'Tư lệnh' ngành Thông tin và truyền thông chỉ rõ hướng chuyển đổi số của từng lĩnh vực

Phát biểu tại Tại Hội nghị tổng kết năm 2020 và triển khai nhiệm vụ năm 2021 ngành thông tin và truyền thông, Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh, thế giới đang thay đổi nhanh, khó đoán định, phức tạp và mơ hồ, bởi vì nhân loại đang bước vào một không gian sống mới. Sự di chuyển từ thế giới thực vào thế giới số là sự di chuyển vĩ đại nhất trong lịch sử nhân loại. Trong cuộc di chuyển này, thách thức lớn và cơ hội lớn luôn đi song hành. Công nghệ số, chuyển đổi số và báo chí truyền thông có vai trò đặc biệt quan trọng trong sự chuyển đổi này.

Hiện nay, thị trường viễn thông tại Việt Nam đang trong tình trạng bão hoà, doanh thu vẫn dựa chủ yếu vào các loại hình dịch vụ truyền thống, đặc biệt là điện thoại, tin nhắn, trong khi những dịch vụ này đã không còn mang lại nhiều lợi nhuận. Đầu tư cho hạ tầng còn hạn chế, hoạt động đầu tư đón đầu cho các loại hình hạ tầng số, dịch vụ số cho tương lai còn chưa được chú trọng, chất lượng dịch vụ, tính hiệu quả, đồng bộ còn hạn chế. Khung quản lý cho các loại hình hạ tầng số mới còn thiếu, chưa tạo được cơ chế thúc đẩy sáng tạo trong dịch vụ nội dung số. Tình trạng sim rác, tin nhắn rác, cuộc gọi giả mạo tuy đã giảm nhưng vẫn còn tồn tại...

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cũng khẳng định, việc nhìn rõ các thách thức và xác định đúng không gian sống mới đóng vai trò quyết định cho mọi sự phát triển. Bộ trưởng chỉ rõ, nếu bưu chính là chuyển phát thư và bưu kiện thì bưu chính sẽ vẫn là bưu chính. Nhưng nếu bưu chính là đảm bảo dòng chảy vật chất bên cạnh dòng chảy dữ liệu, nếu bưu chính là nền tảng để hỗ trợ mọi cá nhân, mọi hộ gia đình có thể kinh doanh, có thể tiếp cận thị trường toàn quốc và toàn cầu, thì bưu chính là nền tảng giúp người dân kinh doanh làm giàu và thoát nghèo. Khi đó, không gian sống của bưu chính, sứ mệnh mới của bưu chính là vô cùng lớn lao.

Nếu viễn thông vẫn tiếp tục là hạ tầng thông tin liên lạc thì viễn thông sẽ vẫn là viễn thông. Nhưng nếu viễn thông là hạ tầng của nền kinh tế số, nếu viễn thông là hạ tầng của lưu trữ và xử lý dữ liệu, nếu viễn thông là hạ tầng cung cấp công nghệ như dịch vụ tới mọi người, mọi doanh nghiệp để giúp họ sáng tạo sản phẩm thì viễn thông đã trở thành hạ tầng sản xuất kinh doanh của nền kinh tế số. Không gian mới, sứ mệnh mới của viễn thông đã và đang dần hình thành.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng phát biểu tại Hội nghị. Ảnh: VGP 

Nếu ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) vẫn tiếp tục là tự động hoá các hoạt động cũ thì sẽ vẫn là ứng dụng CNTT. Nhưng nếu ứng dụng CNTT là sử dụng công nghệ số để chuyển đổi số, để thay đổi mô hình vận hành thì CNTT thực sự là một cuộc cách mạng giúp nhân loại di chuyển từ thế giới thực vào thế giới số.

