Theo đó, mặt hàng xăng dự kiến tăng thêm 33%, tức 1.000 đồng lên mức 4.000 đồng/lít, và các mặt hàng dầu khác tăng thêm từ 500 - 1.100 đồng/lít hay kg. Đó là nội dung vừa được Bộ Tài chính đưa ra lấy ý kiến dự thảo Nghị quyết của Ủy ban thường vụ Quốc hội về việc tăng thuế bảo vệ môi trường, trong đó có việc tăng mạnh thuế bảo vệ môi trường với xăng dầu.

Cụ thể, mặt hàng xăng tăng lên kịch khung là 4.000 đồng/lít thay cho mức 3.000 đồng/lít hiện hành. Dầu Diesel lên 2.000 đồng/lít thay cho mức 1.500 đồng/lít hiện hành. Dầu Mazut, dầu Nhờn tăng lên mức 2.000 đồng/lít thay cho mức 900 đồng/lít hiện hành. Mặt hàng Mỡ nhờn lên kịch khung 2.000 đồng/kg thay cho mức 900 đồng/kg hiện hành.

Theo Luật Thuế bảo vệ môi trường, khung thuế môi trường với xăng là từ 1.000 - 4.000 đồng/lít; dầu Diesel từ 500 - 2.000 đồng/lít; dầu Mazut, dầu Nhờn từ 300 - 2.000 đồng/lít; Mỡ Nhờn từ 300 - 2.000 đồng/kg.

Như vậy, Bộ Tài chính đang có đề xuất tăng tới kịch khung mức thuế môi trường áp dụng cho các mặt hàng xăng dầu.

Lý giải về vấn đề này, Bộ Tài chính cho rằng vì mức thuế nhập khẩu xăng dầu từ các nước đang được cắt giảm mạnh nên đã ảnh hưởng đến nguồn thu ngân sách, nhất là xăng dầu nhập từ Trung Quốc, Hàn Quốc. Cụ thể xăng dầu nhập khẩu từ thị trường Asean và Trung Quốc chiếm tỷ lệ lớn (trên 60%).

Bộ Tài chính cho rằng: Do thực hiện cắt giảm mức thuế nhập khẩu theo các hiệp định thương mại tự do nên số thu từ hoạt động nhập khẩu xăng dầu liên tục giảm qua các năm.

Cụ thể: Số thu năm 2016 từ ASEAN là 5,8 nghìn tỷ đồng, giảm 57% so với năm 2015 (13,5 nghìn tỷ đồng); từ Trung Quốc là 898 tỷ đồng, giảm 76% so với năm 2015 (3.712 tỷ đồng). Năm 2017, số thu từ hoạt động nhập khẩu xăng dầu từ các thị trường này tiếp tục giảm, trong đó từ ASEAN giảm 97% so với năm 2016.

Mặt khác, theo Bộ Tài chính, hiện nay, giá bán lẻ xăng dầu ở Việt Nam cơ bản đang thấp hơn so với các nước có chung đường biên giới nói riêng và nhiều nước khác trong khu vực ASEAN và Châu Á nói chung.

Theo bảng xếp hạng của trang web Global Petrol Prices vào ngày 27/11/2017, giá bán lẻ xăng của Việt Nam đứng thứ vị trí 45 từ thấp đến cao trong tổng số 167 quốc gia (thấp hơn 122 nước) với mức giá là 18.580 đồng/lít, thấp hơn so với 3 nước có chung đường biên giới với Việt Nam (thấp hơn Lào là 5.304 đồng/lít, Campuchia là 2.988 đồng/lít, Trung Quốc là 1650 đồng/lít); và thấp hơn một số quốc gia khác trong khu vực ASEAN, Châu Á (như thấp hơn Singapore là 18.560 đồng/lít, Philippines là 3.892 đồng/lít, Hồng Kông là 27.974 đồng/lít).

Bộ Tài chính cũng cho rằng: Xăng, dầu là sản phẩm có chứa nhiều chất gây ô nhiễm môi trường như chì, lưu huỳnh, benzen, hydrocacbon thơm, hydrocacbon nặng và một số phụ gia... Đây là những chất gây hại đến an toàn, sức khỏe và môi trường. Trong đó, tiếp xúc với chất benzen trong một thời gian nhất định có thể tiềm ẩn nguy cơ ung thư.

Vì lẽ đó, Bộ Tài chính cho rằng cần thiết điều chỉnh nâng mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu nhằm nâng cao hơn nữa trách nhiệm và nhận thức của tổ chức, cá nhân đối với môi trường, khuyến khích sản xuất, sử dụng sản phẩm thay thế, thân thiện với môi trường (như xăng dầu sinh học).

Theo tính toán của Bộ Tài chính, với mức tăng này số tiền thu thuế bảo vệ môi trường từ xăng dầu sẽ đạt 57.312 tỷ đồng/năm, tăng khoảng 15.684 tỷ đồng/năm so với mức thuế hiện nay. Việc tăng thuế có thể khiến nhiều người quan ngại bởi sự leo thang về giá ở các mặt hàng khác, tuy nhiên, nếu chúng ta điều tiết hợp lý, đặc biệt là với mục đích bảo vệ môi trường thì người dân cũng bớt băn khoăn. 

Ngoài ra, trong dự thảo lần này, Bộ Tài chính cũng có đề xuất tăng thuế môi trường với than, dung dịch HCFC và túi nilon.

 Khuất Nguyên (T/h)