Chuyên gia giải đáp về tiêu chuẩn kỹ thuật với phát triển đô thị thông minh

MC: Hiện nay ở nhiều nước trên thế giới, chiếu sáng thông minh cũng đóng một vai trò quan trọng trong đô thị thông minh, xin được hỏi lãnh đạo Công ty CP Bóng đèn phích nước Rạng Đông, ông nhìn nhận như thế nào về vai trò của chiếu sáng thông minh trong việc mang lại hiệu quả về kinh tế, môi trường?

Ông Nguyễn Đoàn Thăng – Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Bóng đèn phích nước Rạng Đông

Trên Thế giới có rất nhiều định nghĩa về đô thị thông minh. Nhưng định nghĩa được mọi người đánh giá và thừa nhận toàn diện nhất đó là khái niệm đô thị thông minh bền vững của Liên minh Viễn thông quốc tế và Ủy ban kinh tế Châu Âu của Liên Hiệp Quốc. Bởi vì, họ gắn những công nghệ thông minh để thực hiện cho một mục tiêu đó là thành phố phát triển bền vững.

Trên tư tưởng như vậy, người ta lấy 6 tiêu chí để đánh giá đô thị thông minh:

- Thành phố phải có kinh tế thông minh, vận động thông minh, giao thông và cơ sở hạ tầng thông minh.

- Cư dân thông minh

- Môi trường thông minh

- Quản lý đô thị môi trường thông minh

- Chất lượng cuộc sống của người dân tốt và thông minh.

Nhiều nước trên Thế giới, chiếu sáng thông minh đóng vai trò quan trọng trong đô thị thông minh vì chiếu sáng kéo dài thời gian hoạt động của đô thị, học tập và sinh hoạt, sản xuất, kinh doanh, thương mại, dịch vụ và nhất là du lịch, đóng góp cho phát triển kinh tế. Chiếu sáng thay đổi bộ mặt đô thị.

Cuối cùng, tăng tính hấp dẫn của đô thị và cải thiện chất lượng cuộc sống của người dân. Ánh sáng còn được coi là yếu tố cấu thành chất lượng cuộc sống và là một yếu tố của môi trường. Cũng như môi trường bụi, môi trường tiếng ồn, môi trường chất độc hại trong đô thị. Nếu môi trường ánh sáng ô nhiễm sẽ gây ra bệnh tật, tai nạn giao thông cho con người. Nếu ánh sáng tốt, tiện nghi sẽ giúp nâng cao năng suất lao động, năng cao hưng phấn, tiếp thu tri thức và tác động đến cảm xúc và sức khỏe con người. Và quan trọng hơn, nếu trong đô thị sử dụng những nguồn sáng tiết kiệm năng lượng như sản phẩm LED thì nó sẽ giảm tiêu thụ điện năng. Đây đang là vấn đề rất cấp bách của đất nước.

Năm 2019 chúng ta sẽ thiếu điện và năm 2020 có thể thiếu điện trầm trọng hơn, tiêu thụ năng lượng ở thành phố chiếm tới 80% tiêu thụ tổng năng lượng điện và đóng góp vào 80% GDP và trong đây chiếu sang tiêu tốn khoảng 30% tổng năng lượng điện quốc gia. Cho nên, chúng ta tiết kiệm được điện trong chiếu sáng thì chính là làm cho hiệu quả kinh tế phát triển. Nếu đầu tư thiết bị chiếu sáng LED thì chi phí ấy chỉ bằng 1 phần 10 của chi phí để đầu tư năng lực phát điện của hệ thống điện và năng lực truyền dẫn điện.

Ngoài ra, đã dùng LED rồi mà lại đưa chiếu sáng thông minh vào thì không những giảm năng lượng điện mà còn giảm tiếp tục hơn nữa từ khoảng 40 – 60% so với hệ thống điện đã dùng LED. Vì vậy, chiếu sáng thông minh rất quan trọng trong đô thị thông minh.

MC: Thưa ông Sỹ, sau khi triển khai mô hình đô thị thông minh, Quảng Ninh đã có những kết quả như thế nào?

Ông Nguyễn Tiến Sỹ - Trưởng phòng CNTT, Sở Thông tin và Truyền thông tỉnh Quảng Ninh:

Chúng tôi mới bắt tay triển khai đô thị thông minh, trong đó một số lĩnh vực đã được triển khai và mới triển khai xong với một số kết quả như sau: Trong lĩnh vực y tế, chúng tôi đã xây dựng 3 bệnh viện thông minh. Hiệu quả được nâng cao trong công tác phục vụ khám chữa bệnh. Người dân tiết kiệm chi phí, thời gian đăng kí khám chữa bệnh. Toàn bộ quy trình trước dùng bệnh án thủ công thì hiện nay triển khai thành công mô hình bệnh án điện tử. Toàn bộ quy trình từ khám xét nghiệm, tra kết quả điều trị bằng điện tử, đăng ký khám chữa bệnh trực tuyến.

Trong lĩnh vực giáo dục, chúng tôi đã triển khai 46 trường học với trên 550 trường học tiên tiến và thông minh. Công tác giảng dậy và học tập của giáo viên học sinh trực quan, sinh động giúp các em nắm bắt bài học nhanh, sinh động Trong lĩnh vực môi trường chúng tôi lắp đặt gần 100 trạm quan trắc môi trường. Nhu cầu minh bạch thông tin cao có thể cung cấp thông tin ô nhiễm như ô nhiễm môi trường, nguồn nước, không khí của các doanh nghiệp, đồng hành cùng tỉnh Quảng Ninh trong phát triển kinh tế xã hội.

