Tổng thư ký Vinastas: Người tiêu dùng có lòng tham sẽ chịu hậu quả

Đây là nhận định của ông Nguyễn Mạnh Hùng - Phó chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội tiêu chuẩn và bảo vệ NTD Việt Nam (Vinastas) nhân Ngày Quyền NTD 2015 sắp đến.

Thưa ông, chủ đề của Ngày Quyền NTD thế giới năm 2015 là gì và theo ông, vì sao Quốc tế NTD lại đưa ra chủ đề như vậy?

Chủ đề của Ngày Quyền NTD thế giới năm 2015 do Quốc tế người tiêu dùng (CI) đưa ra là: “Dinh dưỡng lành mạnh”. Lý do CI quyết định chọn chủ đề này là vì chế độ ăn uống không lành mạnh liên quan đến 4 trong 10 nguyên nhân gây tử vong lớn nhất trên toàn thế giới. Cụ thể đó là thừa cân và béo phì, huyết áp cao, đường huyết cao và cholesterol cao.

Chi phí béo phì được ước tính trị giá 2 nghìn tỷ USD mỗi năm. Đã đến lúc thế giới phải nhận ra cái giá của chế độ ăn không lành mạnh. Tất cả mọi NTD có quyền có thực phẩm không chỉ để ăn, mà thực phẩm phải lành mạnh.

Một hiệp ước liên kết toàn cầu sẽ đảm bảo cho NTD dễ dàng tiếp cận thực phẩm lành mạnh và dẫn đến một hệ thống thực phẩm bền vững, công bằng hơn.

Liên tiếp người tiêu dùng phản ánh sản phẩm của Tân Hiệp Phát kém chất lượng. Ảnh: V. D

Người tiêu dùng dù là "Thượng Đế" nhưng lại rất lép vế nếu sản phẩm sai hỏng, lỗi, trong khi hỗ trợ của các tổ chức và cơ quan quản lý còn ít, ông nghĩ gì về vấn đề này?

Trung bình mỗi năm Vinastas tư vấn hỗ trợ giải quyết khiếu nại cho NTD 1.000 vụ, thành công trên 80%. Con số này không phải là nhỏ đối với một tổ chức xã hội không được sự hỗ trợ tài chính từ phía ngân sách cũng như từ phía người tiêu dùng mà hoàn toàn vì lợi ích cộng đồng. Nhưng so với thực tế tình hình thì còn ít. Lý do là NTD chưa khiếu nại tới Hội, nên Hội cũng không thể tư vấn được nhiều hơn.

Chủ đề của Ngày Quền NTD Việt Nam năm 2015 là gì và vì sao cấp Hội ở Trung ương lại chọn chủ đề như vậy thưa ông?

Ở nước ta, Nhà nước đã ban hành hệ thống pháp luật, trong đó có Luật An toàn thực phẩm. Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia về vệ sinh an toàn thực phẩm; một trong các mục tiêu chung nhằm góp phần bảo vệ sức khỏe và quyền lợi NTD thực phẩm; đáp ứng yêu cầu phát triển và hội nhập kinh tế quốc tế của đất nước; phê duyệt Chiến lược quốc gia về dinh dưỡng; về bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân và nhiều chương trình cụ thể khác. Sau những năm triển khai thực hiện đã thu nhiều kết quả.

Tuy nhiên, an toàn thực phẩm vẫn là mối quan tâm của toàn xã hội. Nhiều vụ ngộ độc thực phẩm đã xảy ra, có vụ dẫn đến tử vong. An toàn thực phẩm trước hết phụ thuộc vào nguồn thực phẩm cung ứng trên thị trường.

Bên cạnh những thực phẩm bảo đảm chất lượng, NTD đang phải đối mặt với những thực phẩm không an toàn do tồn dư hóa chất, vi khuẩn độc hại và tác nhân khác, từ nguồn sản xuất trong nước và nhập khẩu.

Quá trình từ sản xuất đến tiêu dùng, an toàn thực phẩm không chỉ phụ thuộc vào sản xuất, chế biến, vận chuyển, bảo quản, kinh doanh, kiểm tra, kiểm soát mà còn phụ thuộc vào chính NTD. Việc tiêu dùng không hợp lý sẽ dẫn đến những hậu quả không mong muốn đối với sức khỏe. Tình trạng lạm dụng rượu, bia, thuốc lá là một điển hình.

Để hưởng ứng chủ đề do CI đưa ra và từ thực tế Việt Nam, Trung ương Hội chọn chủ đề Ngày 15/3/2015 là “Dinh dưỡng lành mạnh”.

Vừa qua, có trường hợp đòi doanh nghiệp bồi thường khi mua phải sản phẩm thực phẩm kém chất lượng, có vật thể lạ trong sản phẩm, rồi người tiêu dùng bị bắt, bị khởi tố, ông nghĩ gì về việc đó? Vai trò của cấp Hội ở đâu trong những lần NTD "gặp nạn" như vậy?

Sự việc đang được các cơ quan bảo vệ pháp luật làm rõ. Theo tôi, vụ việc của Tân Hiệp Phát có nhiều cách giải quyết bằng con đường nhân văn để người tiêu dùng nếu có lòng tham thì cũng sẽ thay đổi nhận thức.

Hội chúng tôi cũng đã từng giải quyết những vụ việc tương tự bằng cách giải thích để NTD hiểu được hậu quả của việc đòi hỏi một cách thái quá, thậm chí theo kiểu tống tiền thì sẽ chịu hậu quả pháp lý dẫn đến thiệt hại nhiều hơn.

Điều này vừa giúp NTD tránh khỏi vòng lao lý, vừa giúp doanh nghiệp tránh được sức ép. Tôi thấy vụ việc của Tân Hiệp Phát là rất đáng tiếc.

Xin cảm ơn ông!

Hồng Anh (thực hiện)