Trung Quốc bất ngờ đổi giọng sau bài báo ‘ám mùi khói súng’ về Biển Đông

Theo những tin tức mới nhất về tình hình Biển Đông hiện nay, Chính phủ Trung Quốc đang tìm cách giảm nhẹ những lo ngại về một cuộc xung đột ở Biển Đông sau khi Thời báo Hoàn cầu của nước này hôm 5/7 cho biết Bắc Kinh nên chuẩn bị cho một cuộc đối đầu quân sự. Cụ thể khi được hỏi về bài xã luận đăng trên Thời báo Hoàn cầu và khả năng xảy ra xung đột ở Biển Đông, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi khẳng định Bắc Kinh “cam kết hòa bình”.

Trung Quốc đã không ít lần ‘nói một đằng, làm một nẻo’ bất chấp tình hình Biển Đông đang căng thẳng, phức tạp

“Trung Quốc sẽ làm việc với các nước ASEAN để bảo vệ hòa bình và ổn định ở Biển Đông. Đối với các tranh chấp liên quan, Trung Quốc sẽ không chấp nhận bất kỳ phán quyết nào từ bên thứ ba cũng như giải pháp áp đặt lên Trung Quốc” – ông Hồng Lỗi tuyên bố. Theo bình luận báo Người Lao Động trích từ Reuters, quan chức này muốn đề cập tới phán quyết của Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) ở The Hague, Hà Lan sắp được công bố vào ngày 12/7 tới.

Về bài xã luận của Thời báo Hoàn cầu, phát ngôn viên Lầu Năm Góc Peter Cook nhấn mạnh “Mỹ không muốn đối đầu với Trung Quốc” nhưng sẽ tiếp tục duy trì sự hiện diện thường xuyên trong khu vực. “Chúng tôi đã chỉ ra con đường ngoại giao để giải quyết các vấn đề... Chúng cần được giải quyết một cách hòa bình. Phán quyết từ The Hague sẽ mở ra cơ hội cho việc thực hiện điều này” – ông Cook nói.

Các quan chức Mỹ đang lo ngại phán quyết bất lợi của PCA sẽ thúc đẩy Trung Quốc thiết lập Vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) ở Biển Đông, đồng thời tăng cường khả năng quân sự của mình ở đó. Theo báo China Daily, phản ứng của Trung Quốc sẽ “hoàn toàn phụ thuộc” vào Philippines, nước khởi kiện yêu sách “đường lưỡi bò” phi pháp của Trung Quốc lên PCA.

“Sẽ không có sự cố nào xảy ra nếu các bên bỏ qua phán quyết của tòa trọng tài” – tờ báo dẫn nguồn tin giấu tên cho biết. Trước đó, trong một bài xã luận đăng tải bằng cả tiếng Trung lẫn tiếng Anh, Thời báo Hoàn cầu nói rằng nước này nên nâng cao khả năng răn đe quân sự, chuẩn bị sẵn sàng cho bất kỳ cuộc đối đầu quân sự nào. Đây được xem là phản ứng trước hành động gửi 2 nhóm tàu sân bay chiến đấu quanh Biển Đông của Mỹ.

Trước đó Thời báo Hoàn cầu Trung Quốc đã lớn tiếng cảnh báo về khả năng xung đột quân sự ở Biển Đông

Trong một diễn biến khác liên quan đến tình hình Biển Đông hiện nay trên báo Pháp Luật TPHCM, phát biểu tại một hội nghị tại trụ sở tổ chức nghiên cứu chính sách toàn cầu Carnegie Endowment for International Peace ở Mỹ hôm 5/7, ông Đới Bỉnh Quốc, nguyên Ủy viên Quốc vụ viện Trung Quốc, hiện đang là Chủ tịch Đại học Tế Nam tuyên bố Bắc Kinh sẽ bác bỏ phán quyết của PCA và cảnh cáo Mỹ nên ứng xử cẩn trọng ở Biển Đông.

Ông Đới Bỉnh Quốc lớn tiếng rằng phán quyết của PCA về vụ kiện của Philippines “không hơn một tờ giấy lộn”. Ông này không những đề nghị các nước không công nhận phán quyết mà còn cảnh cáo Trung Quốc sẽ không bỏ qua bất kỳ hành động khiêu khích nào từ phía Philippines sau phán quyết.

Ông Đới Bỉnh Quốc cáo buộc Mỹ tăng căng thẳng trên Biển Đông với các hoạt động tuần tra hàng hải và hàng không, cũng như khuyến khích các nước Đông Nam Á đối đầu hơn với Trung Quốc. “Chúng tôi ở Trung Quốc sẽ không sợ hành động của Mỹ, dù Mỹ có đưa 10 tàu sân bay Biển Đông. Mỹ cần nhận thức rủi ro là có thể bị lôi kéo vào rắc rối và phải trả một cái giá đắt không ngờ”, ông Đới đe dọa.

Bài phát biểu của ông Đới Bỉnh Quốc ngay sau đó được đăng trên trang web Bộ Ngoại giao Trung Quốc. Đáng chú ý, tuyên bố này được ông Đới Bình Quốc đưa ra trong bối cảnh ngày Tòa án trọng tài thường trực (PCA) ra phán quyết về vụ kiện của Philippines với tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc ở Biển Đông đang đến rất gần (ngày 12/7).

Hiện chưa rõ thực tế Trung Quốc sẽ phản ứng thế nào khi chính thức có phán quyết của PCA, tuy nhiên theo trang tin Foreign Policy (Mỹ), từ những lời lẽ của ông Đới Bỉnh Quốc có thể đoán được là phản ứng này sẽ không nhẹ nhàng. 

Ông Đới Bỉnh Quốc vận động hành lang cho vụ kiện Biển Đông và đe dọa Washington ngay trên đất Mỹ

Nhiều chuyên gia nhận định khả năng lớn là Trung Quốc sẽ xúc tiến cải tạo quanh bãi cạn Scarborough. Động thái này sẽ tăng căng thẳng và có thể kích thích xung đột với Philippines và Philippines sẽ nhờ Mỹ hỗ trợ quân sự. Diễn biến sau đó sẽ rất khó lường và có thể khiến tình hình Biển Đông thêm căng thẳng, phức tạp.

Cũng vì lo ngại chiến tranh, ngày 5/7, Tổng thống mới của Philippines Rodrigo Duterte khẳng định Philippines sẵn sàng đối thoại với Trung Quốc sau khi PCA ra phán quyết  về vụ kiện Biển Đông để tránh xung đột. “Một khi thuận lợi, hãy đàm phán. Chiến tranh là điều bẩn thỉu và chúng tôi không sẵn sàng”. Về phần mình Trung Quốc tuyên bố sẵn sàng đàm phán với Philippines miễn Philippines bỏ qua phán quyết của PCA.

Lan Anh (T/h)