Thu nhập bao nhiêu thì được cho là hộ nghèo?

Theo ý kiến cử tri nhiều tỉnh, mức chuẩn hộ nghèo ở nông thôn là hộ có mức thu nhập bình quân từ 400.000 đồng/người/tháng trở xuống và mức chuẩn hộ nghèo ở thành thị là hộ có mức thu nhập bình quân từ 500.000 đồng/người/tháng trở xuống là quá thấp so với giá trị vật giá hiện tại.

Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đang phối hợp với các Bộ, ngành xây dựng chuẩn nghèo mới

Đồng thời, cử tri cũng đề nghị nên có chế độ hỗ trợ theo lộ trình phù hợp cho những hộ nghèo vươn lên thoát nghèo bền vững, tránh tình trạng tái nghèo hoặc ở ngưỡng nghèo. Ngoài ra, đề nghị ban hành tiêu chí giảm nghèo phù hợp với thực tế, vì hiện nay, chỉ có thể giảm nghèo đối với các hộ trong độ tuổi lao động, còn đối với các hộ cao tuổi, tàn tật thì không thể giảm được, đề nghị đưa vào đối tượng bảo trợ xã hội.

Cử tri đề nghị xem xét, sửa đổi Quy trình điều tra, rà soát hộ nghèo tại Thông tư số 21/2012/TT-BLĐTBXH ngày 5/9/2012 của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội hướng dẫn quy trình điều tra, rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo hàng năm cho phù hợp với thực tế.

Về các vấn đề này, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội trả lời cử tri các tỉnh như sau:

Chuẩn nghèo hiện hành theo Quyết định số 09/2011/QĐ-TTg ngày 30/1/2011 của Thủ tướng Chính phủ là căn cứ để nghiên cứu, xây dựng và thực hiện các chính sách giảm nghèo, an sinh xã hội và các chính sách kinh tế - xã hội khác của Đảng và Nhà nước trong giai đoạn 2011-2015, để xác định nhóm người nghèo nhất cần ưu tiên hỗ trợ phù hợp với khả năng ngân sách nhà nước, trên thực tế mức chuẩn nghèo hiện hành không còn phù hợp vì không được cập nhật chỉ số trượt giá hàng năm (CPI).

Theo Nghị quyết của Quốc hội, chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đang phối hợp với các Bộ, ngành xây dựng chuẩn nghèo mới theo phương pháp tiếp cận đa chiều nhằm đáp ứng mức sống tối thiểu và các dịch vụ xã hội cơ bản (như giáo dục, y tế, nhà ở, nước sạch, thông tin…). Phương pháp để tính toán, xác định chuẩn nghèo sẽ mang tính tổng hợp, dựa trên các chỉ số như thu nhập, y tế, giáo dục, nhà ở... Trong cách xác định chuẩn nghèo theo phương pháp đa chiều thì thu nhập chỉ là một trong những chỉ số để xác định hộ gia đình có phải là hộ nghèo, hộ cận nghèo hay không. Phương pháp này sẽ giải quyết được những bất cập, vướng mắc còn tồn tại trong cách xác định chuẩn nghèo giai đoạn 2011-2015, đồng thời phản ánh chính xác hơn tình trạng nghèo của các hộ gia đình.

Bộ cũng đã tham mưu trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Kế hoạch hành động triển khai Nghị quyết số 76/2014/QH13 của Quốc hội về đẩy mạnh thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững đến năm 2020, theo đó chính sách giảm nghèo giai đoạn tới sẽ chủ yếu tập trung hướng tới xây dựng các chính sách hỗ trợ gắn với điều kiện, giảm dần chính sách hỗ trợ cho không, tránh tư tưởng ỷ lại vào chính sách hỗ trợ của nhà nước, khuyến khích người nghèo, vùng nghèo chủ động vươn lên thoát nghèo, ban hành các chính sách hỗ trợ cho các đối tượng hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo để vươn lên thoát nghèo bền vững.

Trong quá trình thực hiện công tác điều tra, rà soát hộ nghèo, hộ cận nghèo hàng năm, một số địa phương đã phản ánh về tiêu chí xác định hộ nghèo theo hướng dẫn của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội tại Thông tư số 21/2012/TT-BLĐTBXH ngày 5/9/2012 là chưa thực sự phù hợp khi một số hộ gia đình thuộc đối tượng người cao tuổi, người tàn tật, không có khả năng lao động, sản xuất để vươn lên thoát nghèo.

Để khắc phục tình trạng nêu trên, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đã tổng hợp, tiếp thu ý kiến của các địa phương khi xây dựng, ban hành Thông tư số 24/2014/TT-BLĐTBXH ngày 6/9/2014 với việc đưa ra tiêu chí xác định các đối tượng hộ nghèo thuộc chính sách giảm nghèo (là hộ nghèo thuộc đối tượng chính sách người có công hoặc chính sách bảo trợ xã hội nhưng có ít nhất một thành viên trong hộ còn khả năng lao động) và đối tượng hộ nghèo thuộc chính sách bảo trợ xã hội (là hộ nghèo thuộc đối tượng bảo trợ xã hội và không còn thành viên nào trong hộ có khả năng lao động) để có thể đưa các đối tượng này ra khỏi tiêu chí xác định kết quả giảm nghèo chung để đảm bảo phản ánh rõ ràng, khách quan hơn kết quả giảm nghèo hàng năm tại các địa phương.

Đồng thời, qua kết quả điều tra, các địa phương có thể xác định rõ được các đối tượng hộ nghèo có thể vươn lên thoát nghèo nếu được tác động từ các chính sách hỗ trợ sinh kế, là cơ sở để xây dựng kế hoạch giảm nghèo hàng năm tại các địa phương một cách chính xác và hiệu quả.

H. Nguyên