Các Ngoại trưởng ASEAN lại ‘cực kỳ quan ngại’ về tình hình Biển Đông

Theo những tin tức mới nhất về tình hình Biển Đông hiện nay trên báo Thanh Niên, Ngoại trưởng các nước ASEAN ngày 20/11 đã họp tại thủ đô Kuala Lumpur của Malaysia, trong khuôn khổ Hội nghị thượng đỉnh ASEAN lần thứ 27, diễn ra từ ngày 18 – 22/11. Phát biểu sau khi chủ trì cuộc họp, Ngoại trưởng Malaysia Anifah Aman cho biết lãnh đạo Bộ Ngoại giao các nước ASEAN vẫn giữ nguyên quan điểm “cực kỳ quan ngại” với các diễn biến gần đây trên Biển Đông.

Tình hình Biển Đông hiện nay là một trong những nội dung được đề cập đến trong Hội nghị thượng đỉnh ASEAN lần thứ 27

Theo ông Anifah Aman, các ngoại trưởng đã nhấn mạnh các bên phải tăng cường thực thi đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố ứng xử của các bên trên Biển Đông (DOC), cũng như khẩn trương thiết lập Bộ quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC). Đồng thời đại diện các nước ASEAN cũng tái khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình, an ninh, ổn định và tự do hàng hải ở Biển Đông.

Theo dự kiến, tình hình Biển Đông căng thẳng như hiện nay sẽ được đưa ra bàn tại hội nghị thượng đỉnh ASEAN lần này. Ngoài ra, hội nghị thượng đỉnh Đông Á cũng sẽ được tổ chức tại Kuala Lumpur trong hai ngày 21 và 22/11 với sự tham gia của lãnh đạo các nước Nhật Bản, Mỹ, Trung Quốc, Ấn Độ, Nga, Hàn Quốc, New Zealand, Australia và 10 nước ASEAN. Theo báo The Mainichi của Nhật Bản, dự thảo tuyên bố chung hội nghị thượng đỉnh Đông Á cũng sẽ nêu bật vấn đề Biển Đông.

Trong một diễn biến khác liên quan đến tình hình Biển Đông hiện nay, theo thỏa thuận vừa đạt được giữa Canberra và Washington, máy bay ném bom và máy bay tiếp dầu Mỹ có thể được hạ cánh và xuất kích từ căn cứ không quân Tindal của Australia để rút ngắn khoảng cách đến Biển Đông, báo Tuổi Trẻ đưa tin.

Australia cho phép Mỹ sử dụng căn cứ không quân Tindal tại Biển Đông

Phát biểu trước các phóng viên ngày 20/11 tại Washington D.C., lãnh đạo Lực lượng Không quân Thái Bình Dương, tướng Lori Robinson khẳng định thỏa thuận đạt được chính là “một sáng kiến tình thế” được đặt ra trong thời điểm căng thẳng gia tăng tại khu vực. “Ý tưởng này giống như những gì chúng tôi đã từng thực hiện ở Guam - đưa máy bay ném bom và máy bay tiếp dầu đến hoạt động và đào tạo chung với đồng minh Úc cũng như huấn luyện phi công và phi hành đoàn của họ hoạt động hiệu quả hơn trong khu vực” - ông Robinson nói.

Ông Robinson cũng nhấn mạnh sự hiện diện máy bay ném bom của Mỹ ở Thái Bình Dương là nhân tố rất quan trọng để trấn an đồng minh và ngăn chặn các bên đối địch khác. “Thỏa thuận về hoạt động của máy bay ném bom tầm xa có thể lấp đầy vai trò này” - ông khẳng định.

Tuy thỏa thuận chi tiết về các loại máy bay có thể được điều đến căn cứ vẫn chưa được thống nhất, nhưng phía Mỹ hi vọng có thể sử dụng căn cứ không quân Tindal như ở căn cứ đảo Guam phía Tây Thái Bình Dương. Theo nhận định của giới quan sát quốc tế, động thái này của Mỹ được thực hiện trong nỗ lực tăng cường hiện diện tại khu vực để đối phó với một Trung Quốc đang ngày lớn mạnh và quyết đoán hơn trong tranh chấp Biển Đông.

Nhiều ý kiến cho rằng Mỹ làm vậy nhằm đối phó với một Trung Quốc đang ngày càng hung hăng ở Biển Đông

Trên thực tế, ý tưởng về việc sử dụng căn cứ không quân Australia cho hoạt động ở Biển Đông từng được David Shear, trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng về các vấn đề châu Á - Thái Bình Dương trình bày trước các thượng nghị sĩ vào tháng 5. Tuần trước, Mỹ cũng điều máy bay B-52 đến quần thảo trên đảo nhân tạo mà Trung Quốc xây dựng trái phép ở quần đảo Trường Sa, không lâu sau khi tàu khu trục USS Lassen thực hiện tuần tra trong khu vực Biển Đông.

Nguyễn Yên (T/h)