Học giả Nhật Bản: Trung Quốc sẽ không từ bỏ tham vọng quân sự hóa Biển Đông

Theo những tin tức mới nhất trên báo Vietnam+, phóng viên TTXVN ở Nhật Bản đã có cuộc phỏng vấn giáo sư Kurihara Hirohide, chuyên gia về quan hệ Việt - Trung tại Viện nghiên cứu ngôn ngữ và văn hoá Á - Phi, Đại học Ngoại ngữ Tokyo (Nhật Bản) về tình hình Biển Đông, một trong những vấn đề nóng tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương hiện nay.

Giáo sư Kurihara Hirohide, chuyên gia về quan hệ Việt - Trung trả lời phỏng vấn về tình hình Biển Đông hiện nay. Ảnh Vietnam+

Đánh giá những hành động gần đây của Trung Quốc tại khu vực, giáo sư Kurihara Hirohide nhận định động thái của Trung Quốc tại Biển Đông làm nảy sinh các vấn đề sau. Trước hết, Trung Quốc là Ủy viên thường trực của Hội đồng bảo an Liên hợp quốc. Với vai trò này, Trung Quốc có trách nhiệm duy trì “hòa bình và an ninh quốc tế” theo Điều 24 của Hiến chương Liên hợp quốc. Tuy nhiên, những hành động gần đây của Trung Quốc tại khu vực Biển Đông không những gây khó khăn cho việc giải quyết vấn đề Biển Đông mà còn làm cho tình hình khu vực ngày càng phức tạp và căng thẳng.

Vấn đề thứ hai liên quan đến luật pháp quốc tế. Theo Công ước Liên hợp quốc về luật biển thì đảo nhân tạo không được sử dụng làm cơ sở để xác định lãnh hải hoặc vùng đặc quyền kinh tế của một quốc gia. Nếu Trung Quốc không đồng tình với điều khoản hiện hành nào của Công ước về luật biển và luật quốc tế, Trung Quốc trước hết phải đưa ra chủ trương của mình trước dư luận quốc tế để thuyết phục sự ủng hộ của các nước. Các hành động gần đây của Trung Quốc nhằm tạo ra một “sự đã rồi” ở Biển Đông để ép buộc các nước khác là điều hoàn toàn không hợp lý.

Điều thứ ba, Biển Đông là một trong những lộ trình hàng hải quan trọng trên thế giới. Đối với Nhật Bản, Biển Đông chính là lộ trình hàng hải duy nhất kết nối Nhật Bản với thế giới. Việc Trung Quốc xây dựng đảo nhân tạo tại Biển Đông sẽ phương hại đến hoạt động tự do hàng hải khu vực. Điều này sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến kinh tế của Nhật Bản cũng như của Việt Nam.

Giáo sư Kurihara Hirohide cho rằng Trung Quốc sẽ không từ bỏ tham vọng ‘quân sự hóa’ Biển Đông. Ảnh minh họa

Vấn đề thứ tư là tác hại từ những hoạt động bồi đắp, xây dựng, cải tạo đất đá trái phép của Trung Quốc đối với môi trường và hệ sinh thái Biển Đông. Biển Đông là nơi có môi trường thiên nhiên quý hiếm. Trung Quốc đã đổ lượng lớn bê tông và sử dụng khối lượng cát khổng lồ để xây dựng đảo nhân tạo. Việc làm này chắc chắn sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường tự nhiên ở Biển Đông.

Nhận định về tình hình Biển Đông trong thời gian tới, giáo sư Kurihara Hirohide cảnh báo Trung Quốc sẽ không lắng nghe ý kiến của các nước khác cũng như không ngừng hoạt động củng cố đảo nhân tạo và xây dựng sân bay, thậm chí sẽ gia tăng hoạt động này tức là tiến hành “quân sự hoá” Biển Đông. Hành động của Trung Quốc có thể sẽ gây ra các hậu quả như cản trở, gây mất an toàn hoạt động tự do hàng hải và hàng không tại khu vực Biển Đông, đồng thời ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường tự nhiên khu vực này.

Theo lời giáo sư, trên thế giới hầu như không có quốc gia nào ủng hộ các hành động của Trung Quốc tại Biển Đông. Vì vậy, giáo sư kêu gọi những quốc gia tôn trọng luật pháp quốc tế, coi trọng hoà bình và an toàn ở Biển Đông, coi trọng tự do hàng không và hàng hải tại khu vực này cần phối hợp, để cùng bày tỏ sự phản đối hành động sai trái của Trung Quốc trên trường quốc tế.

Máy bay trinh sát và săn ngầm AP-3C Orion của Australia đang tuần tra Biển Đông. Ảnh Bộ quốc phòng Australia

Trong một diễn biến khác liên quan đến tình hình Biển Đông hiện nay trên báo Thanh Niên, Tư lệnh Không quân Australia, đại tướng Leo Davies cho biết Trung Quốc liên tục xua đuổi và thách thức những chuyến bay tuần tra của Australia trên Biển Đông. Cụ thể trả lời phỏng vấn truyền thông hôm 3/2, ông Davies cho hay Trung Quốc liên tục dùng điện đàm xua đuổi máy bay Australia tuần tra trên Biển Đông, theo chuyên san The Diplomat (trụ sở ở Nhật Bản) ngày 5/2.

“Trong những chuyến bay tuần tra trên Biển Đông, chúng tôi ngày càng phát hiện nhiều địa điểm phát đi những thông điệp mang tính thách thức từ Trung Quốc”, ông Davies cho hay. Australia đang tiến hành sứ mạng tuần tra Operation Gateway ở phía bắc Ấn Độ Dương và Biển Đông, nhưng thời gian gần đây tần suất tuần tra trên Biển Đông nhiều hơn Ấn Độ Dương.

Mặc dù Trung Quốc liên tục thách thức, nhưng ông Davies khẳng định Australia vẫn tiếp tục những chuyến bay tuần tra Biển Đông theo đúng luật quốc tế. Bộ trưởng Quốc phòng Australia Marise Payne trước đó cũng đã tuyên bố: “Tàu và máy bay Australia sẽ tiếp tục thực hiện các quyền theo luật quốc tế về tự do hàng hải và hàng không, bao gồm Biển Đông”.

Tuyết Trinh (T/h)