Thuốc lá: 'Thủ phạm' khiến 17.000 người tử vong mỗi năm tại Việt Nam

Theo các chuyên gia y tế phân tích, hút 1 điếu thuốc lá làm giảm 5,5 phút tuổi thọ. Mỗi giây có 1 người chết vì các bệnh liên quan đến thuốc lá. Số người tử vong do thuốc lá gây ra gấp 3 lần số người chết vì HIV và tai nạn giao thông. Và thuốc lá cũng là nguyên nhân chính gây ra bệnh ung thư phổi.

Theo Ths. BS Phạm Thị Lệ Quyên, Trung tâm Hô hấp Bệnh viện Bạch Mai cho biết, nhiều loại bệnh có liên quan đến thuốc lá. Bởi, khi khói thuốc đi vào qua miệng, người hút thuốc bỏ qua cơ chế bảo vệ thứ nhất là quá trình lọc ở mũi. Người hút thuốc thường bài tiết nhiều đờm hơn người không hút và khả năng đưa đờm ra khỏi đường hô hấp kém hơn do hệ thống lông chuyển ở người hút thuốc bị liệt, thậm chí bị phá huỷ.

Khói thuốc làm thay đổi cấu trúc các tuyến tiết nhầy và thành phần của chất nhầy. Đôi khi các tuyến tiết nhầy bị tắc làm giảm khả năng bài tiết đờm. Hậu quả là chất nhầy bị nhiễm các chất độc hại, và bị giữ lại nhiều trong tổ chức phổi, cản trở sự lưu thông trao đổi khí. Nguy cơ bị ung thư phổi của những người hút thuốc cao hơn gấp 10 lần so với những người không hút thuốc. Mức độ tăng nguy cơ khác nhau tuỳ theo loại tế bào ung thư.

Còn theo BS.CKI. Lê Thị Hoài Thanh, chuyên khoa Hô Hấp - Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC cho hay, theo đánh giá của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), ung thư phổi hiện là loại ung thư hay gặp nhất trên thế giới, với số ca được chẩn đoán trong năm 2012 là 1.825.000 ca, chiếm 13% trong tổng số các ung thư. Trong số đó, ở nam giới, số ung thư phổi phổi chiếm 16,7%, tức vị trí số 1; còn ở nữ giới là 8,8%, đứng ở vị trí thứ 3.

Hàng năm, thuốc lá gây ra 90% các trường hợp ung thư phổi, 75% các trường hợp phổi tắc nghẽn mạn tính và 25% các trường hợp bệnh tim thiếu máu cục bộ. Tại Việt Nam ước tính mỗi năm có 17.000 người tử vong do thuốc lá.

Cũng theo bác sĩ Hoài Thanh, đối với ung thư phổi, giai đoạn sớm các triệu chứng nghèo nàn hoặc không có triệu chứng. Khi bệnh ung thư phát triển, thường có các triệu chứng sau: Ho khan là triệu chứng hay gặp nhất; Ho khạc đờm hoặc lẫn máu; Khó thở; Hội chứng viêm phế quản phổi cấp hoặc bán cấp. Các triệu chứng do chèn ép, xâm lấn: khi xuất hiện các triệu chứng này thì ung thư phổi thường đã ở giai đoạn muộn như đau ngực; Nói khan; Nuốt nghẹn; Nấc.

Ung thư phổi chia thành 2 loại chính: Ung thư phổi tế bào nhỏ và ung thư phổi không phải tế bào nhỏ. Ung thư phổi tế bào nhỏ là loại ung thư phát triển nhanh, nó có thể lây lan nhanh đến các bộ phận khác của cơ thể. Ung thư phổi tế bào nhỏ thường xuất hiện ở người sử dụng thuốc lá và hiếm thấy ở người không hút thuốc. Ung thư phổi không phải tế bào nhỏ phát triển chậm hơn và phổ biến hơn, đây là loại ung thư ít xâm lấn hơn loại trên.

Trong các bệnh ung thư phổi có đến 85% những người ung thư phổi thuộc loại ung thư không tế bào nhỏ. Loại ung thư này nếu phát hiện sớm, phẫu thuật, xạ trị hay hóa trị có thể chữa khỏi căn bệnh này.

“Trên thực tế, bệnh ung thư nếu được phát hiện sớm cơ hội kéo dài cuộc sống sau 5 năm và chữa khỏi rất cao. Tuy nhiên, hiện nay tại Việt Nam, ung thư phổi có tỉ lệ tử vong cao vì thường phát hiện muộn. Vì vậy, việc phát hiện sớm ung thư phổi đóng vai trò rất quan trọng”, bác sĩ Thanh chia sẻ.

Ngọc Nga (T/h)