Tội phạm...thuế

Tại hội nghị sơ kết 5 năm thực hiện quy chế phối hợp đấu tranh phòng chống tội phạm trong lĩnh vực thuế giữa Cục Thuế TP HCM và Công an TP ngày 6-6, đại diện 2 cơ quan này đánh giá: Tội phạm trong lĩnh vực thuế ngày càng tinh vi và chắc chắn thời gian tới sẽ càng phức tạp hơn.

Đủ kiểu vi phạm

Theo báo cáo của Cục Thuế TP, qua 5 năm thực hiện quy chế phối hợp đấu tranh phòng chống tội phạm trong lĩnh vực thuế, cơ quan thuế đã chuyển 1.486 hồ sơ và cung cấp 2.142 thông tin cho cơ quan công an.

Tuy vậy, Công an TP cho biết tổng số vụ vi phạm pháp luật về thuế do Công an TP thụ lý trong 5 năm qua chỉ 640 vụ vì không phải tất cả các hồ sơ, vụ việc do cơ quan thuế chuyển qua đều thụ lý điều tra, xác minh (chỉ điều tra, xác minh đối với các vụ việc có dấu hiệu phạm tội). Qua đó, cơ quan công an đã xử lý hình sự 11 vụ và xử lý hành chính 86 vụ. Tổng số thuế truy thu và phạt qua phối hợp 5 năm của 2 ngành là trên 228,54 tỉ đồng. Tội danh chủ yếu là trốn thuế; lừa đảo chiếm đoạt tài sản thông qua hoàn thuế; lưu hành giấy tờ có giá giả; in, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn, chứng từ...

Một số vụ điển hình như vụ án Bùi Hân cùng đồng bọn can tội “lưu hành giấy tờ có giá giả” và “trốn thuế” xảy ra tại TP HCM. Các đối tượng cấu kết với nhau thành lập nhiều doanh nghiệp (DN) nhằm mua bán một số lượng lớn hóa đơn GTGT (khoảng 3.000 hóa đơn, giá trị trên 350 tỉ đồng, thu lợi bất chính trên 500 triệu đồng...). Tương tự là chuyên án 
411 H về Nguyễn Văn Nhi cùng đồng bọn can tội “mua bán trái phép hóa đơn” và “trốn thuế”. Theo đó, từ năm 2008 đến 2011, Nhi và đồng bọn đã thành lập 10 DN để mua bán hóa đơn với doanh số sau thuế hơn 4.000 tỉ đồng, tiền thuế GTGT nhà nước bị thiệt hại hơn 390 tỉ đồng…

Ngoài ra, do quy định Thông tư 129 của Bộ Tài chính về thanh toán qua ngân hàng, nhiều DN “ma” đã phù phép trong việc thanh toán trong ngày để dễ dàng hợp pháp hóa quá trình mua bán hóa đơn, mua bán khống hàng hóa. Giá trị mua bán hóa đơn dao động từ 3%-7% trên doanh số hàng hóa.

Sơ hở trong cấp phép, hậu kiểm

Hiện tại, ngành thuế TP quản lý thuế 155.803 DN. Do kinh tế khó khăn kéo dài nên đã có 26.424 DN giải thể, 23.495 DN bỏ trốn và hơn 4.600 DN ngừng hoạt động có thời hạn.

Theo đại diện ngành thuế, Luật DN hiện đã khá thông thoáng nhưng cũng có nhiều kẽ hở. Để thành lập DN, chỉ cần “tiền đăng, hậu kiểm” nên chủ DN chỉ đăng ký, còn nội dung đăng ký như: nơi ở, số CMND, địa chỉ nơi đặt văn phòng... có thực hay không đều chưa được kiểm tra. Trường hợp người nước ngoài đứng tên làm giám đốc nhưng thời gian có mặt tại Việt Nam lại không thường xuyên song có thực sự bỏ vốn để kinh doanh hay không lại không phải là điều kiện bắt buộc để đăng ký kinh doanh… Những vấn đề này đang gây nhiều khó khăn cho công tác kiểm tra, kiểm soát. “Cần nhanh chóng có cơ chế quản lý sau khi cấp phép nhằm giám sát hoạt động của DN” - đại diện Cục Thuế TP đề nghị.

 Cùng quan điểm, trung tá Nguyễn Ngọc Ánh, Đội trưởng Đội 5, PC46 Công an TP, cho rằng tình hình hoạt động của tội phạm xảy ra trong lĩnh vực thuế đang diễn biến phức tạp với nhiều phương thức, thủ đoạn tinh vi. Đối tượng xấu đã lợi dụng sự thông thoáng của Luật DN, Luật Thuế GTGT… để đăng ký thành lập DN hàng loạt nhằm lừa đảo và trốn thuế…

Ông Võ Sĩ, Phó Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư TP, thừa nhận khâu thủ tục cấp phép thông thoáng, đơn giản tạo thuận lợi cho DN nhưng đã vô tình tạo kẽ hở cho tội phạm. Trong khi đó, công tác kiểm tra, kiểm soát sau khi cấp giấy phép lại rất khó khăn, nguyên nhân là do thiếu hụt rất lớn về nhân sự...

Theo Thiếu tướng Phan Anh Minh, Phó Giám đốc Công an TP HCM, thời gian qua, việc phát hiện và xử lý vi phạm về thuế chỉ chiếm một số lượng rất nhỏ trong số các vụ vi phạm. Thậm chí, có những cán bộ, viên chức nhà nước cũng cố tình che giấu, gian lận, không khai báo thuế khi cho thuê mặt bằng… Tâm lý đối đầu với cơ quan thuế gần như đã phổ biến. Theo ông Minh, chắc chắn thời gian tới, tình trạng tội phạm về lĩnh vực này sẽ còn gia tăng và phức tạp. Vì vậy, cơ quan thuế, công an và các ngành cần tăng cường phối hợp và chủ động kiểm tra, xử lý nhằm ngăn chặn kịp thời các loại tội phạm này…

Sơn Nhung/NLD