'30 năm qua, quy mô nền kinh tế Việt Nam tăng 31 lần nhưng vẫn tụt hậu so với các nước'

GDP không phải là chỉ tiêu duy nhất để đánh giá nền kinh tế

Tại Hội thảo “Quản trị kinh tế hướng tới một Nhà nước kiến tạo” do Bộ Kế hoạch đầu tư và Ngân hàng Thế giới tổ chức tại Hà Nội hôm nay (13/6). Trong bài phát biểu của mình, ông Bùi Quang Vinh, Nguyên Bộ trưởng Kế hoạch đầu tư cho rằng, Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức và có nguy cơ ngày càng tụt hậu so với các nước khác. Ông Vinh nhấn mạnh: “Việt Nam ngày càng tụt hậu hơn về thu nhập cũng như quy mô kinh tế”.

Cùng với đó, ông Vinh đưa ra đánh giá 30 năm đổi mới của Việt Nam, tăng trưởng kinh tế nhanh là một thành tựu rất lớn, góp phần đưa đất nước trở thành một nước có thu nhập trung bình thấp năm 2009. Sau 3 thập kỷ, quy mô nền kinh tế đã tăng 31 lần, tỷ lệ nghèo giảm nhanh và chỉ số phát triển GNI không bị gioãng ra nhiều.

Tuy vậy, ông Vinh nhận xét rằng Việt Nam ngày càng tụt hậu hơn về thu nhập và quy mô kinh tế so với các quốc gia phát triển khác. Dù GDP tăng trung bình 6-7%/năm, nhưng số tuyệt đối không tăng nhiều do Việt Nam có xuất phát điểm rất thấp. Kinh tế châu Âu chỉ cần tăng 2% thì con số tuyệt đối đã là “ghê gớm” rồi.

Do vậy, GDP không phải là chỉ tiêu duy nhất để đánh giá nền kinh tế. Theo ông Vinh, chúng ta cần mạnh dạn chuyển đổi những công cụ, thước đó đánh giá nền kinh tế để không còn phụ thuộc vào chỉ số GDP. Có thể, trong quá trình tìm kiếm thước đo mới để đánh giá nền kinh tế sẽ mất một vài năm và gặp những khó khăn. Tuy nhiên sau đó, thước đó ấy sẽ giúp đánh giá chính xác và nền kinh tế sẽ ổn định, tăng trưởng dần.

Nhà nước đóng vai trò kiến tạo

Theo nguyên Bộ trưởng Kế hoạch đầu tư, ông Bùi Quang Vinh thì xây dựng một Nhà nước kiến tạo cần phân công rõ ràng chức năng và nhiệm vụ giữa các nhánh quyền lực, để tránh tình trạng độc quyền và chồng chéo, để làm sao quá trình đưa ra quyết định được nhanh chóng và không để lỡ cơ hội.

Hơn nữa, cần tăng cường năng lực của Nhà nước, để Nhà nước đóng vai trò kiến tạo và tránh can thiệp chi tiết. Nếu can thiệp sâu sẽ gây hại đến nền kinh tế, ông Vinh nhấn mạnh.

Còn ông Hoàng Thế Liên, nguyên Thứ trưởng bộ Tư pháp cho rằng, vai trò của Nhà nước kiến tạo rất quan trọng với nền kinh tế thị trường. Theo đó, xây dựng nền kinh tế thị trường đầy đủ, cần xử lý thật tốt mối quan hệ giữa Nhà nước và thị trường. Không để Nhà nước can thiệp quá sâu, quá nhiều vào nền kinh tế thị trường vì có thể sẽ làm méo mó nền kinh tế thị trường.

Với ông Nguyễn Đình Cung, Viện trưởng Viện quản lý Kinh tế Trung ương thì đưa ra quan điểm, Nhà nước kiến tạo cần có 2 đặc điểm căn bản đó là: thứ nhất, nhà nước cần dẫn dắt, lôi kéo quá trình phát triển. Nhưng đồng thời quan trọng hơn, nhà nước phải thúc đẩy, hỗ trợ để làm sao huy động được toàn bộ nguồn lực đưa nền kinh tế đến một giai đoạn phát triển cao hơn giúp nâng cao phúc lợi và thịnh vượng của người dân. Tuy nhiên, thách thức của Nhà nước kiến tạo rất lớn, đó là phải có một tầm nhìn dài hạn, một mục tiêu rõ ràng và  thể hiện được lòng dân, lợ ích của nhân dân, phải thuyết phục được người dân vào mục tiêu ấy.

Thứ hai, cần phải có một đội ngũ, nhà lãnh đạo thực sự có năng lực để luôn luôn theo đuổi mục tiêu đã đề ra.

“Nhà nước kiến tạo cần có trách nhiệm giải trình để người dân được quyền giám sát chặt chẽ. Phải tập trung giải quyết được mọi vấn đề của quốc gia, cái gì ách tắc cho quốc gia phải tháo bỏ, ách tắc cho doanh nghiệp phải gỡ, ách tắc, không thuận lợi cho người dân phải thay đổi để có một xã hội năng động và luôn luôn vì sự phát triển quốc gia”, ông Cung nhấn mạnh.