Lần đầu tiên Tổng thống Obama chính thức lên tiếng về phán quyết Biển Đông

Theo những tin tức mới nhất về tình hình Biển Đông hiện nay trên báo Dân Trí, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã lên tiếng kêu gọi Trung Quốc và các bên tranh chấp ở Biển Đông phối hợp mang tính xây dựng để giải quyết các bất đồng. Đây là bình luận công khai đầu tiên của người đứng đầu Nhà Trắng kể từ khi tòa trọng tài quốc tế ra phán quyết bác “đường chín đoạn” của Trung Quốc ở Biển Đông.

Không công kích trực diện Trung Quốc khi đề cập đến phán quyết, nhưng trả lời phỏng vấn báo Strait Times qua email, ông Obama nói rằng: “Philippines đã nỗ lực trong khuôn khổ hòa bình và hợp pháp để giải quyết các tranh chấp trên biển với Trung Quốc với việc dựa vào tòa trọng tài được lập ra theo Công ước Liên Hợp Quốc về luật biển. Phán quyết của tòa đã phát đi một quyết định pháp lý rõ ràng và mang tính ràng buộc về tranh chấp ở Biển Đông giữa Trung Quốc và Philippines, phán quyết này cần được tôn trọng”.

Ông chủ Nhà Trắng khẳng định, Mỹ tiếp tục đảm bảo bất cứ hành động nào của nước này cũng tuân thủ luật pháp quốc tế và không nhằm vào bất cứ một quốc gia nào ở châu Á. “Cần nhớ rằng sự hiện diện của chúng tôi ở khu vực này không hề mới mẻ. Hơn 60 năm qua, nước Mỹ đã kề vai sát cánh cùng các đồng minh và đối tác ở châu Á-Thái Bình Dương. Trong đó bao gồm hợp tác quốc phòng với Singapore hơn 2 thập niên qua. Hơn nữa, quan hệ đồng minh và đối tác của chúng tôi không nhằm chống lại bất cứ một nước nào khác”, ông Obama nhấn mạnh.

Ông cũng cho biết: “Thay vào đó, mối quan hệ này tập trung vào việc bảo vệ an ninh chung, đồng thời duy trì một trật tự dựa trên nguyên tắc nhằm đảm bảo hòa bình và thịnh vượng của khu vực và thế giới”.

Khi được hỏi liệu Mỹ có đối đầu với Trung Quốc sau phán quyết của tọa trọng tài hay không, ông Obama khẳng định Mỹ sẽ tiếp tục hối thúc một biện pháp hòa bình. “Chúng tôi tiếp tục hối thúc Trung Quốc và các bên tranh chấp chủ truyền hợp tác mang tính xây dựng để giải quyết những bất đồng”, ông Obama nói.

Ông cũng nhấn mạnh thêm: “Mỹ cho rằng mọi quốc gia cần phải tôn trọng luật pháp quốc tế trong đó có tuân thủ luật pháp về hành xử ở Biển Đông. Đó là vì lợi ích của tất cả chúng ta, của Mỹ, của Trung Quốc và cả thế giới. Những thông lệ, quy tắc này là một phần kiến tạo ổn định ở khu vực và cho phép các quốc gia ở khu vực trong đó có Trung Quốc phát triển và thịnh vượng”.

Những bình luận trên được đưa ra khoảng hơn 2 tuần sau khi tòa trọng tài ra phán quyết vụ Philippines kiện yêu sách “đường chín đoạn” của Trung Quốc ở Biển Đông. Giới chức cấp cao của Mỹ sau đó đã lên tiếng kêu gọi các bên tuân thủ phán quyết, giải quyết một cách hòa bình các tranh chấp ở Biển Đông. Tuy nhiên, đây là lần đầu tiên ông Obama lên tiếng về phán quyết.

Trong một diễn biến khác liên quan đến tình hình Biển Đông hiện nay trên báo VnExpress, ba trang web của chính quyền Philippines tháng này bị tấn công mạng, nghi do tin tặc Trung Quốc thực hiện, vài ngày sau khi một toà trọng tài quốc tế ra phán quyết bác bỏ "đường lưỡi bò" trên Biển Đông.

Cụ thể, hai trang web chính quyền đô thị tự trị Loon và Panglao, tỉnh Bohol, bị xâm nhập ngày 16/7, còn trang web của Uỷ ban Kiểm toán bị tấn công ngày 18/7, Inquirer và IBT đưa tin. Tính đến ngày 30/7, hai trang web của Uỷ ban Kiểm toán và chính quyền Panglao vẫn chưa thể truy cập được.

Một cách trùng hợp, các trang web bị tấn công đều có hình ảnh mặt nạ Guy Fawkes, liên quan đến nhóm tin tặc Anonymous, với thông điệp: "Không ai có thể cho bạn tự do. Không ai có thể cho bạn sự công bằng hay công lý. Nếu bạn là đàn ông, bạn chấp nhận điều đó. - chính phủ Trung Quốc".

Theo thông tin trên Softpedia, thông điệp để lại trên các trang web bị tấn công liên kết với một tài khoản mạng xã hội Twitter, dường như thuộc về một thành viên của Anonymous từ Brazil. Hiện chưa rõ liệu tin tặc Anonymous có tham gia cuộc tấn công hay đường link dẫn đến tài khoản Twitter của người này bị chèn vào trang web mà không được phép.

Trước đó Toà Trọng tài tại The Hague, Hà Lan hôm 12/7 thông báo phán quyết, được người dân Philippines hoan nghênh. Toà trọng tài cho rằng chính phủ Trung Quốc không có "cơ sở pháp lý" để đòi "quyền lịch sử" ở Biển Đông. Phán quyết bị Trung Quốc bác bỏ, cho rằng The Hague không có thẩm quyền với tranh chấp.

Trung Quốc có tuyên bố chủ quyền chồng lấn lên tuyên bố của nhiều nước Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam, Philippines. Trung Quốc nhiều năm nay giữ quan điểm giải quyết song phương tranh chấp và kiên quyết không tham gia vụ kiện Biển Đông của Philippines.

Phan Huyền (T/h)