Trong lĩnh vực du lịch, chúng tôi triển khai hệ thống wifi miễn phí với 109 điểm, trong đó triển khai wifi thông minh, đánh giá được nhều tiêu chí phát triển du lịch, xu hướng tiêu dùng của khách du lịch… Thời gian tới chúng tôi sẽ có nhiều ứng dụng trên nền tảng này hơn.

MC: Để phát triển đô thị thông minh, trong thời gian qua Việt Nam đã có những chính sách gì để thúc đẩy các hoạt động này thưa ông Khôi?

Ông Nguyễn Văn Khôi – Quyền Vụ trưởng Vụ Tiêu chuẩn - Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng:

Việc giải quyết những vấn đề tồn tại xung quanh việc triển khai, thực hiện các kế hoạch xây dựng các đô thị thông minh là một nhu cầu tất yếu.

Như chúng ta đã biết, cứ qua mỗi năm, số lượng dân cư đổ về sinh sống, làm việc ở các đô thị ngày càng tăng cao. Từ đó dẫn đến sự quá tải của các hệ thống đô thị trên cả nước. Những vấn đề như ô nhiễm môi trường, ác tắc giao thông, an toàn thực phẩm … cũng diễn biến phức tạp và ngày càng tạo ra những thách thức lớn đối với sự phát triển bền vững của đô thị, ảnh hưởng lớn đến đời sống của người dân. Do đó, việc nghiên cứu giải pháp nhằm xây dựng đô thị thông minh là một yêu cầu tất yếu để giải quyết các thách thức trên.

Tại Việt Nam, thời gian qua, nhiều tỉnh thành cũng đã bắt đầu xây dựng cho riêng mình những đề án phát triển đô thị thông minh dựa trên những điều kiện kinh tế-xã hội riêng biệt của từng tỉnh thành, từng vùng.

Vấn đề đặt ra cho các cơ quan Nhà nước là phải xây dựng một tiêu chuẩn chung, tiêu chuẩn mang tính nền tảng về đô thị thông minh để từ đó, các tỉnh thành trong cả nước có thể vận dụng để xây dựng đô thị thông minh phù hợp với điều kiện của địa phương, đồng thời đảm bảo sự đồng bộ, hợp lý, phù hợp với xu thế phát triển hiện đại.

Vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã ra Chỉ thị 16/CT-TTg về việc nâng cao năng lực tiếp cận cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4. Gần đây, vào tháng 8/2018, Thủ tướng cũng đã có Quyết định 950 phê duyệt đề án phát triển đô thị thông minh, bền vững giai đoạn 2018-2025 và định hướng đến năm 2030. Trong các Chỉ thị và Quyết định này, Chính phủ đã giao nhiệm vụ cụ thể cho từng Bộ, ngành có liên quan trong việc đẩy mạnh tiếp cận cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 cũng như việc xây dựng triển khai các kế hoạch, đề án về đô thị thông minh.

Đối với việc thực hiện các chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ KH&CN mà trực tiếp là Tổng cục TCĐLCL đã có nhiều hoạt động nhằm phối hợp với các bộ ngành liên quan để xây dựng một bộ tiêu chuẩn làm nền tảng định hướng cho quá trình xây dựng, phát triển đô thị thông minh.

Trên tinh thần đó, Bộ KH&CN, Tổng cục TCĐLCL cũng đã có những tham vấn, chia sẻ, hướng dẫn cho các bộ ngành liên quan trong việc xây dựng đô thị thông minh theo một tiêu chuẩn chung, tránh trường hợp tốn kém, lãng phí khi xây dựng các đô thị thông minh tại các địa phương trong cả nước.

MC: Thực tiễn ở Quảng Ninh, khi bệnh viện, trường học, môi trường, chiếu sáng đô thị … trở nên thông minh hơn thì hiệu quả mang lại so với trước cụ thể như thế nào?

Ông Nguyễn Tiến Sỹ - Trưởng phòng CNTT, Sở Thông tin và Truyền thông tỉnh Quảng Ninh:

Chúng tôi muốn tập trung vào chiếu sáng thông minh. TP. Hạ Long đã thay trên 2.000 bóng đèn từ công nghệ cũ sang công nghệ thông minh và 1 năm tiết kiệm trên 2 tỉ tiền điện chiếu sáng.

Trong lĩnh vực giáo dục, hiệu quả mang lại là sự hài lòng cũng như sự ham thích học hỏi của học sinh tăng nhiều. Nếu như trước đây học sinh đến trường ít có phản hồi lại nhưng khi học trên môi trường thông minh, các em đã có tương tác tốt, phản hồi tốt là “chúng em thích học”.

Đối với lĩnh vực y tế, sự hài lòng của người dân tăng cao, chất lượng khám chữa bệnh cũng tăng, giảm nhiều thời gian, chi phí công tác quản lý, khám chữa bệnh của người dân.

Với lĩnh vực môi trường, người dân thu lại được lợi ích là công khai minh bạch thông tin, có hệ thống giám sát môi trường; các công ty tiết giảm vấn đề xả thải ra môi trường khi có hệ thống quan trắc. Từ đó, môi trường sống của người dân sống sẽ tốt hơn. Đó là hiệu quả trực quan nhất. Dự án thành công đi sâu hơn, chúng tôi sẽ có đánh giá thêm.

MC: Lĩnh vực chiếu sáng là thế mạnh của Rạng Đông, xin ông cho biết hiện nay để tham gia phục vụ phát triển đô thị thông minh thì Rạng Đông có những giải pháp gì?

Ông Nguyễn Đoàn Thăng – Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Bóng đèn phích nước Rạng Đông