Tranh luận về đề xuất bỏ quy định kiểm dịch thú y

Tại buổi kiểm tra 11 bộ sáng 21/8 về tình hình cải cách các hoạt động quản lý, kiểm tra chuyên ngành với hàng hóa xuất nhập khẩu, Tổ công tác của Thủ tướng tập trung nghe giải trình từ 3 bộ (Bộ Công Thương, Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn). Một cuộc tranh luận diễn ra tại buổi làm việc khi Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) Vũ Tiến Lộc có ý kiến bày tỏ sự băn khoăn về quy định Luật Vệ sinh ATTP kiểm dịch thú y chỉ áp dụng với thực phẩm tươi sống, nếu áp vào thực phẩm đóng gói sẵn là không phù hợp. Do đó, ông Lộc đề nghị bãi bỏ quy định này.

Về vấn đề trên, Cục trưởng ATTP, Bộ Y tế ông Nguyễn Thanh Phong cho rằng, quá trình sửa đổi kiểm tra chuyên ngành có sản phẩm chồng chéo giữa y tế, nông nghiệp, công thương.

“Luật ATTP không quy định kiểm dịch nhưng trong luật Thú y lại quy định. Bộ Y tế không thể bắt Bộ Nông nghiệp không thực hiện, vì vướng luật Thú y nên không dám bỏ”, ông Phong nhấn mạnh. Ông kiến nghị Quốc hội nên bỏ quy định này hoặc vùng đang có dịch thì vừa kiểm tra ATTP vừa kiểm dịch...

Đáp lại thắc mắc của Cục trưởng ATTP Nguyễn Thanh Phong, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng nói: “Cục trưởng cũng không nên bao biện quá chuyện ấy. Mình phải nhìn thực tế của ngành mình. Anh ở trên nói thế thôi chứ ở dưới không thế đâu. Nếu tốt như thế thì doanh nghiệp chả phải kêu. Anh nói anh làm nhiều, thì anh phát hiện ra bao nhiêu phần trăm, anh biết không? Anh công bố cho báo chí đi”.

Chủ nhiệm VPCP lưu ý, qua câu chuyện này cho thấy thể chế có vấn đề để cần đề xuất sửa đổi. Tuy nhiên, Cục trưởng ATTP khẳng định: “Bộ Y tế hoàn toàn không bao biện”. Ông Phong cho rằng những gì ông trao đổi dựa trên nguyên tắc thẳng thẳn, quyết liệt, đúng thì xử lý.

“Ngay đi xe máy có nhắn tin tôi cũng dừng lại để trả lời. Cục cũng chỉ làm được đến thế, yêu cầu của doanh nghiệp lớn, có kiến nghị xem sửa đổi, có kiến nghị không thể đáp ứng”, Cục trưởng nói.

Doanh nghiệp “than trời” vì kiểm tra chuyên ngành xoay quanh “5 không”

Theo TS Nguyễn Đình Cung, Viện trưởng CIEM, rủi ro mất An toàn VSTP nằm ở nhóm hàng khác, không phải nằm ở nhóm thực phẩm bao bì đóng gói nhập từ bên ngoài. Theo ông Cung, thực phẩm đóng gói nhập khẩu, các nhà sản xuất bên ngoài đã có tiêu chí, tiêu chuẩn công bố độ an toàn rồi không phải nhóm bơm tạp chất vào đây.

“Còn sử dụng rau 2 hay 3 luống, bơm tạp chất trong tôm làm cơ sở để viện giải rằng là sử dụng thủ tục này là cần thiết thì theo tôi cơ sở khoa học và thực tiễn để bảo vệ cho việc này không gắn với nhau”, TS Nguyễn Đình Cung nêu quan điểm đồng thời khẳng định việc doanh nghiệp phàn nàn về thủ tục kiểm tra chuyên ngành là có cơ sở.

Cụ thể, doanh nghiệp đang phản ứng với thủ tục kiểm tra chuyên ngành xoay quanh 5 không: Không hợp pháp hợp lý, không minh bạch, không tiên lượng trước được, không hiệu lực và không phù hợp với thông lệ quốc tế. TS Cung diễn giải, không minh bạch thể hiện ở chỗ thủ tục quy định bao nhiêu hồ sơ, khi nộp nhân viên thụ lý yêu cầu nhiều hồ sơ khác ngoài quy định. Ví dụ như yêu cầu hợp đồng dán nhãn tiếng Việt, những yêu cầu đó không liên quan gì đền vệ sinh ATTP.

Cục trưởng Cục An toàn VSTP tiếp tục tranh luận: “Anh Cung nói không phù hợp với thông lệ quốc tế thì tôi đã có báo cáo rồi, duy nhất Nhật Bản và một số nước phát triển châu Âu, trong ASEAN có Singapore đúng là không có việc tiền kiểm mà chuyển sang hậu kiểm. Còn lại tất cả từ Trung Quốc đến Thái Lan, Philippines trên từng sản phẩm đều có số giấy phép sản xuất trên mã sản phẩm. Nên không thể nói là không phù hợp với thông lệ quốc tế".

Ông Phong bày tỏ, những gì nêu ra là để “các đồng chí chia sẻ, cơ quan quản lý nhà nước cực kỳ áp lực” và đề nghị thành viên tổ công tác đưa ra phương thức thay đổi phù hợp hơn.

Chủ tịch VCCI Vũ Tiến Lộc liền hiến kế: “Chúng tôi chỉ đề nghị là thay giấy xác nhận đó bằng việc doanh nghiệp gửi thông báo cho Bộ Y tế”.

Tuy nhiên, Cục trưởng Cục ATTP vẫn so sánh thực tế các nước và khẳng định một lần nữa: “Tôi nói hoàn toàn không bao biện”, nhưng ở Việt Nam chưa làm được như thế.

Tại buổi làm việc, các bên còn nêu ra vấn đề một sản phẩm hàng hóa hiện phải trải qua nhiều thủ tục, nhiều loại giấy phép gây bức xúc. Bộ trưởng Mai Tiến Dũng ví dụ sô cô la cõng 13 giấy phép, sữa chua vừa phải kiểm dịch của Bộ Công Thương vừa phải kiểm tra ATTP của Bộ Y tế. Kén tằm vừa kiểm dịch động vật vừa kiểm tra thực vật.

Phong Lâm (T/h)