'Tốt là kẻ thù của tốt nhất'

Cần thời gian

Ông Trần Trí Dũng, chuyên gia giám sát và đánh giá chương trình hỗ trợ phát trển hệ sinh thái khởi nghiệp cho rằng “Tốt là kẻ thù của tốt nhất. Đổi mới sáng tạo là một tính từ không thể thiếu trong khởi nghiệp, để tạo sự đột phá về quy mô, về doanh thu và thị trường. Những doanh nghiệp tạo sự đột phá nhưng không dựa vào đổi mới sáng tạo mà chỉ dựa vào mối quan hệ hoặc sự bơm vào rất lớn của tài chính cũng rất dễ thất bại.

Không khí khởi nghiệp ở Việt Nam rất sôi nổi, nhưng kết quả mang lại không khả quan. So với các môi trường các nước khu vực, kinh nghiệm duy nhất chỉ có một từ là kiên trì.

Cần có nhiều thời gian để ươm mầm, nuôi dưỡng và phát triển kéo dài nhiều chục năm, giống như một bộ máy hỗ trợ.

“Con người khởi nghiệp là ai? Là những người có tinh thần, có năng lực khởi nghiệp, sẵn sàng bất chấp khó khăn, biến năng lực từ ý tưởng của mình thành sản phẩm, dịch vụ, thì mới có giá trị. Điều gì sẽ xảy ra nếu thế hệ dân số trẻ năng động, hăng hái khởi nghiệp không được khẳng định? Các bạn phải vượt qua nỗi sợ thất bại từ tư tưởng đạo Khổng in hằn từ nhiều thế hệ. Vì nỗi sợ làm cho người ta không đủ sức mạnh để thuyết phục người khác”. Ông Dũng nói

Đề cập đến sự hỗ trợ của Nhà nước, ông Dũng phân tích: “ Khởi nghiệp VN nói nhiều đến thương mại điện tử, đó là điều mừng, nhưng còn rất gian nan. Hình ảnh những bạn khởi nghiệp bằng nho sạch ở Ninh Thuận có băn khoăn rất lớn tại sao người VN toàn phải ăn đồ bẩn, và quyết định phải tìm nho sạch".

"Con đường của bạn ấy là tìm ra nhu cầu của người đô thị là gì? Và sau đó đi tìm kiếm những người nông dân có thể trồng nho sạch để cung cấp thị trường. Bạn ấy đang rất vất vả trong mô hình kinh doanh của mình vì không có đổi mới sáng tạo gì, và chật vật thu mới đủ chi".

"Vậy bạn ấy có theo đuổi ý tưởng trồng nho sạch với công nghệ hiện đại? Điều đó cần sự hỗ trợ rất nhiều của nhà nước. Những quan chức quản lý Nhà nước chính là những “chiến binh thầm lặng” để tạo ra hệ sinh thái khởi nghiệp".

"Chúng ta có các vườn ươm, chương trình tương tác, nhưng dịch vụ hỗ trợ khởi nghiệp một cách có hệ thống lâu dài vô cùng hiếm. Hệ sinh thái khởi nghiệp thay đổi rất nhanh, kinh nghiệm hôm qua không còn phù hợp với hôm nay nữa, nên việc những người trẻ tham gia vào hệ sinh thái khởi nghiệp để tạo ra sự tươi mới là vô cùng quý".

"BSA đã có hệ thống các nhà đầu tư "thiên thần". Cố vấn bảo trợ cho các doanh nghiệp cần giành thời gian dài hơn. Cố vấn không phải là người giải quyết vấn đề mà tạo sự dẫn dắt để giúp các bạn bật sáng".

“Để tạo ra hệ sinh thái khởi nghiệp, cần sự tham dự rộng và sâu hơn của các doanh nghiệp VN. Đây là cơ hội thương mại đem lại lợi ích kinh doanh lớn hơn cho DN, những chương trình khởi nghiệp nằm bên trong DN với chi phí thấp hơn, đa dạng hơn, sau đó đưa lên thành một lĩnh vực kinh doanh mới, vô hình sẽ tạo nên mô hình sáng tạo bên trong DN đã trưởng thành. Đó là không gian để tạo hạt mầm sáng tạo phát triển lên một cách tự nhiên”, ông Dũng nói.

Làm thế nào có những sáng kiến mới?

Ông Gerry George, Hiệu trưởng trường kinh doanh Lee Kong Chian, đại học quản trị Sigapore cho rằng đừng nên thần tượng hóa sự đổi mới sáng tạo, mà hãy coi nó như một cách triển khai thực tế, để biến những ý tưởng thành hiện thực.

Tại sao rất nhiều người có ý tưởng tốt, nhưng lại dể nó sang một bên? Ý tưởng tốt bản thân nó không có giá trị, phải chia sẻ nó để biến thành hiện thực mới tạo ra giá trị

Để một tổ chức thích ứng với thay đổi thì sẽ có những đổi mới. Điện thoại Xiaomi ở Trung Quốc chỉ có khoảng 9 năm tuổi, 10 tỷ đồng VN, đứng thứ 4 trên thế giới.

