Thúc đẩy hoạt động năng suất chất lượng: Doanh nghiệp hưởng 'trái ngọt'

Dự án thúc đẩy hoạt động năng suất và chất lượng (NSCL) thuộc Chương trình quốc gia “Nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, hàng hóa của doanh nghiệp Việt Nam đến năm 2020” do Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì thực hiện.

Theo Ban Điều hành Chương trình, việc triển khai ứng dụng các hệ thống quản lý, công cụ cải tiến năng suất, chất lượng tiên tiến và áp dụng các tiêu chí quản lý của mô hình Giải thưởng Chất lượng quốc gia đã giúp doanh nghiệp nâng cao chất lượng sản phẩm, hàng hóa, giảm chi phí sai lỗi, qua đó nâng cao năng suất lao động và khả năng cạnh tranh.

Theo đó, hoạt động thúc đẩy NSCL quốc gia đã được chứng minh là đem lại hiệu quả kinh tế - xã hội thiết thực không chỉ ở Việt Nam mà còn ở nhiều nước khác trên thế giới và khu vực. Đây là hoạt động "xúc tác" thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống và phát triển bền vững.

Sau gần 10 năm triển khai tại các bộ, ngành, địa phương, Chương trình NSCL quốc gia 712 đã đạt nhiều kết quả nổi bật, nhiều cá nhân, doanh nghiệp điển hình được hỗ trợ từ chương trình và năng suất chất lượng đã tăng lên rõ rệt. Có nhiều doanh nghiệp báo cáo sau khi được hỗ trợ tư vấn và áp dụng các hệ thống, công cụ cải tiến năng suất năng suất của doanh nghiệp đã tăng lên 20-30% so với trước khi áp dụng. Tham gia chương trình này, doanh nghiệp được tiếp cận các hệ thống quản lý chất lượng theo chuẩn quốc tế như: ISO 9.000, ISO 14.000 và hệ thống công cụ cải tiến cơ bản như: 5S, Lean hoặc Lean 6 Sixma...

Có thể khẳng định, hoạt động thúc đẩy NSCL của Việt Nam trong giai đoạn vừa qua đã mang lại nhiều kết quả nổi bật, cụ thể: Thứ nhất, các doanh nghiệp Việt Nam đã ý thức được tầm quan trọng của việc xây dựng hệ thống quản lý chất lượng, đảm bảo chất lượng sản phẩm, dịch vụ đáp ứng yêu cầu của khách hàng, tăng cường sức cạnh tranh của doanh nghiệp thông qua không ngừng cải tiến năng suất, chất lượng và hiệu quả quản lý.

Thứ hai, các doanh nghiệp đã đưa vào áp dụng các chương trình cải tiến năng suất, chất lượng, coi đó là hoạt động không thể thiếu trong doanh nghiệp mình. Các hoạt động quản lý chất lượng, cải tiến chất lượng, tiêu chuẩn hoá và ứng dụng tiêu chuẩn ngày càng được áp dụng hiệu quả và nhân rộng.

Thứ ba, các hệ thống quản lý như ISO 9000, SA 8000, ISO 14000, GMP, HACCP đã trở thành hệ thống quen thuộc với các doanh nghiệp. Đồng thời, các chương trình và công cụ cải tiến Kaizen, 5S, Lean, Lean 6 Sigma… và công cụ quản lý khác cũng được quan tâm, ứng dụng nhiều hơn.

Thứ tư, các tổ chức, cơ quan hành chính nhà nước cũng tham gia hỗ trợ tích cực trong việc thúc đẩy phong trào bằng việc tiếp thu và phổ biến những phương pháp mới, ứng dụng những công cụ quản lý như ISO 9000 để đẩy mạnh chất lượng phục vụ, tạo môi trường thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội.

Để có được kết quả trên, theo ông Hà Minh Hiệp, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường chất lượng (Bộ KH&CN), thời gian qua, việc triển khai Chương trình 712 đã bám sát mục tiêu, nội dung, nhiệm vụ đề ra. Các bộ, ngành, địa phương đã quan tâm, chủ động hơn trong triển khai, thực hiện nhiệm vụ.

Tuy nhiên, sự tham gia của các doanh nghiệp vẫn còn bị động, chưa nhận thức đầy đủ về vai trò của doanh nghiệp trong môi trường cạnh tranh; phần lớn doanh nghiệp có quy mô vừa và nhỏ, nguồn lực yếu, trang thiết bị sản xuất cũ; đội ngũ quản lý sản xuất còn hạn chế nên chưa đủ tự tin áp dụng các hệ thống quản lý, công cụ cải tiến năng suất, chất lượng; năng lực, trình độ của đội ngũ cán bộ, chuyên gia năng suất, chất lượng còn hạn chế. Mạng lưới đơn vị quản lý, nghiên cứu, tư vấn, hỗ trợ về NSCL của các ngành, địa phương còn mỏng cả về số lượng và chất lượng so với yêu cầu của công tác quản lý nhà nước cũng như việc thúc đẩy hoạt động NSCL tại doanh nghiệp.

Kinh phí đầu tư cho Chương trình còn hạn hẹp, nhiều địa phương không có điều kiện đầu tư hoặc chưa ưu tiên đầu tư kinh phí cho Dự án. Bên cạnh đó, các Bộ ngành chưa quan tâm đúng mức đến hoạt động nâng cao NSCL, chưa nhận thức đầy đủ vai trò kiến tạo, hỗ trợ phát triển doanh nghiệp thông qua hỗ trợ áp dụng các giải pháp KH&CN. Vốn đối ứng của doanh nghiệp tham gia dự án chưa nhiều, doanh nghiệp chưa đủ nguồn lực để thực hiện các dự án cải tiến, do đó mức độ triển khai dự án tại doanh nghiệp khó khăn, nhỏ lẻ.

Theo Ban điều hành Chương trình, triển khai Chương trình NSCL đến năm 2020 đã thực hiện nhiệm vụ bước đầu , từng bước trang bị cơ sở hạ tầng cho hoạt động NSCL, chuẩn bị cho giai đoạn hành động tiếp theo là đẩy mạnh hoạt động nâng cao NSCL theo diện rộng và tập trung vào nâng cao NSCL cho doanh nghiệp sản xuất, cung cấp các sản phẩm chủ lực, trọng điểm của nền kinh tế.

Hà Thanh