Tình hình Biển Đông: Tòa án quốc tế yêu cầu Trung Quốc trả lời về “đường lưỡi bò”

Tòa án quốc tế yêu cầu Trung Quốc trả lời về tình hình Biển Đông và bản đồ “đường lưỡi bò”

Thông báo trên trang web Tòa án trọng tài thường trực (PCA) ngày 3/6/2014 viết: “Căn cứ trình tự thủ tục số 2, Tòa án trọng tài ấn định ngày 15/12/2014 là thời hạn cho Trung Quốc để nộp văn bản lập luận đối với hồ sơ khởi kiện của Philippines”.

Các thành viên tòa án trọng tài xét xử vụ Philippines kiện Trung Quốc

Theo tin tức từ trang Vnexpress, "Tòa án Trọng tài sẽ xác định giai đoạn tiếp theo của vụ kiện, như nhu cầu và kế hoạch của các phiên tòa, các văn bản, vào một khoảng thời gian thích hợp sau khi tiếp nhận ý kiến của các bên”. 

Philippines đã khởi kiện Trung Quốc về các vấn đề tranh chấp lãnh thổ trên Biển Đông ra Tòa án quốc tế về Luật biển (ITLOS) vào tháng 1/2013. Tòa án trọng tài thường trực ở The Hague, Hà Lan đã được chọn là nơi đăng ký thủ tục tố tụng. Nội dung khởi kiện của Philippines xuất phát từ tuyên bố của Trung Quốc về "chủ quyền không thể tranh cãi nằm trong khu vực đường 9 đoạn mà Trung Quốc vẽ ra ở Biển Đông", bao gồm một số vùng nằm trong 200 hải lý vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Philippines, Việt Nam và nhiều nước khác.

 

Philippines kiện yêu sách 'đường lưỡi bò' của Trung Quốc và hy vọng chính phủ nước ta cũng đệ đơn kiện việc Trung Quốc ngang nhiên vi phạm chủ quyền Việt Nam

Sau 17 năm đối thoại không đem đến kết quả, Philippines quyết định khởi kiện Trung Quốc lên tòa án quốc tế và hy vọng một số nước tuyên bố chủ quyền, đặc biệt là Việt Nam và Malaysia, tham gia cùng Manila hoặc mở một vụ kiện khác.

Trước tình hình biển Đông, Việt Nam học được gì từ vụ Philippines kiện Trung Quốc?

Trang Vietnamnet nhận định, bước đi táo bạo của Philippines khi khởi kiện Trung Quốc ra tòa án quốc tế có thể giúp Việt Nam rút ra những bài học kinh nghiệm hữu ích về việc lựa chọn thủ tục tài phán theo UNCLOS 1982 trong cuộc đấu tranh pháp lý với TQ về vấn đề biển Đông.

Có thể thấy, trong vụ giàn khoan Hải Dương 981, Việt Nam đã có những bước đi hết sức đúng đắn phù hợp với quy định của luật pháp quốc tế, nỗ lực kiềm chế xung đột, và tiến hành trao đổi song phương với Trung Quốc bằng các cuộc điện đàm cấp cao, trao đổi công hàm ngoại giao... Đồng thời thông qua các kênh ngoại giao đa phương, như các diễn đàn cấp khu vực, kinh tế, các lãnh đạo Việt Nam đã bày tỏ quan điểm và chủ trương của Việt Nam trong nỗ lực giải quyết tranh chấp thông qua đàm phán.

 

Video Việt Nam gửi công hàm phản đối Trung Quốc lên Liên hợp quốc

Các chuyên gia cũng nhận xét, Việt Nam có thể tham khảo Philippines để áp dụng khởi kiện ra Tòa Trọng tài của Phụ lục VII, UNCLOS. Dẫu Trung Quốc từ chối tham gia vụ kiện thì thủ tục tố tụng vẫn được tiến hành và bản án của Tòa trọng tài sẽ là cơ sở pháp lý để Việt Nam yêu cầu Trung Quốc tiến hành giải quyết tranh chấp trên thực địa.

Tổng thư ký Liên hợp quốc Ban Ki-moon rất quan tâm đến tình hình Biển Đông

Báo Người lao động đưa tin, sau khi nghe đại diện Việt Nam thông báo việc Trung Quốc vi phạm luật pháp quốc tế, hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương 981 trong vùng biển Việt Nam, Phó Tổng Thư ký Liên hợp quốc (LHQ) Jeffrey Feltman khẳng định Tổng thư ký LHQ Ban Ki-moon rất quan tâm đến tình hình Biển Đông.

Trước đó, trong các cuộc thảo luận với các quan chức cấp cao Trung Quốc về vấn đề Biển Đông, Tổng thư ký Ban Ki-moon đã một lần nữa bày tỏ quan điểm rằng tất cả các bên phải kiềm chế hết sức và giải quyết tranh chấp theo cách hòa bình, thông qua đối thoại và tuân thủ Hiến chương Liên hợp quốc.

Tổng thư ký Liên hợp quốc Ban Ki Moon bày tỏ sự quan tâm tới tình hình Biển Đông

Bên cạnh đó, Phó Tổng Thư ký LHQ Jeffrey Feltman hoan nghênh chủ trương giải quyết tranh chấp bằng các biện pháp hòa bình theo luật pháp quốc tế của Việt Nam. Chia sẻ đánh giá về tầm quan trọng của Biển Đông đối với thế giới, đại diện cho LHP, ông Feltman cũng bày tỏ lo ngại về tình hình căng thẳng ở Biển Đông, khẳng định các bên cần kiềm chế, giải quyết tranh chấp thông qua đối thoại và các biện pháp hoà bình khác phù hợp với Hiến chương LHQ, luật pháp quốc tế.

Đức theo dõi sát sao tình hình biển Đông

Theo thông tin mới nhất từ báo Thanh niên, không chỉ Tổng thư ký LHQ Ban Ki Moon quan tâm đến tình hình Biển Đông mà chính phủ Đức cũng đang theo dõi sát sao tình hình ở biển Đông và biển Hoa Đông, giữa lúc Trung Quốc hạ đặt phi pháp giàn khoan Hải Dương 981 ở vùng biển Việt Nam.

 

Giàn khoan Hải Dương 981 mà Trung Quốc xây dựng trên vùng đặc quyền kinh tế Việt Nam

Tờ The Philippine Star dẫn lời ông Ossowski cho hay, Đức rất quan tâm tới việc duy trì an ninh cho các tuyến đường biển và kêu gọi các bên giải quyết tranh chấp một cách hòa bình và theo tinh thần thượng tôn pháp luật. Trước đó, Liên minh châu Âu cũng đã ra tuyên bố kêu gọi giải quyết tranh chấp biển một cách hòa bình, khi Trung Quốc ngang nhiên cắm giàn khoan Hải Dương 981 trong thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam.

Minh Thùy (tổng hợp)