Nó không chỉ là điện thoại, mà là điện thoại thông minh. Làm thế nào để phát triển loại điện thoại thông minh đó? Họ không khởi nghiệp với cùng một mô hình dựa trên sáng tạo của kẻ khác.

Các công ty nhỏ thường có rất nhiều ý tưởng, tạo ra những giá trị hơn các công ty già cỗi. Hãy cố gắng tận dụng những cơ hội, nhìn vào những gì bạn hiểu biết trước đã để phát triển.

Hãy chú ý đến những sự chú ý. Mọi vấn đề tôi phải đối mặt hàng ngày không phải là khó khăn chung của xã hội, phải chọn ra vấn đề nào cần chú ý và tìm ra những giải pháp cùng một lúc. Giải pháp không thể đến cùng một lúc từ tất cả mọi người.

Hiểu biết thứ ba là cần học cách chia sẻ. Làm thế nào để có sự hợp tác của tất cả các thành viên để giải quyết những vấn đề cần chú ý.

Có thể đưa vấn đề cần giải quyết lên mạng để mọi người cùng giải quyết với chúng ta. Nếu ta có kiến thức về một vấn đề nào đó mà không chia sẻ nó với cộng đồng sẽ nhận được nhiều giải pháp tối ưu cho vấn đề của mình.

Chọn phương thức thích hợp để tạo ra sự thay đổi, bằng cách xây dựng lòng tin, không phải dựa vào tiền. Tôi có làm một số nghiên cứu ở Ấn Độ và Anh Quốc, năng lượng sáng tạo được dẫn dắt bởi không khí khích lệ, sẵn sàng chai sẻ, hợp tác vớinhau.

Đừng chỉ nhìn vào chất lượng sản phẩm trung bình của tất cả mọi người, phải tìm đến chất lượng tốt nhất, trách nhiệm của ta nằm ở đâu? Mỗi người phải làm gì?

“Nếu chúng ta cảm thấy càng tham gia hợp tác nhiều hơn, càng thành công hơn. Cá nhân tôi nếu thất bại thì người bên cạnh sẽ giúp tôi cải thiện tâm trạng và . Không nên để mình quá nó, hơi đói một chút, để nhận được sự giúp đỡ của mọi người. Thực sự nhiều khi chúng ta không để ý đến phương thức khích lệ mọi người để triển vọng phát triển hơn".

"Để đổi mới, thích ứng, phải nghĩ về nó liên tục, nhất quán. Tôi sinh ra ở Ấn Độ, mô hình kinh doanh khởi nghiệp đầu tiên là làm việc với mẹ tôi. Nơi tôi ở rất thiếu nước, tôi đã chở xe tải nước về và bán cho mọi người. Nó thực sự không phải là vấn đề sản phẩm, mà là tổ chức mô hình kinh doanh mới. Phát triển đổi mới mô hình tổ chức kinh doanh là chìa khóa để thích ứng".

“Việc trao quyền sẽ giúp ta nghĩ ra bên ngoài, tìm đối tác, nhà cung ứng, để tìm xem ai có thể giúp ta cái gì mà tốt hơn cái ta đang có. Hãy nghĩ về cái mà bạn thực sự rất tốt, để tìm ra người làm tốt giống như tôi ở bên ngoài để giúp tôi".

"Văn hóa sáng tạo đóng góp rất nhiều cho thay đổi. Hãy nghĩ về mô hình kinh doanh, cách chúng ta phát triển, chứ không chỉ cách để phát triển sản phẩm".

"Hãy nghĩ xem cái gì mới mà mình có thể làm, cái mới bắt đầu từ những cái cũ, hãy dành 5 phút đầu để nghĩ về những sáng tạo cũ, sau đó mới tìm cách phát triển nó lên, chú tâm vào những việc mình sẽ làm, đưa ra danh mục mình quan tâm một chách chọn lọc".

"Giải pháp không thể tới ngay được, phải nghiền ngẫm nó rất nhiều ngày. Hãy liên lạc liên tục với nhau để chia sẻ chiến lược, chia sẻ những phát hiện”. Ông Gerry George chia sẻ.

Đổi mới sáng tạo trong kinh doanh là con đường duy nhất để doanh nghiệp Việt nam có thể bắt kịp thế giới. kể từ 2014, Diễn đàn quốc tế thường niên về kinh doanh sáng tạo(IIBF) do Hội doanh nghiệp Hàng Việt nam Chất lượng cao khởi xướng và phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ và các đối tác đã thu hút sự tham gia của nhiều học giả, chuyên gia, doanh nghiệp. Năm 2016, Diễn đàn Nhận diện cơ hội trong môi trường biến động toàn cầu đã chia sẻ nhiều kinh nghiệm thiết thực cho doanh nghiệp, để thế nào để xây dựng một hệ tư duy sẵn sàng chấp nhận những điều khác biệt, thậm chí khác ngay với ngày hôm qua. Đó là những điều các chuyên gia, và cử tọa cùng nhau trao đổi trong Hội thảo: “Nhận diện cơ hội mới trong môi trường biến động toàn cầu”, do Trung tâm Nghiên cứu kinh doanh và hỗ trợ doanh nghiệp (BSA) tổ chức sáng 2/6, tại TPHCM.

 

Kim Yến - Hoàng Bảy