì Google không chỉ đổi mới về các sản phẩm sắp ra mắt mà còn sáng tạo trong cách thức đổi mới chúng.

Apple có một lợi thế lớn bởi sự phát triển “hệ sản phẩm”. Nếu một người mua một sản phẩm Apple, họ sẽ được khuyến khích mua các sản phẩm khác cho đến khi họ có đầy đủ một “hệ sản phẩm”. Tuy nhiên, hiện nay thì điều này lại trở thành con dao hai lưỡi với Apple. Người tiêu dùng đã cho thấy một xu hướng áp dụng những “kinh nghiệm” mới hơn bởi họ am hiểu về công nghệ nhiều hơn. Nhiều người dùng thích màn hình lớn hơn trên smartphone. Apple ban đầu đã chọn yếu tố hình thức của họ theo giả định rằng việc mang một thiết bị lớn bên cạnh tai của mình thật khó khăn. Điều này là đúng. Nhưng nếu trước kia, giọng nói là “sát thủ” trên smartphone, thì hiện nay, video mới là “ngôi sao” của smartphone.

Xem video trên màn hình lớn đương nhiên sẽ dễ chịu hơn nhiều so với việc phải căng mắt vào chiếc điện thoại màn hình chưa đến lòng bàn tay. Thứ hai, người tiêu dùng đang ngày càng trở nên thỏa mãn khi “thuê” các phương tiện truyền thông hơn là sở hữu chúng, như phim ảnh, chương trình truyền hình hay ca nhạc. Google vừa giới thiệu một dịch vụ music stream theo gót thành công của Pandora và Amazon. Hơn nữa, người tiêu dùng giờ đây đã chấp nhận mạng xã hội của Google. Netflix đã tận dụng Facebook để cho phép người theo dõi chia sẻ “trải nghiệm” trong khi Google đang tiến hành “bắt chước” Skype và Facebook với Google+ và những vòng kết nối. Đó là ba xu hướng mà Apple dường như đang bỏ qua mà vẫn cố nắm giữ những nguyên tắc có thể là đúng trong mười năm trước nhưng hiện tại thì không. Bởi người tiêu dùng ngày nay đã thông thái hơn rất nhiều so với trước đây.

Trở lại năm 2000, Apple là một sản phẩm cao cấp, máy tính cao cấp được thông qua bởi nghệ thuật đồ họa và các ngành công nghiệp sáng tạo khác, với rất ít cơ hội trở thành bất cứ điều gì khác hơn là một thị phần máy nghe nhạc chỉ chiếm 3% trong ngành công nghiệp máy tính. Rất nhanh cho đến ngày nay, Apple đã đạt được hàng loạt thị trường hấp dẫn bởi “Tư duy đa dạng” và giới thiệu các sản phẩm tiêu dùng thân thiết tuyệt vời cho phép người dùng những trải nghiệm thú vị. Đó là thời hoàng kim của “những trái táo” khi người tiêu dùng ít hiểu biết về công nghệ và Apple có thể tận dụng điều này để nâng mức độ phổ biến một cách dễ dàng và thuận tiện. Nhưng ngày nay, thế giới đã thay đổi, người tiêu dùng đã thông minh hơn, và việc đáp ứng được nhu cầu của người tiêu dùng đòi hỏi một cách tiếp cận khác hoặc Apple sẽ mất đi khán giả của mình.

Đối với các nhà đầu tư, Apple rất hấp dẫn về giá trị với kỳ vọng về việc tiếp tục mang đến những sản phẩm tuyệt vời cho một thị trường lớn thích sự trải nghiệm, phong cách và sự hỗ trợ. Nhưng, về mặt tăng trưởng cổ phiếu, Apple cần phải đầu tư nhiều hơn cho việc đổi mới và giới thiệu sản phẩm/dịch vụ cũng như quay lại với “Tư duy đa dạng”. Nếu không, Google có thể trở thành một “Tư duy đa dạng” mới và vượt qua Apple để lên vị trí công ty công nghệ vốn hóa cao nhất.

Thanh Nhàn