Chuyển đổi số là sự phát triển tiếp theo của ứng dụng CNTT, nhưng là sự phát triển mang tính đột phá. Đột phá ở chỗ, nó đưa mọi hoạt động lên môi trường số, toàn dân và toàn diện; thay vì làm dần dần, làm từng phần thì làm toàn diện, đặt mục tiêu cao và làm nhanh. Nó thay đổi cách chúng ta vận hành công việc và cuộc sống; đặc biệt càng dùng thì càng rẻ, càng dùng thì càng giỏi lên, công nghệ càng phát triển. Đột phá ở chỗ, các nước đi sau thì ứng dụng mạnh mẽ hơn, nhanh hơn và thành người đi trước; nơi nào khó khăn hơn, đói nghèo hơn thì ứng dụng hiệu quả hơn, nó cũng làm cho những người nghèo nhất tiếp cận được những dịch vụ tốt nhất, nhưng với giá rất rẻ. Mỗi người, mỗi hộ dân, mỗi doanh nghiệp nhỏ cũng có thể tiếp cận thị trường toàn quốc và toàn cầu, từ đó thúc đẩy tất cả mọi người kinh doanh làm giàu. Nó không bắt buộc chúng ta phải đi qua giai đoạn bắt kịp, rồi đến tiến cùng và sau đó mới là vượt lên, mà có thể đi đầu ngay từ đầu và bứt phá vươn lên, thay đổi thứ hạng...Đó là tương lai của ứng dụng CNTT, tức là chuyển đổi số.

Nếu an toàn thông tin (ATTT) vẫn là bảo vệ hệ thống CNTT thì sẽ vẫn như vậy. Nhưng nếu ATTT là bảo vệ sự thịnh vượng của Việt Nam trên không gian mạng (KGM), là xây dựng nền công nghiệp an toàn, an ninh mạng (AT, ANM) giống như công nghiệp quốc phòng, là làm chủ hệ sinh thái sản phẩm AT, ANM Việt Nam, là trở thành cường quốc về AT, ANM để bảo vệ đất nước trên không gian mạng thì ATTT sẽ thực sự có một không gian và sứ mệnh mới vô cùng lớn lao.

Nếu lĩnh vực công nghiệp ICT vẫn là lắp giáp, gia công, làm thuê thì lĩnh vực này vẫn như cũ. Nhưng nếu công nghiệp ICT là Make in Viet Nam, là phát triển các doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam, là làm chủ công nghệ, là thiết kế, là sáng tạo và làm ra tại Việt Nam, là giải bài toán Việt Nam, giúp Việt Nam phát triển và chinh phục thế giới, là biến Việt Nam thành quốc gia công nghệ, là tăng trưởng gấp 2-4 lần tăng trưởng GDP cả nước, là động lực, là lời giải đưa Việt Nam thành hùng cường thịnh vượng, trở thành nước phát triển thu nhập cao vào năm 2045.

Nếu báo chí vẫn tiếp tục là đưa tin ai, ở đâu, làm gì, khi nào thì báo chí vẫn như cách đây hàng trăm năm. Nhưng nếu báo chí là phản ánh trung thực dòng chảy chính của xã hội, tuyên truyền đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước ngấm sâu vào từng người dân, lan toả năng lượng tích cực, tạo đồng thuận và niềm tin xã hội, khơi dậy khát vọng Việt Nam hùng cường thịnh vượng, góp phần tạo ra sức mạnh tinh thần cho Việt Nam bứt phá vươn lên trở thành nước phát triển thu nhập cao, thì báo chí đã nhận về mình một sứ mệnh mới.

Cũng tại Hội nghị, đồng chí Phan Văn Mãi, Bí thư Tỉnh ủy tỉnh Bến Tre - địa phương đầu tiên trên cả nước đã cung cấp hiệu quả 100% thủ tục hành chính lên dịch vụ công trực tuyến cấp độ 4, khẳng định, để đạt được kết quả này, người đứng đầu cấp ủy, chính quyền các cấp phải quan tâm và quyết liệt chỉ đạo. Đây chính là yếu tố tiên quyết, quan trọng giúp Bến Tre hoàn thành chỉ tiêu.

Bà Nguyễn Thị Thu Hà, Bí thư Tỉnh ủy tỉnh Ninh Bình cũng chia sẻ về câu chuyện thí điểm thành công chuyển đổi số tại xã Yên Hoà, huyện Yên Mô. Theo bà Nguyễn Thị Thu Hà, để tập trung chuyển đổi số, phải lấy quan điểm xuyên suốt đó là người dân làm trung tâm. Việc này cần phải được lan tỏa, truyền cảm hứng tới từng người dân và toàn xã hội, để làm sao khi chuyển đổi số, mọi người thấy sẽ cùng làm, muốn làm và hoàn toàn có thể làm được.

Bảo Linh