Thực hư thông tin Công ty than 91 đào than, phá 'rừng thiêng' Yên Tử

Vừa qua, báo chí có đăng tải thông tin cho rằng Công ty TNHH MTV 91, thuộc Tổng Công ty Đông Bắc (sau đây viết tắt là Công ty than 91) khai thác than trái phép trong rừng quốc gia Yên Tử, TP Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh.

Không chỉ có vậy, báo chí còn phản ánh Công ty than 91 “móc ngoặc” với đơn vị quản lý lâm trường, kiểm lâm để chặt cây rừng, san ủi gần chục héc ta đồi rừng để khai thác trên 100.000 tấn than lộ thiên trái phép bán ra ngoài, chia chác cho nhau…

Trên báo Bảo vệ pháp luật Số 38 ra thứ Tư ngày 10/5/2016 viết: “Lo lắng trước việc rừng quốc gia Yên Tử bị xâm hại, chúng tôi quyết định hành trình đi tìm sự thật. Tuy nhiên, hành trình trước mắt chúng tôi đầy hiểm nguy! Con đường độc đạo dài gần 5km vào khu vực khai thác than trái phép rất hiểm trở, với nhiều trạm bảo vệ nghiêm ngặt. Người lạ nếu qua mặt được đội “chim lợn” và các trạm bảo vệ đeo băng đỏ, thì cũng khó tìm ra điểm khai thác than trái phép nằm sâu trong rừng.

Sau nhiều ngày theo những đoàn xe “hổ vồ” vào “ăn” than rồi chở ra khu vực Cảng Điền Công, cũng có lúc chúng tôi phải đóng vai thành những công nhân mỏ thực thụ, mới tìm được những điểm khai thác than trái phép theo phản ánh.

Khoảng 10h30’, trong vai người dân đi hái măng rừng, nhóm phóng viên chúng tôi đã có mặt tại một cửa lò than không có số hiệu nằm trong khu vực rừng quốc gia Yên Tử và đã tận mắt chứng kiến hoạt động khai thác than ở đây. Những toa xe chở than cứ đều đặn, ì ạch cõng than trong hầm lò ra đổ xuống một sườn đồi dốc thẳng đứng.

Theo ghi nhận, cửa lò này không có bảng biển thông báo thông tin. Chúng tôi hỏi chuyện những công nhân đang làm việc ở đây thì biết được một số thông tin: Lò than này có tên là cửa lò 265, cách chùa Đồng (Yên Tử) 2km và lò than cũng đã đào được 2km (!) Cửa lò than bí hiểm này lúc nào cũng đóng kín, nó chỉ mở cửa khi có những goòng than chạy từ trong ra đổ than xuống, rồi lại đóng lại khi những goòng sắt không quay trở vào.

Thông tin trên khiến cho chúng tôi lo ngại! Liệu lò than của Công ty than 91 này có “ăn” thẳng về chùa Đồng hay không? Nếu mà đi thẳng về chùa Đồng thì Yên Tử, chốn tâm linh và sinh thái, báu vật vô giá của tạo hóa và lịch sử dân tộc trao tặng cho Quảng Ninh đang bị xâm hại nghiêm trọng?”.

Bài báo đặt ra câu hỏi trách nhiệm của chính quyền Uông Bí và Ban quản lý rừng quốc gia Yên Tử khi để xảy ra tình trạng này.

Sau khi xuất hiện thông tin trên, ngày 10/5, UBND TP Uông Bí đã có văn bản báo cáo đồng chí Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh Nguyễn Đức Long và Phó Chủ tịch tỉnh Đặng Huy Hậu.

Văn bản này do ông Nguyễn Đình Trung – Phó Chủ tịch UBND TP Uông Bí ký, với nội dung như sau:

Cửa lò +265 của Công ty than 91 nằm trong diện tích giấy phép khai thác khoáng sản số 2948/GP-BTNMT ngày 19/12/2014 của Bộ Tài nguyên Môi trường.

Toàn bộ khai trường, trong đó có cửa lò +265 nói trên, nằm trong địa giới hành chính xã Tràng Lương, thị xã Đông Triều, nằm ngoài ranh giới rừng quốc gia Yên Tử, cách ranh giới rừng quốc gia Yên Tử gần 200m.

Lãnh đạo Uông Bí khẳng định, qua kiểm tra hiện trạng rừng khu vực nói trên, rừng quốc gia Yên Tử không bị chặt phá, xâm hại như báo chí phản ánh. 

Về việc này, ngày 10/5, Chủ tịch UBND TP Uông Bí cùng lãnh đạo một số phòng ban của thành phố đã trực tiếp đến hiện trường để kiểm tra. Tuy nhiên, khu vực Công ty than 91 khai thác không nằm trong địa giới Uông Bí.

Còn về băn khoăn, liệu lò than của Công ty than 91 đã đâm sâu vào lòng đất, vào bên trong rừng quốc gia Yên Tử hay chưa thì cán bộ ban quản lý rừng quốc gia Yên Tử thẳng thắn thừa nhận không đủ thẩm quyền để kiểm tra.  

Tổng công ty Đông Bắc là doanh nghiệp Kinh tế - Quốc phòng trực thuộc Bộ Quốc phòng, có chức năng và nhiệm vụ chính là sản xuất kinh doanh và quân sự quốc phòng. Hiện nay, Tổng công ty có 17 Công ty thành viên, 2 phân đội trực thuộc, 14 Phòng, Ban nghiệp vụ, 01 Trung tâm; 01 Chi nhánh và 01 Văn phòng đại diện; với tổng số cán bộ, công nhân viên chức lao động trên 12.000 người.  Lĩnh vực hoạt động chủ yếu của Tổng công ty Đông Bắc là sản xuất, kinh doanh than. Quảng Ninh là địa bàn trọng yếu của đơn vị này. Tuy hoạt động chính là sản xuất, kinh doanh than nhưng Tổng công ty Đông Bắc thuộc Bộ Quốc phòng, Tập đoàn Than không quản lý.

>> Yên Tử ơi năm nay xa lạ quá!

Viết Cường - Ngọc Hùng