Tình hình Ukraine: Giấc mộng thành lập 'một nước Nga mới' của quân ly khai

Theo tin tức mới nhất trên BBC, trong khi cử tri ở hầu hết các vùng, thành phố ở Ukraine đang chuẩn bị cho cuộc bỏ phiếu lập ra Quốc hội mới vào ngày 26/10 tới đây, lực lượng quân ly khai thân Nga ở miền đông nước này cũng đang lên kế hoạch cho một cuộc bầu cử riêng sẽ diễn ra một tuần sau đó. Có thể nói, tầm nhìn chính trị của đa số quân ly khai ở miền đông Ukraine nằm ở quyết tâm thành lập nên “Novorossia”, hay nói cách khác là một kiểu nước Nga cấp tiến mới.

Tình hình Ukraine chưa hề có dấu hiệu hạ nhiệt ở khu vực Donetsk và Luhansk. Ảnh AP

Phát biểu trên báo chí, thủ lĩnh Alexander Matyushin của lực lượng ly khai tuyên bố, “Chúng tôi đang đấu tranh vì sự giải phóng cho tất cả các vùng đất Nga, chúng tôi đã sẵn sàng để hành quân qua mọi nẻo đường dẫn đến sông Danube (sông Đa Nuýp).” Thêm vào đó, vị thủ lĩnh này cũng kêu gọi, “Chúng ta phải đòi lại công bằng cho tất cả những bất công mà nhân dân Nga đã phải hứng chịu trong thế kỷ 20, phải lấy lại nmiền đất vốn thuộc về chúng ta và đem nó trở về nước Nga thần thánh.”

Hiện Matyushin cùng khoảng hơn 100 thuộc cấp đang đóng quân tại thị trấn Makiivka quê hương ông, một vùng ngoại ô của thành phố Donetsk, khu vực lớn nhất nằm dưới quyền kiểm soát của quân ly khai ở miền đông Ukraine. Điều trớ trêu nhất trong cuộc nội chiến Ukraine là vào khoảng 10 năm trước, Matyushin lại đứng về phía bên kia chiến tuyến trong cuộc chia rẽ chính trị đã phân Ukraine thành hai phe phái đối lập như hiện nay. Thời điểm đó, Matyushin cộng tác với Dmytro Korchynsky, đại biểu của chủ nghĩa dân tộc cực hữu. “Chúng tôi đã từng lấy ý tưởng về một cuộc cách mạng Ki-tô giáo đúng nghĩa và nuôi tham vọng lập nên một al-Qaeda đúng nghĩa”, Matyushin chia sẻ.

Bất chấp việc từng cùng chung một lý tưởng, con đường của hai chính trị gia đã nhanh chóng rẽ sang hai hướng khác nhau: Korchynsky hiện đang trên đường trốn chạy trong khi Matyushin chỉ huy một đơn vị quân đội và tin rằng ông đang rút ngắn khoảng cách hiện thực hóa giấc mơ về một đất nước Nga mới. Thủ lĩnh quân ly khai Alexander Matyushin không ngần ngại, hay không muốn nói là vô cùng tự hào, khi khoe phù hiệu của tiểu đoàn ông chỉ huy với các phóng viên: hình ảnh đầu lâu xương chéo với phương châm “Kẻ thù càng nhiều, vinh dự càng lớn”.

Phù hiệu của tiểu đoàn quân ly khai do thủ lĩnh Matyshin chỉ huy trong cuộc nội chiến Ukraine. Ảnh BBC

Đồng thời, Matyushin đanh thép khẳng định, “Tự do chỉ có giá trị khi được đánh đổi bằng xương máu. Sẽ có vô số anh hùng phải hi sinh trước khi chúng ta hoàn toàn làm chủ được vận mệnh và biến giấc mơ về một nước Nga mới thành hiện thực.” Ý tưởng về một nước Nga mới ảnh hưởng khá sâu rộng trong lực lượng quân ly khai thân. Mặc dù phần nhiều trong số các chiến binh đều ngấm ngầm tỏ ra mệt mỏi và chán ghét chiến tranh, họ vẫn tâm niệm “Chiến đấu ngày hôm nay để không còn chiến tranh ngày mai”. Rõ ràng là, không hề có một lý tưởng nào dễ dàng trong cuộc xung đột ở miền đông Ukraine.

Bình luận về điều này, nhạc sĩ Yaroslav Reshetniak hiện đang sinh sống ở Nga cho biết, ông có nguồn gốc từ Ukraine và từng có một thời làm bạn với nhiều người thuộc chủ nghĩa dân tộc cực hữu ở đất nước này dù hiện nay không còn duy trì những mối quan hệ đó nữa. Nhạc sĩ này tin rằng người dân Ukraine, trong đó có ông, vốn dĩ thuộc về thế giới Nga. 

“Tôi thấy tiếc cho tất cả mọi người, kể cả những binh sĩ Ukraine. Tuy nhiên chẳng còn con đường nào khác. Tôi hi vọng chúng tôi sẽ sớm tiến quân đến Kiev và mỗi vùng đất ở Ukraine sẽ có thể tổ chức trưng cầu dân ý để quyết định xem họ muốn trở thành một phần của Nga, của Ukraine hay tự lập chính quyền riêng. Nếu người dân ở miền tây Ukraine mong muốn vẫn là một phần của Ukraine, tôi sẽ ủng hộ họ. Theo quan điểm của tôi, nguyện vọng của nhân dân luôn là trên hết”, nhạc sĩ Yaroslav Reshetniak chia sẻ.

Sân bay Donetsk là một trong những trung tâm chiến sự ở miền đông Ukraine. Ảnh Reuters

Mới đây, quân ly khai tiết lộ có tới 18.000 chiến binh tự nguyện và ngày càng có nhiều người có ý định tham gia lực lượng này. Một vài nhóm cực hữu cũng đóng góp vào quá trình tuyển quân trên mạng Internet của lực lượng này. Một trong số đó là nhóm chính trị Phong trào Á-Âu có tầm ảnh hưởng quốc tế do nhà triết học sùng bái chủ nghĩa dân tộc cực hữu Alexander Dugin thành lập.

Theo tiết lộ của Mikhail Uchitel, một thành viên cốt cán của tổ chức Phong trào Á-Âu, mặc dù các đợt tuyển quân cho lực lượng ly khai diễn ra ở Nga nhưng quân ly khai không hề nghe theo lệnh hay sự sắp xếp nào của chính quyền Moscow. “Cộng hòa Donetsk và Luhansk là những thực thể chính trị có đủ quyền để tổ chức bầu cử. Không bao lâu nữa, thế giới sẽ không nói đến lực lượng quân ly khai, mà thay vào đó là một quân đội thực sự, quân đội của Novorossia”, Uchitel nhấn mạnh.

Minh Thùy