Lập trường chính thức của Nga về tình hình Biển Đông hiện nay

Theo những tin tức mới nhất báo VnExpress trích từ nguồn Tass, Bộ Ngoại giao Nga đã tuyên bố về lập trường của nước này xoay quanh vấn đề tình hình Biển Đông hiện nay. Theo đó, phía Nga cho rằng sự tham gia của các bên thứ ba vào những tranh chấp lãnh thổ trên Biển Đông sẽ chỉ càng làm gia tăng căng thẳng trong khu vực.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova tuyên bố lập trường của Moscow về tình hình Biển Đông hiện nay. Ảnh Reuters

Cụ thể, phát biểu trong một cuộc họp báo hôm qua 10/6, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova nói: "Nga không phải một bên tranh chấp lãnh thổ ở Biển Đông và sẽ không bị lôi kéo vào chúng. Chúng tôi không đứng về phía nào. Chúng tôi tin tưởng chắc chắn rằng sự can dự của bên thứ ba vào những tranh chấp này sẽ chỉ khiến căng thẳng trong khu vực thêm trầm trọng".

"Tham vấn và đàm phán về tranh chấp lãnh thổ nên được tổ chức trực tiếp giữa các bên liên quan theo phương thức mà họ cảm thấy phù hợp. Chúng tôi cho rằng chìa khóa để giải quyết bất đồng trong khu vực có thể là xây dựng một kiến trúc an ninh mới ở châu Á - Thái Bình Dương dựa trên các phương pháp tiếp cận tập thể và chuẩn mực của luật pháp quốc tế", bà Zakharova cho biết thêm.

"Chúng tôi kêu gọi tất cả các đối tác tích cực tham gia vào việc thực hiện sáng kiến của Nga về phát triển những nguyên tắc khuôn khổ tăng cường an ninh và hợp tác ở châu Á - Thái Bình Dương. Về phần mình, chúng tôi sẽ tiếp tục ủng hộ nỗ lực của Trung Quốc và những nước thành viên Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) nhằm xây dựng một bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông", bà Zakharova kết luận.

Trước đó vào hồi cuối tháng 4, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov trong cuộc hội đàm với người đồng nhiệm Trung Quốc Vương Nghị cũng nêu quan điểm rằng tranh chấp trên Biển Đông không nên bị quốc tế hóa. Các nước bên ngoài không nên can thiệp vào việc giải quyết tranh chấp ở khu vực.

Trung Quốc ngang nhiên tuyên bố chủ quyền với hầu hết diện tích Biển Đông, chồng lấn lên vùng biển 4 trong 10 nước thành viên ASEAN, gồm Việt Nam, Philippines, Malaysia và Brunei. Tuy nhiên, quan điểm của ASEAN là vấn đề liên quan đến nhiều bên, nhiều nước thì phải giải quyết bằng con đường đa phương và phải được công khai minh bạch trước cộng đồng quốc tế, theo quy định và luật pháp quốc tế.

‘Đường lưỡi bò’ phi lý mà Trung Quốc đơn phương áp đặt lên gần như toàn bộ diện tích Biển Đông. Ảnh minh họa

Trong một diễn biến khác liên quan đến tình hình Biển Đông hiện nay trên báo Dân Trí, trong một cuộc trả lời phỏng vấn độc quyền mới đây với hãng tin Channel News Asia của Singapore, Tổng thống sắp mãn nhiệm của Philippines Benigno Aquino đã chia sẻ một số vấn đề liên quan đến vụ kiện yêu sách ‘đường lưỡi bò’ của Trung Quốc ở Biển Đông, quan hệ giữa hai nước và khu vực.

Ông Aquino cho biết, trong suốt nhiệm kỳ của mình, Manila đã tham gia vào nhiều cuộc đàm phán song phương cũng như thông qua các diễn đàn khu vực và thậm chí tòa án trọng tài quốc tế để cố gắng làm rõ vị thế của mỗi bên trong tranh chấp ở Biển Đông. Bình luận về việc liệu phán quyết sắp tới của tòa án quốc tế ảnh hưởng như thế nào đến quan hệ giữa Philippines - Trung Quốc cũng như các nước có tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông, ông Aquino nói:

“Điều quan trọng nhất đối với chúng tôi tiếp tục là đường chín đoạn. Liệu nó có phải một khái niệm hợp pháp? Có phải Trung Quốc đã tự thêm các đường nối mà tất cả các nước thành viên và các nước ký kết Công ước Liên hợp quốc về luật biển (UNCLOS) đều cho rằng không tồn tại. Nếu tất cả được làm rõ, thì mọi thỏa thuận sẽ có thêm một nền tảng vững chắc. Chúng tôi tin rằng nếu có thể làm sáng rõ quyền lợi và nghĩa vụ của mỗi bên, thì nó sẽ là tiền đề quan trọng để thúc đẩy sự ổn định và thịnh vượng của khu vực”.

Quan hệ giữa Philippines và Trung Quốc đã trở nên căng thẳng trong nhiệm kỳ 6 năm của ông Aquino, người sẽ mãn nhiệm vào cuối tháng 6 này, vì những tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông. Chính phủ của ông Aquino đã ký một hiệp định quốc phòng mới với Mỹ và khiếu nại về tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc ra tòa trọng tài, trong khi từ chối đàm phán trực tiếp với Bắc Kinh. Trong khi đó, người lên kế nhiệm ông Aquino là ông Rodrigo Duterte - người từng tuyên bố sẵn sàng đàm phán song phương với Trung Quốc, song mặt khác khẳng định sẽ không nhượng bộ Trung Quốc. 

Tổng thống sắp mãn nhiệm của Philippines Benigno Aquino yêu cầu cần làm rõ quyền của mỗi bên ở Biển Đông. Ảnh Reuters

Khi được hỏi liệu chính quyền tiếp theo của Philippines sẽ làm gì để giải quyết vấn đề Biển Đông, ông Aquino từ chối trả lời trực tiếp và chỉ nói rằng: “Tôi muốn để cho ông ấy (ông Duterte) có nhiều lựa chọn. Tôi không muốn mọi thứ càng trở nên hỗn độn. Tôi tự áp mình không được lên tiếng về bất cứ động thái nào của ông ấy trong vòng 1 năm, tất nhiên sẽ chỉ đưa ra lời khuyên khi được đề nghị”.

Philippines đã khởi kiện Trung Quốc ra tòa quốc tế từ tháng 1/2013. Đơn của Philippines đề nghị phân xử 3 việc: Làm rõ tính pháp lý của đường 9 đoạn, còn gọi là ‘đường lưỡi bò’ của Trung Quốc ôm lấy một vùng rộng lớn ở Biển Đông; quy chế của những thực thế Trung Quốc chiếm đóng như các bãi cạn và các quyền hàng hải của chúng, và các hoạt động của Trung Quốc trong những nơi Philippines coi là vùng đặc quyền kinh tế của họ. Tòa án trọng tài quốc tế dự kiến sẽ đưa ra phán quyết trong vài tuần tới và được cho là sẽ bất lợi với Trung Quốc.

Nguyễn Yên (T/h)