Viên chức tại nhiều tổ chức KH&CN có lương 'khủng'

Sáng 6/3, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam, Chủ nhiệm Ủy ban KHCN&MT của Quốc hội Phan Xuân Dũng, Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Quân chủ trì hội nghị trực tuyến về tình hình thực hiện cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các tổ chức khoa học và công nghệ (KH&CN) công lập.

Toàn cảnh hội nghị

Tại hội nghị, phát biểu khai mạc của đồng chí Phan Xuân Dũng - Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội và các báo cáo của các Bộ KH&CN, Bộ tài chính, Bộ Nội vụ và đại diện Ngân hàng Thế giới... đều khẳng định sự đóng góp của KHCN cũng như những cống hiến của đội ngũ làm công tác KHCN trong phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng của đất nước thời gian qua.

Báo cáo của Bộ KH&CN cho biết, hiện nay, 100% tổ chức KH&CN đã được tự chủ trong thực hiện các nhiệm vụ KH&CN. Khi thực hiện cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm, ngoài các nhiệm vụ KH&CN do Nhà nước giao, đặt hàng trực tiếp, tổ chức KH&CN được quyền chủ động trong việc đề xuất nhiệm vụ, đăng ký tham gia tuyển chọn, xét chọn thực hiện nhiệm vụ KH&CN theo danh mục các nhiệm vụ KH&CN do Bộ KH&CN, các bộ ngành, địa phương công bố hàng năm.

Bên cạnh đó, các tổ chức KH&CN được quyền chủ động ký hợp đồng, liên kết, hợp tác với các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước để thực hiện nhiệm vụ KH&CN và dịch vụ KH&CN; được cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh và được sử dụng con dấu của đơn vị sự nghiệp công lập cho hoạt động sản xuất, kinh doanh theo quy định của pháp luật.

Thực tế cho thấy, việc cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh cho các tổ chức KH&CN những năm qua về cơ bản thực hiện tốt, ít có vướng mắc.

Báo cáo của Bộ KH&CN cho biết thêm, nhiều tổ chức KH&CN có doanh thu lớn từ các hợp đồng KH&CN. Một số tổ chức KH&CN có toàn bộ doanh thu lớn năm 2014 từ các hợp đồng nghiên cứu triển khai và dịch vụ KH&CN như; Viện Dầu khí Việt Nam với 601 tỉ đồng; Viện Máy và Dụng cụ Công nghiệp là 712 tỉ đồng; Viện Nghiên cứu cơ khí là 680 tỉ đồng; Trung tâm Kỹ thuật Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng 3 thuộc Tổng Cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng, Bộ KH&CN là 350 tỉ đồng; Viện kinh tế kỹ thuật Thuốc lá là 291 tỉ đồng; Viện KH&CN Mỏ - Vinacomin là 205 tỉ đồng;…

Do có nguồn thu cao nên thu nhập của cán bộ, viên chức tại nhiều tổ chức KH&CN được cải thiện, cao hơn mức lương tối thiểu do Nhà nước quy định. Điển hình như Viện Dầu khí Việt Nam có thu nhập bình quân 22,7 triệu đồng/người/tháng; Trung tâm Kỹ thuật Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng 3 thuộc Tổng Cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng có thu nhập bình quân 18 triệu đồng/người/tháng; Viện Nghiên cứu Cơ khí có thu nhập bình quân 8 triệu đồng/người/tháng; Viện Nghiên cứu Cao su Việt Nam có thu nhập bình quân 10,7 triệu đồng/người/tháng; Viện Kinh tế Kỹ thuật Thuốc lá có thu nhập bình quân 7,8 triệu đồng/người/tháng; Viện Máy và Dụng cụ công nghiệp có thu nhập bình quân 7 triệu đồng/người/tháng.

Cán bộ, viên chức của Viện Dầu khí Việt Nam có thu nhập bình quân 22,7 triệu đồng/người/tháng

Dẫu đã đạt được một số hiệu quả nhất định nhưng theo đánh giá của Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Quân, qua gần 10 năm thực hiện Nghị định 115 (quy định cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm của tổ chức KHCN công lập) khó khăn lớn nhất là nhận thức và ý chí hành động từ người đứng đầu các tổ chức KHCN đến lãnh đạo một số Bộ ngành, địa phương chưa đúng đắn, đầy đủ, thiếu quyết liệt, nghiêm túc trong triển khai. Ý kiến này đã nhận được sự đồng tình của nhiều nhà khoa học tại hội nghị.

Đến nay, một số Bộ ngành, địa phương vẫn chưa phê duyệt xong đề án thực hiện tự chủ của các tổ chức KHCN công lập trực thuộc, thậm chí có địa phương chưa phê duyệt được đề án nào, như Hà Nội, Bắc Giang, Đà Nẵng, Hà Nam, Khánh Hòa, Lai Châu,...

Nhiều Bộ ngành còn chậm trễ trong ban hành, sửa đổi các văn bản hướng dẫn thực hiện Nghị định 115 nhất là về chế độ, định mức tài chính; cơ cấu bộ máy theo đặc thù tổ chức KHCN tự chủ… Đây là nguyên nhân khiến rất ít tổ chức KHCN được giao quyền tự chủ thực sự về tài chính, tổ chức bộ máy, nhân lực và liên kết, hợp tác quốc tế, nhất là ở các địa phương.

Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam mong muốn, sau hội nghị, sự tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các đơn vị được nâng cao, các vấn đề khác của KHCN cũng được phát triển. Phó Thủ tướng Chính phủ cho rằng, phải nâng cao tinh thần công khai, minh bạch từ Bộ KH&CN đến các cơ quan KH&CN các địa phương. Mục đích của tự chủ không phải hướng đến giảm chi đối với các đơn vị mà hướng đến giảm sự lãng phí, sử dụng nguồn vốn hiệu quả hơn.

Phó Thủ tướng Chính phủ đề nghị Bộ KH&CN và các bộ liên quan chuẩn bị các văn bản, cùng tháo gỡ các vướng mắc trong Nghị định 115 và giữa Nghị định 115 với các văn bản pháp luật khác; phối hợp các cơ quan liên quan xây dựng để ban hành Nghị định mới thay thế cho Nghị định 115, và phải tránh sự chồng chéo; chỉ đạo các đơn vị còn chưa thực hiện phải thực hiện ngay, phấn đấu đến cuối năm 2015 tất các các đơn vị KH&CN phải thực hiện đề án. 

Viết Cường